دستفروشی در مترو تهران/آشفته بازار ناسامان

این روزها به مترو که پا می‌گذاری در میان هیاهو و شلوغی مسافران و دستفروشان دوره گرد گم می‌شوی، حجم زیاد دستفروشان چنان تو را در خود می‌بلعد که از یاد می‌بری برای چه آمدی و به کجا قرار است بروی! به هر سوی که روی بر می‌گردانی دستفروشی را می‌بینی که با ساک و چرخ‌های گردان به سمتت می‌آیند تا جنسی را معرفی و به تو بفروشند!

تمرکزت را از دست می‌دهی و گاهی صدای سخنگوی مترو را که هر چند ثانیه یک بار ایستگاهی را اعلام می‌کند را هم دیگر نمی‌شنوی، یادت می‌رود که قرار بود کجا و در کدام ایستگاه پیاده شوی و حالا مجبوری در دو یا چند ایستگاه جلوتر پیاده شوی و به سمت مقصدت راه برگشت را در پیش گیری.

همه ما حتی برای یک بار هم که شده؛ لوازمی، کالایی و یا جنسی حتی کوچک را از این دستفروشان خریده‌ایم و چه بسا خرسند از خرید، یادمان رفته که اصلا هدف اصلی ما از این سفر چه بوده است.

همه نوع کالایی در مترو موجود است از خوراکی و آرایشی و لباس گرفته تا هر آنچه که فکرش را نمی‌کنی در اینجا یافت می‌شود؛ آن هم با قیمتی مناسب و همطراز با نرخ‌های بازار بزرگ تهران.

همه آن چیزهایی که شاید روزی قصد خریدشان را داشتی و هیچگاه فرصتی پیش نیامده بود تا وقتی بگذاری بروی آنها را بیابی و بخری، حالا دم دستت هست و با خیالی آسوده و خوشحال و با رضایت مندی از دستفروشان مترو آن ر ا خرید میکنی!

آری متروی این روزهای تهران به بازار مکاره‌ای بدل شده که بیشتر شبیه مکانی برای عرضه، تقاضا و فروش کالاست تا جابجایی مسافر و با بهتر بگوییم این روزها مترو مرکز مبادلاتی است که رقیب سرسختی برای بازار بزرگ تهران بشمار می‌آید.

مترو این روزها دیگر در سیطره دستفروشانی دوره گردی است که با درآمدهای بسیار با یکدیگر در فضای کسب و کار رقابت می‌کنند و هر روز بر تعداد آنها افزوده می‌شود.

دستفروشان دوره گردی که با خودخواهی تمام و بدون در نظر داشت حقوق شهروندی همه ایستگاههای مترو را احاطه کرده اند و در همه واگن های مترو به شکل های مختلف با اجناس رنگارنگ مشاهده می شوند.

از قطار که پیاده می‌شوی باز هم آرامش نداری چرا که برخی از آنها در مکان‌های مشخصی در فضای ایستگاهی مستقرند و با بساط کردن اجناس خود بر روی زمین؛ با تبلیغ و سرو صدایی بلند و ظاهری مندرس و بعضا ترحم برانگیز تلاش می‌کنند تا مسافران را تشویق به خرید کنند.

به نظر می‌رسد که دست‌فروشان دوره گرد مترو دیگر جزیی از بدنه مترو شده‌اند و خود را محق این می‌دانند که با داد و فریاد برای رسیدن به منفعت مالی بیشتر حقوق دیگر مسافران را ضایع کنند.

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، داستان دوره گرده‌های مترو مثال دیروز و امروز نیست قصه روزها و ماه‌های متمادی است، سال‌هاست که در مدیریت شهری این روند ادامه دارد.

ساماندهی دستفروشان مترو موضوعی است که طی چند دهه گذشته؛ همه گاه دغدغه مدیریت شهری بوده و هنوز نیز ادامه دارد در دوره‌ای با دستفروشان بشدت برخورد می‌شد، از حضور آنان برای کسب و کار در مترو جلوگیری می‌شد اما پس از مدتی این طرح نیز رها شد و اکنون دستفروشان بدون هر گونه مجوزی بدون نگرانی اقدام به کسب درآمد در مترو می‌کنند.

اغلب این دستفروشان بانوانی هستند که بنابر گفته خودشان سرپرست خانوار بوده و درآمدی دیگری ندارند در این میان نوجوان‌های کم سن و سال و بسیاری از جوانان که اغلب دانشجو هستند نیز در میان آنها مشاهده می‌شود که هر چند آگاه به آینده این شغل بی سرانجام هستند اما از سر بیکاری و احتیاج به این شغل کاذب اما پردرآمد روی آورده‌اند.

کارشناسان مسایل شهری و جامعه شناسان معتقدند؛ دستفروشی عاملی برای افزایش آسیب‌های اجتماعی است و از سوی دیگر برخی از صاحب نظران معتقدند که این شغل در جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی حرکت می‌کند.

دستفروشی در مترو بی هیچ مجوزی

در همین رابطه موضوع ساماندهی دستفروشان مترو را از علیرضا نادعلی سخنگوی شورای شهر تهران جویا شدیم

وی با تاکید بر ساماندهی دستفروشان مترو تاکید کرد که برای دستفروشی در واگن های مترو مجوز قانونی وجود ندارد و اوضاع دستفروشان در مترو باید ساماندهی شود.

علیرضا نادعلی در گفت وگویی به خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا گفت که طی سه سال گذشته بارها ساماندهی در اوضاع دستفروشان مترو اتفاق افتاده اما هر بار بی سرانجام رها شده است یعنی گاهی ساماندهی انجام شده و گاهی رها شده است.

سخنگوی شورای شهر با بیان اینکه وضعیت موجود دستفروشان مترو موجب رضایت ما در شورای شهر نیست، می‌گوید: نیاز است رسیدگی بیشتری در ایستگاه‌های مترو درباره ساماندهی اوضاع دستفروشان از سوی شهرداری تهران صورت گیرد.

وی با بیان اینکه عوامل شهرداری ضابط قضایی نیستند، تاکید می‌کند: از آنجاییکه اقدام به جمع آوری دستفروشان در مترو بعضا منجر به درگیری می‌شود نیاز است حتما برای این اقدام ضابط قضایی همراه باشد.

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران درباره برخورد با دستفروشان مترو اظهار کرد: نمی‌توانیم از کنار موضوع دستفروشان مترو که موجب تضییع حقوق عمومی مردم می‌شوند راحت بگذریم؛ یعنی نمی‌توانیم بگوییم چون عده‌ای از ساماندهی دستفروشان در مترو ناراحت می‌شوند به این موضوع توجهی نکنیم.

وی افزود: دستفروشی داخل قطارهای مترو سبب بی نظمی در سوار و پیاده شدن مسافران و برهم خوردن آرامش روانی آنها می‌شود از سوی دیگر اگر بی تفاوت از ساماندهی دستفروشان بگذریم ممکن است شاهد بروز اتفاقات بدتر از این باشیم که اگر نظارتی بر موضوع صورت نگیرد متوجه آن نخواهیم شد.

سخنگوی شورای شهر در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری تذکری راجع به ساماندهی دستفروشان ارایه داده است، می‌گوید: شورای شهر تذکراتی در این زمینه ارایه داده اما اعمال این تذکرات باید جدی تر اتفاق بیافتد.

وی درباره حضور موزیسین‌های دوره گرد در قطارهای مترو هم گفت: قاعدتا قطار مترو برای تردد با آرامش مسافران و سوار و پیاد ه شدن است، اتفاقات فرهنگی می‌تواند در ایستگاه‌ها یا مدخل‌های ورودی و خروجی آنها اتفاق بیافتد اما واگن مترو جای چنین اقداماتی نیست اگر موضوع را رها کنیم دیگر قابل کنترل نخواهد بود بنابراین باید حد و حدودی برای آن در نظر گرفت.

به گفته وی، نمی‌توان یک لشکر آدم از انتظامات و پلیس داخل قطار مترو گمارد تا بر موضوعات داخل قطارمترو اعمال نظر کنند چرا که این موضوعات کاملا اجتماعی است و باید توسط خود مردم مدیریت و با مراعات خود آنان اوضاع ساماندهی شود البته که سیاست گذاری‌ها توسط شورای شهر اتخاذ شود و اعمالش توسط خود شرکت مترو انجام گیرد.

در پایان باید بررسی شود که با کدام مجوز قانونی دست‌فروشان به خود اجازه داده‌اند تا فضای مترو را به نفع خود و کسب‌وکارشان اشغال کنند و با سر و صدایشان آرامش را از حاضران سلب کنند؟

چگونه کالای این دستفروشان کنترل می شود تا از بزه احتمالی جلوگیری بعمل آید؟

آیا این دوره گردهای مترو که خود را محقق هر تصرفی در شهر می‌دانند به واژه حق‌الناس آشنا هستند و خود را ملزم به رعایت آن می‌دانند؟ چطور می‌شود که با این واژه آشنا بود و مفهوم آن را درک کرد اما حقوق مسافرانی که چاره‌ای جز استفاده از مترو ندارند را نادیده گرفت؟

و در آخر آیا نمایندگان مردم در شورای شهر می‌توانند از حقوق پایمال شده مسافران مترو بدرستی حمایت کنند؟