کلنگی یا نوساز؛ خانه دوست کجاست؟

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، ‌ در هر کوی و برزن تهران عطر گل‌های اقاقیا و زیبایی خانه‌های کاه‌گِلی همه را حیرت‌زده خود می‌کرد، امروز نه تنها خبری از آن همه زیبایی نیست بلکه ساختمان‌های سربه فلک کشیده چندین طبقه و برج‌های بزرگ مسکونی حتی دید آسمان را از پایتخت‌نشینان گرفته و از طرفی دیگر، ‌ عمر ساختمان‌سازی در این شهر را به کمتر از ۳۰ سال رسانده است.

عمر خانه‌ها این روزها در تهران همانند گُل کوتاه کوتاه شده، هرچند برج‌های زیبا، ی خوش رنگ و لعاب نصیب مردم پایتخت شده اما چنان عمری کوتاه دارد که انگار همانند گُل‌های زیبای بهاری زود رشد می‌کنند با چند صباحی هم پس از گذشت چندین سال به فراموشی سپرده می‌شوند. دریغ که این همه زیبایی تنها با یک اشاره واسطه‌ها و دلالان ساخت و ساز به تَلی از خاک تبدیل شده و دوباره با برج‌های نسبتا بلند بازسازی می‌شوند.

خانه‌هایی که با وجود رخ خاک رفته و نمای فرتوت، سندی بر هویت و تاریخ پایتخت کشور بودند و اینک دیگر اثری از آنها نیست، این روزها در خیابان‌های خوش آب و رنگ تهران دیگر خانه‌ای با قدمت بالا یافت نمی‌شود

یادمان هست خانه‌های گذشته تهران، همان‌ خانه‌هایی که با وجود رخ خاک رفته و نمای فرتوت، سندی بر هویت و تاریخ پایتخت کشور بودند و اینک دیگر اثری از آنها نیست، این روزها در خیابان‌های خوش آب و رنگ تهران دیگر خانه‌ای با قدمت بالا یافت نمی‌شود.

دیگر نمی‌توان خانه‌هایی دست نخورده را در پایتخت دید، ‌ زیرا قلاب سازندگان سودجو نمی‌گذارد این خانه‌ها هم به مانند گذشته زیبایی و معماری خاص خود را حفظ کنند.

گذشته‌های دور با ورود به خانه‌های قدیمی عطر اقاقیا و بوی یاس همه جا می‌پیچید، حوض پُر از ماهی چشم‌نوازی می‌کرد. خانه‌هایی با ایوان‌های وسیع و اتاق‌هایی که یک به یک کنار هم مرتب چیده شده بودند و اتاقی هم به پنج دری معروف بود.

خانه‌هایی که دیوارهای کاه‌گِلی و یا آجرنشین شده حیاط آن ما را به قعر رویا فرو می‌برد. چه دلنشین بود ناودان‌های شکسته‌ای که بر نمای ساختمان خاک گرفته ساختمان آویزان بودند و نشان می‌داد این خانه دیگر پیر و فرتوت است.

عمر خانه‌های تهران به ۳۰ سال رسیده است

این روزها عمر خانه‌های تهران به ۳۰ سال نرسیده به پایان می‌رسد. دیگر در پایتخت خانه‌های ۱۰۰ ساله که هیچ؛ حتی ۵۰ ساله هم مشاهده نمی‌شود در حالیکه در گذشته نه چندان دور، تهران به طور میانگین دارای ساختمان‌هایی قدیمی با عمر حدود ۶۰ ساله بود.

شاید اگر نیم‌نگاهی به برخی محلات قدیمی تهران بیندازیم، در کوچه و پس کوچه‌های محلات قدیمی شهر زیبای تهران، خانه‌ای قدیمی و به قولی کلنگی دیده شود اما به دلیل از دست دادن نمای زیبای خود آن چشم‌نوازی خانه‌های قدیمی در گذشته را ندارد زیرا به محض مشاهده این گونه ساختمان‌ها، ‌ واسطه‌ها به سرعت برق آنها را برای سخت و ساز جدید شکار می‌کنند.

رونق گرفتن ساخت و سازها در کشور، تفکر سود کلان در ساخت ساختمان‌های چندین طبقه و به نوعی برج‌های بلند، ‌ ساز کوبیدن را در گوش سازندگان این گونه ساختمان‌ها کوک می‌کند و به محض دیدن ساختمان‌های قدیمی و کلنگی کوبیدن و ساختن دوباره به آنها یادآوری می‌شود.

کارشناسان چه می‌گویند

کارشناسان شهرسازی معتقدند: منافع مالی سودجویان در عرصه ساخت و ساز تنها دلیل پایین آمدن عمر خانه‌های تهران است، پایین بودن کیفیت خانه نقشی در این بخش ندارد.

همچنین کیفیت نامناسب مصالح ساختمانی دیگر دلیل پایین آمدن عمر خانه‌های تهران به حساب می‌آید.

این کارشناسان می‌گویند: خانه‌های قدیمی تهران در گذشته به طور عموم از کیفیت بالایی برخوردار بوده‌ است و عمر آنها به حدود ۷۰ سال می‌رسیده اما اکنون تعداد خانه‌های با قدمت بالا در تهران انگشت‌شمار بوده و کسی به عنوان سکنه در این خانه‌ها زندگی نمی‌کند.

همچنین ساختمان‌های کنونی بیش از ۱۰۰ سال است که بدون نگرش نگهداشت ساخته می‌شوند و سازندگان برنامه‌ای برای طول عمر ساختمان ندارند و بعد از ۱۵ تا ۲۵ سال، ساختمان مربوطه تبدیل به ملک کلنگی و نیازمند بازسازی خواهد شد.

به اعتقاد این کارشناسان، اکنون هیچگونه تمهیداتی برای نظارت و بازرسی ساختمان‌ها در پایتخت وجود ندارد، بیشتر خانه‌ها بیمه ندارند و به صورت ادواری، مورد بررسی قرار نمی‌گیرند.

همچنین براساس برخی تحقیقات در کشورهای توسعه‌یافته، ساختمان‌ها بین ۸۰ تا ۱۲۰ سال عمر می‌کنند حتی با دقت کافی در نگهداری از سازه، طول عمر آن بیشتر هم می‌شود بطوریکه گفته می‌شود حتی خانه‌هایی با قدمت ۱۰۰ سال در کشورهای توسعه‌یافته همچنان اجاره داده می‌شود اما در ایران برای کاهش هزینه‌های ساخت و ساز، در برخی مواقع از مصالح ساختمانی نامرغوب استفاده شده کیفیت ساخت نیز پایین است.

اسماعیل محمدنجار، معاون اسبق وزیر کشور و رییس سازمان مدیریت بحران کشور پیشتر گفته بود حدود ۷۰ درصد از ساختمان‌های شهر تهران کمتر از ۴۰ سال عمر دارند و این آمار نشان می‌دهد که این ساختمان‌ها در ۲ دهه اخیر ساخته شده‌اند.

وی معتقد بود: ساخت و سازها در کشور باید به گونه‌ای انجام شود که یک ساختمان حداقل ۸۰ سال عمر کند و تا ۱۰۰ سال دوام داشته باشند.

میانگین عمر ساختمان‌های تهران ۳۲ سال است

مصوبه مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در شورای شهر درحال تدوین است، امیدواریم این موضوع به نتیجه مطلوبی برسد تا بر اساس این مصوبه بر کیفیت و عمر ساختمان‌ها افزوده شود

با توجه به پیگیری وضعیت موجود، اطلاع از برخی مشکلات ناشی از نبود ساختمان‌های قدیمی و عمر پایین ساخت و ساز در کشور، رییس کمیته سلامت و ایمنی شورای شهر تهران در گفت و گو با خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا می‌گوید: میانگین عمر پایین ساختمان‌ها؛ پایتخت و کشور را با مشکل مواجه می‌کند. اکنون میانگین عمر ساختمان‌های تهران ۳۲ سال است که به صورت عمومی بسیار کمتر از دیگر کشورها توسعه یافته است.

مهدی پیرهادی تاکید کرد: با توجه به اینکه مصوبه مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در شورای شهر درحال تدوین است، امیدواریم این موضوع به نتیجه مطلوبی برسد تا بر اساس این مصوبه بر کیفیت و عمر ساختمان‌ها افزوده شود. این مصوبه می‌تواند به کیفیت ساختمان از نظر طراحی، ساخت، معماری و تجهیزات ساخت کمک کند.

مهدی عباسی، رییس کمیسیون شهرسازی شورای شهر تهران نیز با تاکید بر اولویت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها در این باره گفت: به چند دلیل مقاوم‌سازی و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها به عنوان اولویت برنامه‌ها قرار دارد، ساختمان‌هایی که عمر بالایی دارند تاب‌آور هستند و هر چه به سمت مقاوم‌سازی پیش برویم طول عمر مفید این ساختمان‌ها افزایش خواهد یافت. دیگر آن که، ساختمان‌های مقاوم می‌توانند حافظ جان انسان‌ها در برابر بلایا باشند.

این عضو شورای شهر با بیان اینکه ساختمان‌سازی در کشور موجب تولید ناخالص ملی می‌شود، گفت: هرچه بتوان به عمر ساختمان‌ها افزود از سرمایه‌های پایتخت و نیز کشور محافظت خواهد شد و به حفظ دارایی شهر کمک می‌شود.

بر اساس قواعد فنی، مهندسی و دانش مهندسی امروز، ‌ مصالح ساختمانی خوبی در کشور تولید می‌شود و آگاه‌بخشی مناسب به مهندسان ساختمانی و نیز نظارت دقیق ساختمانی؛ این چشم‌انداز متصور است که ساختمان‌ها در آینده از عمر بیشتری برخوردار باشند یعنی عمر ساختمان‌ها مانند دیگر کشورهای پیشرفته از عمر مفیدی بین ۸۰ تا ۱۰۰ سال بهره ببرند.

وی ابراز امیدواری کرد با ابلاغ قانون مهندسی طول عمر مفید ساختمان‌ها افزایش یابد، ضمن اینکه ساختمان‌ها باید ایمن باشند، منظر بیرونی آنها به گونه‌ای باشد که آلودگی صوتی ایجاد نشود کیفیت خود را در درازمدت از دست ندهد.