رویشگاه درختان همیشه سبز ۵۰۰ ساله را در کرمان بشناسیم

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، رویشگاه ارس اثری بکر و دیدنی در جنوب شرق کشور در امتداد رشته کوه زاگرس به گلوچار شهرستان رابُر رسیده و چون تراکم درختان ارس در این منطقه فراوان و قدمت درختان بالا بوده، واجد ثبت ملی شده است.

درخت ارس یا سرو کوهی متعلق به درختان سوزنی برگ است که رویش کندی دارد و سده ها طول می کشد تا به درختی بالغ و تنومند تبدیل شود، همین موضوع این درخت را به یکی از ارزشمندترین ذخایر طبیعی تبدیل کرده است.

در این زمینه بیشتر بخوانید:

• پنج اثر طبیعی کرمان ثبت ملی شد

ارس یا «سروِ کوهی» گونه‌ای بسیار با ارزش و دیرزیست است که عمر آن تا ۲ هزار سال هم می‌رسد؛ این درخت همیشه سبز در مناطق کوهستانی در ارتفاعی بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ متر می‌روید.

ارس گیاهی مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی سخت هم‌چون خشکی، گرما و سرمای طاقت‌فرسای زمستان است؛ ریشه این درخت به گونه‌ای است که در دل سنگ‌های مستحکم نفوذ می کند تا به آب برسد از این منظر به آن در زبان محلی اُرِس (جست‌وجوگر آب) نیز می‌گویند؛ این پدیده باعث استقامت بالای این درخت می‌شود.

درخت ارس در گذشته‌های دور به دلیل داشتن چوبی مستحکم در پل سازی، راه‌سازی، ساختن خانه‌های روستایی و چادرهای عشایر استفاده می‌شد. قطع بی‌رویه این گونه گیاهی به منظور تهیه سوخت یا خانه‌سازی باعث کاهش جنگل‌های ارس شده است، به‌گونه ای که در سال ۱۳۷۱ قانون ممنوعیت قطع این درخت به تصویب رسید.

رویشگاه این درخت شمال ایران و غرب تا شرق در امتداد دامنه‌های جنوبی رشته کوه‌های البرز و از شمال غربی تا جنوب در امتداد ارتفاعات البرز و زاگرس اعلام شده و یکی از مناطق بکر رویش با تراکم بالای آن در جنوب غرب استان کرمان و در گلوچار شهرستان رابر واقع شده است.

گلوچار، روستایی از توابع دهستان هَنزا در شهرستان رابر است؛ ذخیره‌گاه جنگلی ارس گلوچار شهرستان رابُر بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه ارس جنوب‌شرق کشور در زمینی به مساحت ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار با درختانی با عمری بالای ۵۰۰ سال است. این ذخیره‌گاه علاوه بر اینکه منطقه‌ای گردشگری با طبیعت بکر محسوب می‌شود دارای درختان نادر ارس، بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه ارس جنوب‌شرق کشور و منطقه‌ای با صرفه‌های اقتصادی برای مردم به شمار می‌رود.

طی سال‌های اخیر نیز با همکاری منابع طبیعی و حفاظت محیط زیست و مردم گونه های جوان تری نیز روییده شده است که نیاز به حفاظت بیشتر دارند.

گونه غالب درختی این منطقه ارس و گونه‌های همراه آن بنه، کیکم و ارچن است؛ پوشش مرتعی آن شامل درمنه، گون و کرقیچ، همچنین محلی مناسب برای رویش گیاهان دارویی متعدد مانند آلاله، آویشن، سمیسک و غیره است.

این منطقه دارای زمستانی طولانی و به نسبت پربرف است؛ زمین آن در بیشتر نقاط سنگلاخی با خاکی کم‌عمق است که با افزایش ارتفاع به‌ طور کامل صخره‌ای می‌شود و پوشش گیاهی منطقه در فصل بهار مورد استفاده عشایر کوچ‌رو است و جزو مناطق ییلاقی محسوب می‌شود.

خشکسالی‌های پی در پی در منطقه، علاوه بر توقف رشد گونه‌های گیاهی موجبات تشدید چرای دام و گسترش آفات و امراض گیاهی را نیز فراهم ساخته؛ آنطور که کارشناسان هشدار می دهند ذخیرگاه ارس گلوچار از فشار و چرای دام نیز در امان نیست، از طرفی آذرخش و آتش سوزی ناشی از آذرخش نیز سبب نابودی تعدادی از پایه های ارس در این منطقه شده است که انتظار می رود با ثبت ملی این رویشگاه، زمینه حفاظت بیشتر و ایجاد عزم ملی و همگانی در مردم منطقه نیز با همین هدف، شکل گیرد و شاهد خبرهای خوب تری از آن در آینده باشیم.

مرکز شهرستان رابر در ۱۷۵ کیلومتری جنوب غرب شهر کرمان واقع شده است.