علاقه آمریکا به امضای سریع‌تر توافق صلح بین باکو و ایروان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آباجان به نقل از تسنیم، «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا روز گذشته با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان، تماس تلفنی برقرار کرد. بلینکن بر اهمیت دستیابی به صلح پایدار بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان تأکید و اعلام کرد که آمریکا همچنان برای تحقق این هدف تلاش خواهد کرد.

وی همچنین به دستاوردهای حاصل شده در زمینه تعیین دقیق مرزهای بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان، از جمله امضای اساسنامه مشترک کمیسیون‌های تعیین مرز در تاریخ ۳۰ آگوست ۲۰۲۴، به عنوان یک گام مثبت اشاره کرد.

رئیس‌جمهور آذربایجان با تأکید بر وجود صلح در منطقه، گفت: به لطف تلاش‌های آذربایجان، واقعیت‌ها و وضعیت جدیدی مبتنی بر عدالت و حقوق بین‌الملل در منطقه ایجاد شده است.

علی‌اف با اشاره به اینکه جمهوری آذربایجان ابتکار عمل برای امضای پیمان صلح با ارمنستان را به دست گرفته است، بر لزوم کنار گذاشتن ادعاهای ارضی ارمنستان علیه آذربایجان بر اساس قانون اساسی و سایر قوانین این کشور و همچنین پایان دادن به فعالیت‌های گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) و تمام نهادهای وابسته به آن به عنوان بازمانده‌ای از گذشته، تأکید کرد.

رئیس‌جمهور آذربایجان با اشاره به موضوع تعیین دقیق مرزها، به نتایج مثبت حاصل شده در چارچوب مذاکرات دوجانبه اشاره و اعلام کرد که این روند بر اساس اساسنامه‌ای که امضا شده است، ادامه خواهد یافت.

در جریان این مکالمه تلفنی، موضوع برگزاری کنفرانس تغییرات آب و هوایی COP29 در باکو مطرح شد. بلینکن با اشاره به حمایت کشورش از برگزاری موفقیت‌آمیز COP29 در جمهوری آذربایجان، بر همکاری نزدیک تیم‌ها و هیئت‌های COP دو کشور تأکید کرد.

علی‌اف ضمن ابراز رضایت از این همکاری، ابراز امیدواری کرد که در چارچوب COP، به‌ویژه در زمینه تأمین مالی مقابله با تغییرات آب و هوایی، کشورهای توسعه‌یافته به اجماع برسند.

در این گفتگو، همچنین در مورد روابط دوجانبه جمهوری آذربایجان و آمریکا تبادل‌نظر شد.

شایان ذکر است که چند روز پیش، وزیر امور خارجه آمریکا با نخست‌وزیر ارمنستان نیز در مورد روند صلح گفتگو کرده بود.

«متعلم رحیمی» معاون حزب عدالت آذربایجان، در مصاحبه با روزنامه «ینی مساوات» اظهار داشت که جهان در حال تجزیه‌وتحلیل مجدد است و رقابت شدیدی برای مناطق نفوذ در جریان است.

وی افزود: این رقابت در برخی مناطق به صورت درگیری‌های مسلحانه و در برخی دیگر به صورت جنگ اطلاعاتی بروز می‌کند. آمریکا نه‌تنها نسبت به قفقاز جنوبی بی‌تفاوت نیست، بلکه به‌شدت به اتفاقات این منطقه حساس است. اختلافات با گرجستان، آمریکا را مجبور کرده تا منافع منطقه‌ای خود را از طریق ارمنستان دنبال کند. به همین دلیل، در ماه‌های اخیر کمک‌های نظامی غرب به ارمنستان افزایش یافته و تمرینات نظامی مشترک برگزار شده است. به وضوح مشخص است که آمریکا در تلاش است تا ارمنستان را به سمت غرب بکشاند. اظهارات اخیر پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان و تیمش در مورد ادغام با اروپا نیز تصادفی نیست. ظاهراً آمریکا و غرب در مذاکرات غیرعلنی وعده‌های بیشتری به ارمنستان داده‌اند. اکنون، اظهارات مقامات ارمنی در مورد پیوستن به بریکس و سایر اتحادیه‌ها و ایجاد تعادل در روابط با روسیه، نشان‌دهنده تلاش آن‌ها برای حفظ تعادل بین روسیه و غرب است. از یک‌سو، آن‌ها نمی‌خواهند روسیه را تحریک کنند و از سوی دیگر، نمی‌خواهند روند ادغام با غرب را کند کنند. رهبری ارمنستان، همکاری با غرب را راه‌حلی برای حل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و امنیتی کشور می‌داند. بسیار محتمل است که آن‌ها با معرفی آذربایجان و گرجستان به عنوان کشورهای طرفدار روسیه و مخالف منافع غرب، به دنبال افزایش محبوبیت و تقویت موقعیت خود باشند.

معاون حزب عدالت آذربایجان تأکید کرد: تماس تلفنی آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا با رئیس‌جمهور آذربایجان، در واقع اقدامی برای کنترل فرآیندهای جاری در منطقه است. به نظر من، هدف اصلی این تماس، اطمینان از سازگاری مفاد پیمان صلح با منافع ارمنستان و حفظ منافع آمریکا است. چراکه مشاهدات نشان می‌دهد که ارمنستان نسبت به مواضع قبلی خود در مورد تدوین پیمان صلح تغییرات اساسی داشته و اکنون پیش‌شرط‌هایی را مطرح می‌کند. اگر ارمنستان حامی پنهانی نداشته باشد، نمی‌تواند چنین موضع مخالفی با واقعیت‌ها اتخاذ کند. بلینکن، امضای پیمان صلح را منوط به باز شدن کریدور زنگه‌زور می‌داند. در این فرآیند، هدف اصلی غرب، کنترل این کریدور است. به همین دلیل، ارمنستان خواستار کنترل مستقیم بر تمامی سیستم‌های ارتباطی و لجستیکی در قلمرو خود است.

به نظر این کارشناس، آمریکا بر این باور است که جمهوری آذربایجان می‌تواند نقش مهمی در کاهش نفوذ روسیه در منطقه ایفا کند. به همین دلیل، آمریکا فشارهایی را بر باکو وارد می‌کند. از یک‌سو، آمریکا ادعای حمایت از روند صلح را دارد، اما از سوی دیگر، به دنبال تحقق اهداف ژئوپلیتیکی خود در منطقه است.

وی معتقد است که صحبت از پیمان صلح تنها ابزاری برای پنهان کردن اهداف واقعی آمریکا است. به همین دلیل، کنگره آمریکا قصد دارد در ۱۹ سپتامبر جلسه‌ای را برای بررسی وضعیت جمهوری آذربایجان برگزار کند. این اقدام را می‌توان به‌عنوان نوعی حمایت سیاسی از ارمنستان نیز تلقی کرد.

در نهایت، کارشناس تأکید می‌کند که جمهوری آذربایجان در روند تدوین پیمان صلح، نباید از منافع ملی خود کوتاه بیاید.

«الخان شاهین اوغلو» رئیس مرکز مطالعات اطلس، معتقد است که تماس تلفنی وزیر امور خارجه آمریکا با رئیس‌جمهور آذربایجان نشان‌دهنده علاقه واشنگتن به امضای سریع‌تر توافق صلح بین باکو و ایروان یعنی ظرف ماه‌های آینده است.

شاهین اوغلو می‌گوید: بلینکن قصد دارد نشست دیگری را بین طرفین برگزار کند. او می‌خواهد در جریان مجمع عمومی سازمان ملل متحد که در نیویورک برگزار می‌شود، جلسه‌ای بین وزرای خارجه آذربایجان و ارمنستان ترتیب دهد. این مشابه همان کاری است که او سال گذشته نیز انجام داد. واشنگتن نگران افزایش علاقه روسیه به کریدور زنگه زور پس از سفر پوتین به آذربایجان در ماه آگوست است. اگرچه واشنگتن نیز از این کریدور حمایت می‌کند، اما نمی‌خواهد این کریدور تحت کنترل روسیه باشد. حضور نظامیان روسیه در کریدور زنگه‌زور نه به نفع آذربایجان است و نه به نفع ارمنستان است. در هر صورت، اگر واشنگتن خواهان امضای سریع توافق صلح بین آذربایجان و ارمنستان است، باید ایروان را متقاعد کند تا تغییرات لازم را در قانون اساسی خود ایجاد کند.

انتهای پیام/