یک بام و دو هوای صرافی‌های رمزارز/ نوبیتکس چگونه خروج سرمایه از ایران را رقم می‌زند؟

بازار خرید و فروش ارزهای دیجیتال چند سالی است که در ایران رونق گرفته و امروز تعداد قابل توجهی از معامله‌گران بازارهای مالی سرمایه‌های خود را به این سمت این بازار سوق داده‌اند؛ طوری که بر اساس آخرین آمارها، امروز بیش از ۱۵ میلیون کاربر ایرانی دارنده رمزارز هستند.

گرچه آغاز حرکت رمزارز در ایران با عضویت معامله‌گران در سکوهای تبادل رمزارز خارجی بوده، رفته‌رفته به دلیل ایجاد محدودیت‌هایی از سوی صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی، در داخل کشور هم سکوهای داخلی برای خرید و فروش رمزارز ایجاد شد، تا امروز نزدیک به ۵۰ صرافی داخلی رمزارز برای خرید و فروش رمزارزها وجود دارد و جامعه ۱۵ میلیونی فعالان رمزارز ایرانی در این صرافی‌ها فعالیت دارند.

در میان این ۵۰ صرافی فعال در حوزه رمزارز، بر اساس آمارهای اعلام شده صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس بیشترین تعداد کاربر را در اختیار دارد. بر اساس آنچه این صرافی اعلام کرده، تعداد کاربران نوبیتکس از ۷ میلیون نفر عبور کرده و بیش از نیمی از ایرانیانی که کریپتوکارنسی دارند کاربر نوبیتکس هستند.

نوبیتکس یک صرافی همتا به همتا/ P۲P است که کاربران همچون کارگزاری بورس، ارزهای پشتیبانی شده را به یکدیگر می‌فروشند. صرافی همتا به همتا نوعی صرافی ارز دیجیتال است که در آن، معامله‌گران به‌صورت مستقیم ارزهای دیجیتال را بین خود معامله و صرافی کارمزد معامله را دریافت می‌کند.

به هر روی نوبیتکس طی سال‌های اخیر توانست به لطف ایجاد محدودیت صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی و به طور مشخص صرافی بایننس، تعداد قابل توجهی کاربر را جذب کند. با اینحال بررسی‌ها نشان می‌دهد عملکرد این صرافی طی چند ماه اخیر باعث ایجاد موجی از نارضایتی میان کاربران و معامله‌گران ارز دیجیتال ایرانی شده است.

گلایه‌های کاربران از نوبیتکس چیست؟
یکی از شایع‌ترین گلایه‌های کاربران از نوبیتکس، سرعت پایین معاملات آن است که باعث می‌شود معامله‌گران برای نوسان‌گیری تمایلی به استفاده از این صرافی نداشته باشند. یکی از کاربران نوبیتکس در این خصوص می‌گوید: با اینکه ارز رشد می‌کند؛ ضرر ادامه دارد. زمان خروج از ارز هم تاخیر دارد و مناسب نوسانگیری نیست. اگر مدتی هم فرد فعال نباشد، با اینکه ارز رشد ۴۰ درصد داشته و باید به اصل پول اضافه می‌شده ضرر داشته و مبلغ ریالی معامله هم کم شده بود.

دیگر گلایه‌ای که میان کاربران نوبیتکس متداول است، موضوع دستکاری معاملات با الگوریتم‌های هوش مصنوعی است؛ طوریکه کاربران احساس می‌کنند، میزان دارایی آنها در اثر معاملات خرید و فروش رمزارز در صرافی نوبیتکس به صورت عمدی دستکاری می‌شود.

حمید که خود یکی از کاربران نوبیتکس است در این خصوص نوشته: وقتی بیت کوین ریزش دارد باید دویست دلار بالای قیمت جهانی بخری و وقتی افزایش دارد، باید ۵۰۰ دلار زیر قیمت جهانی بفروشی. سازنده‌های صرافی جوری قیمت‌ها را دستکاری می کنند که بتوانند موقع بالا رفتن راحت و با ریسک صفر بیت کوین‌های کاربرها را زیر قیمت بخرند و در صرافی جهانی بفروشند.

سعید یکی دیگر از کاربران نوبیتکس هم با اشاره به تفاوت فاحش میان قیمت‌های جهانی با قیمت‌های اعلامی در نوبیتکس می‌گوید: ما خریدارها و فروشنده‌ها تعداد بسیار کمی هستم و تمام معاملات با خود صرافی نوبیتکس و با کمک هوش مصنوعی بسیار پیشرفته انجام می‌شود، اگر یک ریال اضافه کنیم ۱۰۰ ریال ضرر می‌کنیم.

دیگر نقطه ضعف نوبیتکس، پشتیبانی نکردن از تعداد قابل توجهی شبکه‌های انتقال ارز حتی میان سایر صرافی‌های ایرانی است که باعث شده بسیاری کاربران با مشکل انتقال دارایی‌ها مواجه شوند. کوروش یکی از کاربرانی است که با این مشکل مواجه بوده و می‌گوید: متاسفانه نوبیتکس برای برداشت و واریز رمزارزها از همه شبکه‌های انتقال پشتیبانی نمی‌کند. من از بیت پین رمز ارز gmx (توکن بومی و حاکمیتی پلتفرم غیرمتمرکز) را در شبکه آوالانچ به نوبیتکس واریز کردم. نوبیتکس آدرس واریزی که به من داد تو بیت‌پین کپی کردم و درحالیکه شبکه انتقال نوبیتکس آربیتروم بوده و شبکه انتقال بیت پین آوالانچ بوده، متاسفانه آدرسی که برای این رمز ارز در دوشبکه مختلف تولید می‌شود یکسان بود و ۱ ماه است هنوز نوبیتکس ارز من را بازیابی نکرده است.

مشکلات روزافزون و چندطیفی نوبیتکس به عنوان بزرگترین صرافی ایرانی، باعث ایجاد موجی از نارضایتی میان کاربرانش شده؛ جامعه فعالان حوزه رمزارز ایران گرچه از نظر سابقه قدمتی کوتاه دارد اما در همین زمان کم عمق نسبتا زیادی به اندازه جمعیتی ۱۵ میلیون نفری پیدا کرده است و طبعا در آینده این جمعیت روز به روز بیشتر خواهد شد.

به گفته یکی از کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال، صرافی‌های ایرانی رمزارز که طی سال‌های اخیر با داعیه فعالیت دانش‌بنیان و علمی توانسته‌اند از حمایت‌های متعددی برخوردار شوند و از سوی دیگر با محدودیت‌های فعالیت صرافی‌های خارجی با موج کاربران ایرانی روبرو شدند، اکنون با فراگیری و بزرگ شدن جامعه کاربران، به دنبال اهداف دیگری از جنس رفتار و سوءاستفاده تولیدکنندگان لوازم خانگی داخلی پس از ممنوعیت واردات هستند و نارضایتی‌های اخیر کاربران هم در این پازل تعریف می‌شود. این نارضایتی‌ها در آینده موجی از کوچ کاربران و سرمایه‌های آنها به صرافی‌های ارز دیجیتال خارجی و در نتیجه خروج سرمایه از کشور را دنبال خواهد داشت.