ساخت پایگاه فضایی چابهار پس از ۱۰ سال در دولت سیزدهم

«حسن سالاریه» در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار اقتصادی آباجان به نقل از ایرنا، درباره پایگاه فضایی چابهار که ساخت آن پس از ۱۰ سال در دولت سیزدهم انجام شد، اظهار کرد: طراحی و ساخت پایگاه فضای چابهار اوایل دهه ۹۰ و در دولت دهم مطرح شد. زمین پایگاه چابهار به سازمان فضایی ایران اختصاص پیدا کرد تا پایگاه در آنجا ساخته شود.

وی افزود: در آن زمان برای یافتن مکان مناسب یک کار جامع انجام شد تا نقاط مختلف در کشور که قابلیت ساخت پایگاه فضایی را دارند شناسایی شود. یافتن زمین مناسب جنبه‌های مختلفی دارد که همان جنبه‌ها این پایگاه را شاخص و ویژه می‌کند.

رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های پایگاه فضایی چابهار این است که جنب آب‌های آزد عمان و اقیانوس هند قرار گرفته است. شیب مداری مناسبی برای پرتاب‌های گوناگون میتواند تامین کند. بندرگاه، فرودگاه و راه‌آهن در آنجا احداث شده یا در برنامه جامع توسعه منطقه در شرف احداث است؛ همچنین کل منطقه در طرح توسعه مکران قرار دارد و هر پیشرفتی که در این منطقه اتفاق بیفتد و در طرح توسعه کلان کشور نیز تاثیر مثبت دارد.

ساخت پایگاه فضایی چابهار پس از ۱۰ سال با دستور شهید رئیسی

سالاریه گفت: پایگاه فضایی چابهار عامل مزاحم برای پرتاب در بسیاری از شیب های مداری و مسیرهای پروازی را ندارد و جایی نیست که قطعات پرتابگر حین پرتاب در آنجا فرود بیاید. ۱۰ سال کار نشد؛ چراکه تاسیس پایگاه در جایی که زیرساخت‌ها توسعه پیدا نکرده کار بسیار سختی بود و زحمت زیادی داشت. در سال ۱۴۰۰ و در اولین جلسه شورای عالی فضایی به ریاست شهید رئیسی تکلیف شد که پروژه پایگاه فضایی چابهار اجرایی شود.

وی ادامه داد: بعد از آن در طی چند جلسه بحث و تبادل نظر و به اتکای کارهای کارشناشی، بین سازمان فضایی ایران به نمایندگی از وزارت ارتباطات، سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع و نیروی هوافضای سپاه توافق شد که این مجموعه توسط نیروی هوافضا احداث شود و سازمان فضایی نیز کارفرمای پروژه باشد. مسئولیت نظارت و مشاوره نیز به سازمان هوافضای وزارت دفاع واگذار شد.

معاون وزیر ارتباطات تاکید کرد: با توجه به کلاس پرتابگرها، ساخت پایگاه را به چند فاز تقسیم کردیم. فاز نخست به آماده‌سازی بستر مناسب برای پرتابگرهای خانواده سوخت جامد اختصاص یافت؛ چراکه این پرتابگرها سبک‌تر هستند و قابلیت حمل راحت‌تری دارند. اکنون زیرساخت‌ها برای فاز اول با سرعت در حال توسعه است، اما برای فازهای بعدی زیرساخت‌های سنگین‌ترین نیاز است که باید ساخته و تامین شود.

رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان کرد: اصرار بر این بود که در دولت سیزدهم کار را به طوری پیش ببریم که بهره‌برداری نیز در همین دوره انجام بگیرد و بتوانیم ماهواره پرتاب کنیم.

وی با تاکید بر اینکه در سال ۱۴۰۰ تفاهم نامه‌ای بین سه دستگاه‌ به امضا رسید. «نیروی هوافضا» تجربه موفقی در ساخت پرتابگرها با سوخت جامد داشت، به همین دلیل مسئولیت ساخت مجموعه را برعهده گرفت؛ همچنین مجموعه وزارت دفاع نظارت بر پروژه را برعهده گرفتند. پس از فراهم شدن مقدمات کار از جمله هماهنگی با سازمان برنامه برای تامین منابع، اواسط ۱۴۰۱ قرارداد منعقد شد.

پرتاب ماهواره از پایگاه چابهار در نیمه دوم سال

سالاریه گفت: کار طراحی از اواسط سال ۱۴۰۱ آغاز شد و در سه ماه نخست ۱۴۰۲ به پایان رسید؛ در نهایت نیز از تیرماه ۱۴۰۲ کار عمرانی را آغاز کردیم. اکنون با گذشت یک سال طبق برنامه پیش رفتیم و در برخی پارامترها مقداری از برنامه هم جلوتر هستیم. قرارداد برای پایان یافتن فاز نخست تا نیمه سال ۱۴۰۴ است، اما با توجه به اینکه بخش‌های خوبی از زیرساخت‌های حیاتی در پایگاه فضایی چابهار مهیا شده، ظرفیت پرتاب از همین امسال فعال می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اولین پرتاب سوخت جامدی که در پایگاه فضایی انجام خواهیم داد، در حوزه دستیابی به مدارهای خورشید آهنگ است که برای نخستین بار در کشور انجام می‌شود. این پرتاب در نیمه دوم سال با یک ماهواره سنجشی- تحقیقاتی انجام خواهد شد.

معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه این پرتاب از جنبه‌های زیادی اهمیت دارد، تاکید کرد: یک جنبه مهم مربوط به اولین پرتاب سوخت جامد برای دستیابی به مدار خورشید آهنگ در جمهوری اسلامی ایران است. در وجه دوم که بسیار برای ما مهم است، ماهواره‌ای است که قرار است پرتاب شود که به احتمال زیاد توسط بخش خصوصی توسعه یافته است؛ البته ماهواره‌های دیگری نیز در دست ساخت داریم و امیدواریم ماهواره‌ای که به این پرتاب اختصاص می‌یابد ماهواره‌ای باشد که بخش خصوصی ما آن را می‌سازد.

سالاریه افزود: ما بارها گفتیم امسال مهم‌ترین اتفاق حوزه فضایی در دولت سیزدهم پرتاب ماهواره‌هایی است که سازنده آن بخش خصوصی است، البته چند سامانه فضایی دولتی هم پرتاب خواهیم کرد.

وی درباره فازهای بعدی پایگاه چابهار اظهار داشت: در فاز بعدی زیرساخت‌ها برای پرتاب‌های سوخت مایع در کلاس ماهواره‌برهای سبک و متوسط مهیا خواهد شد و امیدواریم پرتاب ماهواره‌های سنگین در سال ۱۴۱۰ و همزمان با پایان یافتن برنامه ۱۰ ساله فضایی به سرانجام و تثبیت خواهد رسید.

رئیس سازمان فضایی درباره امکان پرتاب ماهواره کشورهای دیگر از پایگاه فضایی چابهار گفت: اگر در فاز نخست از نظر فنی و اقتصادی به تثبیت پرتابگر با قیمت مناسبت و قابلیت اعتماد بالا برسیم پرتاب بین‌المللی را نیز آغاز خواهیم کرد.

برنامه فضایی حتی یک‌ماه نیز نباید تعطیل شود

وی درباره مسیری که در حوزه فضایی در دولت آینده طی خواهد شد، خاطرنشان کرد: شرط موفقیت در هر کاری تداوم و تمرکز است که این مسئله صرفا مربوط به حوزه فضایی نیست و در حوزه‌های کاری و شخصی نیز باید به کار گرفته شود تا به موفقیت منجر شود.

سالاریه بیان کرد: صنعت فضایی یک برنامه دارد که باید اجرای آن تداوم داشته باشد و به دلیل ماهیت فناوری، هر زمان که لازم بود نیز بروزرسانی شود؛ مثلا هدفگذاری تصویربرداری ماهواره‌های سنجشی ما در برنامه ۱۰ ساله فضایی زیر۱۰ متر بود، اما الان تکنولوژی به سمتی رفته که در ماهواره‌های سبک‌وزن به تصویربرداری زیر ۵ متر و حتی ۲ متر فکر می‌کنیم. چرا که فناوری پیشرفت می‌کند و نباید از آن عقب ماند.

معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه برای این تداوم باید منابع مالی تزریق شود، افزود: در هیچ زمانی هیچکدام از پروژه‌های ماهواره‌هایی نباید زمین بماند و متوقف شود، حتی یک ماه نیز نباید متوقف شود. نیروهای انسانی که در پروژه هستند بعضا می‌تواند در حد و اندازه‌های جهانی خدمات بدهند و کار کنند.

سالاریه گفت: اگر صنعت فضایی حتی برای یک ماه تعطیل شود ممکن است آنها به راحتی جذب صنایع دیگر شوند یا حتی از کشور مهاجرت کنند.