مشکلات معیشتی روحیه جست‌وجوگری خبرنگار را از بین می‌برد/ تمایل مخاطبان به شبکه‌های اجتماعی

مهدخت بروجردی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آباجان به نقل از ایرنا گفت: در سراسر دنیا رسانه‌ها تحت تاثیر سیاست‌ها هستند. عوامل برون‌سازمانی و درون سازمانی از جمله عوامل تاثیرگذار بر روی فرد است. گاهی عوامل برون سازمانی، انگیزه‌های روزآمدی و تحول را در کارمندان از بین می برد و آنها را تبدیل به کارمندهای ساده‌ای می‌کند که روحیه جست‌وجوگری و پر از هیجان روزنامه‌نگاری را از دست می‌دهند. در این بین برای نگه داشتن روحیه آن‌ها شرایط اقتصادی تاثیر به سزایی دارد.

رسانه‌ها دچار روزمرگی شده‌اند

مدرس دانشگاه با اشاره به شکنندگی وضعیت اقتصاد در ایران گفت: رسانه‌های ایران از بنیه لازم برای تامین دستمزد کادر تحریریه و استفاده از فناوری های روز بهره‌مند نیستند از همین رو، رسانه‌ها دارای یک روزمرگی شده‌اند و دیگر روزنامه‌نگار در جست و جوی خبر و کشف حقایق نیست و این هدف کمرنگ‌تر شده است. عوامل درون سازمانی، سیاست رسانه، مسائل مالی رسانه و همچنین عوامل برون سازمانی باعث شده تا رسانه‌ها نتوانند خود را بروز کرده و در سطح بالایی نگه دارند.

داور بیست و یکمین جشنواره ملی رسانه‌های ایران در پاسخ به چگونگی دریافت خوراک خبری توسط مخاطب در فضایی که رسانه‌ها رسمی نیستند، گفت: رسانه‌های رسمی به این دلیل که از نظر سابقه ذهنی و تاریخی بلندگوهای تبلیغاتی دولت‌ها به حساب می‌آیند و نمی‌توانند یا نمی‌خواهند یا نباید به واقعیت روزمره مردم نزدیک شوند مخاطب را از دست داده‌اند.

بروجردی خاطر نشان کرد: امروزه در سراسر دنیا شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی در بین مخاطب و رسانه به مهمترین وسیله تامین اطلاعات، اخبار و تبادل پیام تبدیل شده است. این مساله آفات خود را دارد به عنوال مثال فیک نیوزهایی هستند که اخبار غیرواقعی را در فضای مجازی منتشر می‌کنند که برای مخاطب تشخیص درست بودن خبر مشکل است و عموما آن را باور می‌کنند. در عین حال به نظر می‌رسد که مردم به علت سهولت دسترسی، هزینه پایین و امکان گرفتن اطلاعات چندرسانه‌ای اشتیاق بیشتری به این فضای مدرن نشان می‌دهند.

مردم کفه ترازوی رسانه‌ها را به سمت دولت سنگین‌تر می‌دانند

وی درباره تغییر مرجعیت از رسانه‌های رسمی به رسانه‌های غیررسمی گفت: عدم مرجعیت رسانه‌های رسمی باعث کاهش اعتماد اجتماعی و کاهش سرمایه اجتماعی دولت می‌شود. بنابراین دولت وسیله اقناع کردن مخاطب، ایجاد انگیزه در او، ایجاد مشارکت و دسترسی به مخاطب را از دست می‌دهد. دیگر اینکه امکان قرار گرفتن در یک فضای رسانه‌ای با حضور مردم را نخواهد داشت زیرا مردم کفه ترازوی رسانه را به سمت دولت سنگین‌تر می‌دانند و در نتیجه روابط دولت و ملت روز به روز کمرنگ‌تر خواهد شد و هرچه کمرنگ‌تر شود آسیب‌پذیرتر است.

بروجردی افزود: بزرگترین ضرر این اتفاق کاهش سرمایه اجتماعی دولت و کاهش اعتماد عمومی است. با کاهش اعتماد اجتماعی ممکن است زمانی که به مشارکت مردم نیاز داشته باشیم مردم در عرصه حاضر نشوند به عنوان مثال زمانی که یکی از شهرهای کشور دچار زلزله شود و ما به مشارکت مردم نیاز داشته باشیم مردم برای کمک اعتماد نکنند و در صحنه حاضر نشوند.

وی گفت: جایگزین کردن اعتماد و اعتمادسازی بسیار سخت است، پوشاندن و حل کردن بحران‌های پیش‌رو هم دشوار خواهد بود. بدون مشارکت مردم و بدون اینکه ما سرمایه اجتماعی خوبی داشته باشیم از پس رفع بحران‌ها برنمی‌آییم. باید به این مساله توجه بیشتری داشته باشیم و به هیچ عنوان اجازه ندهیم دیواری بین اعتماد مردم و رسانه‌های رسمی دولتی کشیده شود و آنها را از هم دور کند.

این پژوهشگر و متخصص درباره نحوه و راهکار فاصله گرفتن از فضای سنتی رسانه بیان کرد: صحبت درباره تحقق این هدف ساده است اما باید در عمل به منصه ظهور برسد. ما باید آزادی رسانه‌ها را تامین کنیم. در کنار آن باید استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاران را به رسمیت بشناسیم. گاهی روابط عمومی‌ها استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاران را به رسمیت نمی‌شناسند و فکر می‌کنند هرچه به روزنامه‌نگاران می‌گویند باید چاپ یا منتشر کنند که این درست نیست. باید جایگاه و شان و حقوق روزنامه‌نگار به رسمیت شناخته شود. یک نظام رسمی باید از روزنامه‌نگاران حمایت کند مانند نظام مهندسی که هم مهندسان را راهنمایی می‌کند و به آن‌ها آموزش می‌دهد و هم به موقع آن‌ها را حمایت می‌کند.

برگزاری جشنواره ها برای اهالی رسانه انگیزه ایجاد می‌کند

داور بیست و یکمین جشنواره ملی رسانه‌های ایران درباره اهمیت برگزاری این رویداد عنوان کرد: در شرایطی که روزنامه‌نگاران تنگناهای معیشتی و شغلی در حوزه نگارش دارند، فشارهای برون سازمانی و درون سازمانی بر آنها بسیار است و چنین شرایطی که فضای تحرک و بالندگی از آن‌ها گرفته می‌شود شاید فعالیت‌ها و رویدادهای جانبی مانند جشنواره‌ها نمی توانند تاثیرات شگرفی بر فضای رسانه‌ای کشور بگذارد ولی قطعا بی تاثیر هم نیست. برگزاری جشنواره برای اهالی رسانه می‌تواند انگیزه ایجاد کند.

بروجردی ادامه داد: در جشنواره باید کسانی به عنوان برگزیده معرفی شوند که از اخلاق حرفه‌ای برخوردار باشند و شان حرفه‌ای خود را در این حرفه پاس داشته باشند. اقداماتی مانند جشنواره‌ها زمانی بهترین تاثیر خود را در جامعه می‌گذارد که عوامل زیرساختی در حوزه فعالیت رسانه‌ها گسترش پیدا کرده باشد. زمانی که عوامل زیرساختی مهیا شد جشنواره به عنوان یک فعالیت جانبی می‌تواند برای فعالان این حوزه انگیزه بخش باشد.

برجردی گفت: به نظر من جشنواره باید بستری برای پاسخگویی به مردم باشد. در نتیجه جشنواره باید از شکل خمودگی بیرون بیاید و تبدیل به الگو برای نویسندگان، روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه شود.

بروجردی با اشاره به همراهی خود به عنوان داور با این جشنواره گفت: من هرزمان داور بودم کسانی را انتخاب کردم که اثرشان نسبت به بقیه قابل دفاع باشد.

بیست و دومین جشنواره ملی رسانه‌های ایران تا دهم تیر ماه ۱۴۰۳ آثار متقاضیان شرکت در این رویداد را از طریق سایت www.rasaneh.pressfestival.ir می‌پذیرد.