آغاز کاوش اضطراری در محوطه تاریخی «کلاته یاور» بجنورد

علی مستوفیان روز دوشبه در گفت و گو با آباجان به نقل از ایرنا اظهار کرد: اجرای طرح ساخت ۱۱۹ واحد مسکونی در مجاورت محوطه باستانی کلاته یاور، بخشی از آثار این محوطه باستانی به مخاطره انداخت و کاوش اضطراری در ۲ قطعه از زمین ها که بقایای تدفین‌های انسانی عصر مفرغ در آن مشاهده شده برای مستندسازی و نجات‌بخشی آثار در دستور کار قرار گرفت.

وی افزود: برنامه میدانی کاوش اضطراری در کلاته یاور تا پاک‌ سازی تمام قطعات زمین های حاوی آثار باستانی ادامه خواهد داشت‌.

مستوفیان یادآور شد: تاکنون چهار فرورفتگی در محدوده این طرح باز شده و آثاری از چهار تدفین عصر مفرغ در این محدوده شناسایی شده است.

وی افزود: تدفین‌های کشف شده در لایه‌های رسوبی متشکل از شن و ماسه رودخانه‌ای از نوع گورهای چاله‌ای ساده هستند که به شکل پراکنده در اطراف منطقه مرکزی محوطه ایجاد شده‌اند.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌شمالی ادامه داد: یکی از این تدفین‌ها فاقد گور نهاده بود و در باقی گورها هدایای تدفینی شامل ظروف سفالی، سنجاق‌های مفرغی و مهره‌های سنگی یا استخوانی پیدا شده که اغلب آنها مشخصه‌ی تمدن خراسان بزرگ هستند.

وی خاطرنشان کرد: گورهای عصر مفرغ از نوع تمدن خراسان بزرگ پیش‌ از این علاوه بر کلاته یاور در چند محوطه باستانی دیگر در شمال خراسان و کشورهای همسایه شرقی ایران پیدا شده که نشان‌دهنده روابط فرهنگی و پیوستگی‌های سیاسی و اجتماعی مناطق وسیعی از ایران شرقی است.

مستوفیان یادآور شد: محوطه باستانی کلاته یاور در سال ۱۴۰۰ به‌ شکل تصادفی حین انجام ساخت‌ و سازهای مسکونی توسط اهالی روستای کلاته یاور در حومه شهر بجنورد کشف شد.

وی با اشاره به پژوهش‌های باستان‌شناسی در سال ۱۴۰۲ به روش مغناطیس‌ سنجی در این محوطه تاریخی، افزود: به دنبال این بررسی کاوش و گمانه‌زنی در کلاته یاور به سرپرستی مشترک کورش محمدخانی و علی‌اکبر وحدتی وجود تدفین‌های انسانی و بقایای معماری عصر مفرغ در کلاته یاور را ثابت کرد.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌شمالی خاطرنشان کرد: زمین های محوطه کلاته یاور به دلیل همجواری با روستا در سنوات گذشته به روستای کلاته یاور الحاق و برای تامین مسکن روستایی از سوی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تفکیک شده است که پس از انجام مطالعات باستان‌شناسی، بخشی از اراضی تفکیک شده واقع در محدوده عرصه اثر از طرح تامین مسکن روستایی خارج شد.

خراسان شمالی با داشتن هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شمال شرق کشور قرار دارد و سالانه پذیرای میلیون ها مسافر، گردشگر و زائر امام هشتم (ع) است که از این خطه گذر می کنند.

۷۴۵ اثر از استان خراسان شمالی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده که این تعداد آثار شامل ۵۲۵ اثر تاریخی، ۵۳ اثر طبیعی و ۱۴۱ اثر ناملموس و ۲۶ اثر منقول تاریخی است.