حضور اردوغان در اجلاس ناتو؛ بایدن باز هم اجازه دیدار نداد

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری آباجان به نقل از تسنیم، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، پس از یک حضور دو روزه در هفتاد و پنجمین نشست سران ناتو، از واشنگتن به کشورش بازگشت.

یکی از مهمترین اهداف تیم اردوغان تنظیم یک دیدار دوجانبه بین او و جو بایدن رئیس جمهور آمریکا بود. آن هم در شرایطی که برنامه دیدار قبلی به تعویق افتاده بود و انتظار می‌رفت آنان در حاشیه نشست سران ناتو دیدار کنند. اما این اتفاق نیفتاد و روزنامه‌های آنکارا، تنها به انتشار عکسی از احوالپرسی سرپایی اکتفا کردند.

روزنامه آکشام چاپ آنکارا از مهمترین روزنامه‌های طرفدار اردوغان، در تیتر و عکس ویژه مدعی شد که اردوغان، رهبری بوده که با حضور موثر در واشنگتن، مُهر خود را بر صفحه دیپلماسی سران ناتو زده است!

روزنامه ترکیه از دیگر روزنامه‌های طرفدار حزب حاکم، با انتشار عکسی نشان داد که سر میز ضیافت شام، اردوغان و همسرش، نزدیک جو بایدن و همسر او نشسته‌اند.

روزنامه حریت نیز که قبلاً یکی از مهمترین تریبون‌های مخالف حزب حاکم بود و حالا چند سالی است توسط یکی از رفقای اردوغان خریداری شد، در گزارشی ویژه از خوش و بش سرپایی اردوغان و بایدن، به عنوان نماد روابط خوب آنکارا – واشنگتن یاد کرد.

یک رئیس جمهور و ۴ هواپیما
در شرایطی که بحران اقتصادی فراگیر و بی‌سابقه، شرایط دشواری را بر میلیون‌ها خانوار ترکیه اعمال کرده، هزینه‌های سفر اردوغان به آمریکا توجه مخالفین را به سوی خود جلب کرد. آن هم در شرایطی که دولت، برنامه مدوّن و گسترده‌ای برای کاستن از هزینه‌ها و استقبال از ریاضت اقتصادی منتشر کرده است.

روزنامه سوزجو پرتیراژترین روزنامه ترکیه در عکس و تیتر صفحه نخست، با انتشار عکسی از پارکینگ هواپیماهای فرودگاه واشنگتن نوشت: «اردوغان با ۴ هواپیما به آمریکا رفت تا نشان دهد که از دید او، صرفه جویی و ریاضت اقتصادی فقط برای ملت است و نه برای دولت».

این روزنامه در گزارش اختصاصی خود نوشته است: «سران دو کشور ثروتمند اروپایی یعنی سوئد و فنلاند، تصمیم گرفتند که هر دو، با یک فروند هواپیما به آمریکا بروند. چرا؟ معلوم است، برای کاستن از هزینه‌ها! ولی اردوغان نه تنها چنین کاری نکرد، بلکه علاوه بر هواپیمای مجلل خود، سه هواپیمای دیگر را با خود به آمریکا برد تا نشان دهد که به قول خودش، جایی که پای اعتبار و پرستیژ کشور در میان باشد، باید پول خرج کرد!»

گفته می‌شود که ابراهیم کالن رئیس سرویس اطلاعاتی میت، با یک هواپیمای جداگانه به آمریکا رفته اما مشخص نیست که دو هواپیمای دیگر، حامل چه کسانی بوده و چرا چنین اقدام پرخرج و عجیبی صورت گرفته است.

اردوغان: ترکیه می‌خواهد عضو شانگهای شود
چنین به نظر می‌رسید که رئیس جمهور ترکیه، نومید از توسعه روابط با آمریکا و اروپا، تمایل بیشتری به توسعه روابط با کشورهای شرقی دارد و به همین دلیل، یک بار دیگر خواهان عضویت کامل کشورش در سازمان شانگهای شد. عضویت ترکیه در سازمان شانگهای به عنوان عضو ناظر، موضوعی است که برای اردوغان قابل قبول نیست.

او در کنفرانس مطبوعاتی خود در واشنگتن در پاسخ به سوال روند الحاق ترکیه به سازمان همکاری شانگهای گفت: «هدف ما عضویت دائمی ترکیه در سازمان همکاری شانگهای است نه این که همچنان به عنوان عضو ناظر بمانیم. ما در حال حاضر ناظر هستیم ولی سطح ترکیه فراتر از این است و می‌خواهیم عضو دائمی شانگهای باشیم. من این موضوع را به طور جداگانه با آقای پوتین و شی جین پینگ و همچنین با رئیس جمهور قزاقستان در میان گذاشتم».

اردوغان در ادامه درباره اهمیت این موضوع افزود: «کشور ما، یکی از متحدین ناتو است. ولی معتقد نیستیم که این عضویت، مانع توانایی ما برای برقراری روابط مثبت با کشورهایی مانند چین و روسیه شود. ما فکر نمی‌کنیم که سازمان همکاری شانگهای، آلترناتیو یا جایگزین ناتو باشد. ما شانگهای و بریکس را جایگزینی برای هیچ ساختار دیگری نمی‌بینیم».

این سخنان اردوغان درباره اشتیاق ترکیه برای پیوستن به سازمان شانگهای در حالی بیان شده که قبلاً دو تن از مقامات سیاسی و امنیتی چین، به صراحت اعلام کرده‌اند که عضو شدن یک کشور عضو ناتو در شانگهای، از منظر اطلاعات و امنیت، تضاد و تعارض منافع ایجاد می‌کند.

ماجرای پیچیده اف ۱۶ به کجا رسید؟
طی دو سال گذشته، تیم سیاست خارجی کابینه اردوغان، بارها تلاش کرده تا مشکل تحریم نظامی را حل کند. پس از آن که ترکیه سامانه موشکی اس ۴۰۰ را از روسیه خریداری کرد، آمریکا تصمیم گرفت که نام ترکیه را از لیست خریداران جنگنده اف ۳۵ خط بزند و در عین حال، به تولید ۹۵۵ قطعه ریز و درشت این جنگنده در شرکت‌های زیرمجموعه صنایع دفاعی ترکیه خاتمه دهد.

پس از آن بود که ترکیه به زحمت و با گروکشی در مورد موافقت با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو، از جو بایدن قول گرفت که به جای اف ۳۵ بین ۴۲ تا ۴۸ فروند جنگنده اف ۱۶ به ترکیه بفروشد. اما حالا مشخص شده که برای نهایی شدن این معامله، محدودیت‌های وجود دارد و مشخص نیست فرجام این قرارداد به کجا خواهد رسید.

اردوغان در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد مساله اف ۱۶ اعلام کرد که در دو نوبت شب و روز، با بایدن در این مورد صحبت کرده و او اعلام کرده که تلاش می‌کند طی سه تا چهار هفته آتی این مشکل را حل کند.

اما مساله اینجاست که کل گفتگوهای اردوغان با بایدن در همان محل عمومی نشست و ضیافت سران، به شکل سرپایی، کوتاه و غیررسمی بوده است. 

رسانه‌های تحت امر حزب عدالت و توسعه ترکیه، تا آخرین ساعات نشست سران ناتو، امیدوار بودند که دیدار دوجانبه بین اردوغان و بایدن برگزار شود. اما این اتفاق نیفتاد و رئیس جمهور آمریکا نشان داد که تمایلی به دیدار ندارد.

برخی از رسانه‌های طرفدار اردوغان، تلاش کردند این موضوع را به مشغولیت‌های انتخاباتی بایدن ربط دهند. اما واقعیت این است که او با استارمر نخست وزیر انگلیس، زلنسکی رئیس جمهور اوکراین و چندین سیاستمدار دیگر دیدار دوجانبه داشت و در نتیجه، عدم دیدار با رئیس جمهور ترکیه را باید به مثابه مواجهه سیاسی خاص بایدن با اردوغان قلمداد کرد.

این در حالی است که از سال ۲۰۰۲ میلادی و از زمانی که حزب عدالت و توسعه به قدرت رسیده، جورج بوش پسر و باراک اوباما دو رئیس جمهور اسبق آمریکا به ترکیه سفر کرده و در کاخ سفید هم پذیرای اردوغان شدند و اگر چه دونالد ترامپ نیز به ترکیه نرفت، اما دست کم یک بار حاضر شد در کاخ سفید، دیداری مفصل با اردوغان داشته باشد و داماد ارشد او یعنی برات آلبایراق را نیز در دفتر بیضی شکل کاخ سفید به حضور بپذیرد.

می‌توان نتیجه گرفت که رفتار سرد بایدن با اردوغان، مواجهه‌ای بوده که در دوران هیچکدام از دیگر روسای جمهور آمریکا نسبت به ترکیه مشاهده نشده است.

انتهای پیام/