شعر حافظ پیامی فراگیر، جهانی و قابل تجربه دارد

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا از روابط عمومی کتابخانه و موزه ملی ملک، احسان‌الله شکراللهی، شاعر و استاد زبان فارسی و مدیر انتشارات مجلس شورای اسلامی در آیین بزرگداشت حافظ شیرازی در نشستی با عنوان «سخن حافظ از شرق تا غرب عالم» به مناسبت روز حافط ( ۲۰مهر) درباره «پیام جهانی حافظ» گفت: اگر چه شعر و به خصوص شعر حافظ ترجمه‌ناپذیر است، اما ابیات معدودی را می‌توان یافت که جدای از زبان، پیامی فراگیر و جهانی و قابل تجربه دارند و برخی نمونه‌ها را برشمرد.

شکراللهی پیام جهانی را ابیاتی دانست که مساله آن مسئله جهان باشد، رنگی از بومی‌گری در آن نباشد و اساطیر محلی در آن به کار نرفته و ساخت زبانی نداشته باشد که در ترجمه از بین برود، مفهومی مطلق باشد که به انسان کلی بستگی داشته باشد.

پروفسور بلرام شوکلا، استاد زبان سانسکریت و فارسی و شاعر سرشناس در این نشست درباره «بازتاب حافظ در هندوستان» سخن گفت و به تأثیرات متقابل حافظ و هندوستان پرداخت.

وی به این نکته اشاره کرد که بسیاری از شاعران هند، به زبان‌های فارسی، سانسکریت و اردو، علاوه بر تأثیرپذیری از اندیشه حافظ، به استقبال زبان او رفته و اشعاری با وزن و قافیه و مضمون شعر او نوشته‌اند و از سویی حافظ هم از اشعار فارسی‌گویان و شعرای پیش از خود در شبه‌قاره نظیر امیرخسرو دهلوی و سیدحسن سجزی بهره و حظ تمام برده است.

علیرضا دولتشاهی پژوهش‌گر و لهستان‌شناس، با اشاره به «حضور اندیشه حافظ و تأثیر او بر ادبیات و هنر کشور لهستان» با تشریح نخستین آشنایی لهستانی‌ها با ادبیات فارسی و به‌ویژه حافظ، به سیر گسترش آشنایی با حافظ در لهستان پرداخت.

وی از جمله شاعران لهستانی است که تحت تاثیر اشعار حافظ بوده به «نوروید» و سروده او با نام «حافظ» بر موسیقی لهستانی نیز اثر گذاشته و به نمونه‌هایی از این موسیقی اشاره کرد.

نوشاد رکنی، رئیس کتابخانه ملک و نسخه‌پژوه نیز در این نشست با اشاره به اشعار حافظ و فضاهای فراموش شده به سخنرانی پرداخت.

وی در سخنان خود به برخی فضاهای معماری درون شعر حافظ (نظیر رواق، طنبی، مصطبه، شاه‌نشین و غیره) و تغییرات معنایی و فضایی آن در طول زمان و بدفهمی‌هایی که این تغییرات باعث آن شده است اشاره کرد.

در حاشیه این برنامه اجرای موسیقی ایرانی با آواز حسین علی‌شاپور و تار احسان عبایی به صورت بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی اشعار حافظ در نغمه شوشتری دستگاه همایون اجرا و مورد استقبال قرار گرفت. افزون بر آن برخی نسخه‌های خطی خاص و شاخص دیوان حافظ در کتابخانه و موزه ملی ملک در کنار این نشست به نمایش در آمد.

کتابخانه و موزه ملی ملک با برگزاری نشستی تحت عنوان «سخن حافظ از شرق تا غرب عالم» به پیشواز روز بزرگداشت این شاعر پرآوازه ایرانی رفت.