به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، نقش کلیدی مالیات در توسعه اقتصادی و عمران و آبادانی کشور بر کسی پوشیده نیست. اهمیت پرداخت مالیات و اتکا بر درآمدهای مالیاتی به ویژه در سالهای گذشته با افزایش تحریمهای اقتصادی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته تا جایی که درآمدهای مالیاتی از درآمدهای نفتی پیشی گرفته و به بیش از دو برابر درآمدهای نفتی رسیده است.
با وجود اهمیت بالای مالیات در عمران و آبادانی کشور، استانهای کمتر توسعهیافتهای مانند گلستان که اقتصاد اصلی آن بر پایه کشاورزی است از کنار مالیات بهجای سود، زیان هم میکند.
گلستان یک استان کشاورزی است که اقتصاد اصلی آن بر پایه کشاورزی میچرخد. همچنین سالانه حدود پنج میلیون تُن انواع محصول در شرایط عادی و به دور از خشکسالی تولید میشود که شامل تولیدات زراعی،دامی، باغی،جنگل و مرتع و صید و ماهیان پرورشی است.
بهرهبرداران کشاورزی گلستان در تولید ۱۵ محصول راهبردی شامل تولید دانههای روغنی کلزا، سویا و آفتابگردان، هلو، توتون و گوشت مرغ رتبه اول، گندم، چغندرقند و خرمالو مقام دوم، شلتوک (برنج) پیله تر ابریشم، میگو و پنبه رتبه سوم، ماهیان پرورشی و خاویاری رتبه چهارم و جو و زیتون رتبه پنجم کشوری را در اختیار دارند.
گرچه گلستان در بخش کشاورزی در کشور سرآمد است و ۳۶ روز از امنیت غذایی کشور را تامین میکند اما این استان شمالی با وجود آنکه در این سالها توسعه صنعتی را به خود ندیده در بخش کشاورزی هم پیشرفت زیادی نداشته و از نبود صنایع تبدیلی کشاورزی رنج میبرد.
در میان همه چالشهای ریز و درشتی که استان محروم گلستان به ویژه در بخش اقتصادی دارد یکی از مشکلات این استان، اختصاص مالیات تکلیفی بیش از توان و ظرفیت درآمدی گلستان است.
براساس گزارش امور مالیاتی گلستان، تکلیف مالیاتی امسال استان ۵۰ هزار میلیارد ریال است که در حال حاضر تا وصول سهمیه، ۱۸ هزار میلیارد ریال کسری وجود دارد و براساس پیشبینیها مالیات تکلیفی استان در سال آینده به ۷۰ الی ۸۰ هزار میلیارد ریال میرسد که اختصاص چنین سهمی با توجه به معافیت بخش کشاورزی در پرداخت مالیات فراتر از توان استان است و نیاز به تجدیدنظر دارد.
از سویی دیگر یکی از دلایل پایین بودن نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور، گستردگی و بالا بودن معافیتهای مالیاتی است که این معضل گریبان استان گلستان را هم گرفته و همان اندک صنایع و واحدهای تولیدی بزرگ استان همچون کارخانه ید، کارخانه سیمان، نیروگاه برق علیآبادکتول و امثال آن به دلیل قرارگیری در منطقه محروم از پرداخت مالیات معاف هستند که به نظر میرسد نهادهای تصمیمگیر به ویژه مجلس شورای اسلامی باید با بازنگری در معافیتهای مالیاتی و اصلاح و ساماندهی آن به توسعه و عمران و آبادانی شهرها و روستاها کمک کنند.
براساس ماده ۸۱ قانون مالیاتهای مستقیم همه فعالیتهای کشاورزی و زیرشاخههای آن مانند مرغداریها، دامداریها، گلخانهها، کارخانههای زنجیره تولید مرغ و پرورش میگوی گمیشان از پرداخت مالیات معاف هستند.
همچنین براساس ماده ۱۳۲ قانون مالیاتهای مستقیم برخی شرکتها و واحدهای تولیدی بزرگ مانند سیمان پیوند، شورابه ید، شرکت کانسار خزر و واحدهای تولیدی مستقر در شهرکها و نواحی صنعتی کمتر توسعهیافته از پنج تا ۱۳ سال از مالیات معاف هستند.
از دیگر موارد معافیتهای مالیاتی، ماده ۱۳ قانون اداره مناطق اداره مناطق آزاد تجاری است که براساس این قانون فعالان اقتصادی شاغل در مناطق آزاد تجاری و شرکتهای پتروشیمی گلستان تا ۲۰ سال از مالیات معاف هستند.
همچنین براساس ماده ۱۴۱ قانون مالیاتهای مستقیم صادرکنندگان از معافیت ناشی از صادرات برخوردار میشوند و شرکتهای پذیرفته در بورس مطابق حکم قانون بودجه از معافیت ناشی از افزایش سرمایه بهرهمند خواهند شد.
مدیرکل امور مالیاتی گلستان نیز در آخرین نشست خبری خود به وجود این چالش مالیاتی در استان اشاره کرد و تعیین این میزان مالیات تکلیفی را فراتر از توان گلستان دانست.
قربان حاجیمشهدی افزود: هدف دولت از معافیت مالیاتی واحدهای تولیدی و صنایع در مناطق کمتر توسعهیافته استان، رشد و شکوفایی این مناطق است اما آیا وجود چنین واحدهایی در عمل رشد و شکوفایی مناطق محروم استان را به دنبال داشته است؟
یک کارشناس امور مالیاتی در این باره در گفتگو با خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا با بیان اینکه در حال حاضر گلستان تامینکننده بخشی از سبد غذایی کشور است، اظهار کرد: در حالی که درآمدهای اصلی این استان معاف از مالیات است، مالیات تکلیفی استان را براساس تناسبی از هزینههای استان تعیین میکنند که وصول آن با توجه به نوع درآمدهایی که مشمول مالیات هستند کار آسانی نیست.
حسن اخوان گفت: امسال نزدیکبه ۵۰ هزار میلیارد ریال سهمیه وصول مالیات برای گلستان تعیین شده که وصول این میزان مالیات برای استان کشاورزی گلستان که بخش عمده درآمدهای آن معاف از مالیات است، دشوار به نظر میرسد.
وی تاکید کرد: اقدامات اثربخش گلستان در جلوگیری از فرار مالیاتی، استان را در شاخص مقابله با فرار مالیاتی در رتبه هفتم کشور قرار داده و این مساله نشان میدهد گلستان همه توان خود را برای وصول مالیات به کار گرفته اما واقعیت تلخ آن است که به علت مغفول ماندن رشد توسعه اقتصادی در بخش صنایع و رفع نشدن موانع قانونی برای استان، منابع دارای ظرفیت مالیاتی در گلستان پایهگذاری نشده است.
کارشناس امور مالیاتی متذکر شد: دیگر استانها کارخانههای بزرگ و صنایع تبدیلی پتروشیمی، غذایی، صنعتی دارند که از منابع مهم وصول مالیات و تسهیلکننده وصول درآمدهای مالیاتی است اما در استانی مانند گلستان که بیشتر دارای مشاغل خرد و جزء و کشاورزی بوده و فاقد صنایع مهم و درآمدزا است وصول مالیات حتی نیاز به هزینه، انرژی و زمان زیاد و صدور برگههای متعدد مالیاتی دارد.
اخوان با بیان اینکه وقتی درآمدهای مالیاتی استان به طور کامل محقق نشود منابع اعتباری تخصیصی به استان از سطح ملی نیز کاهش مییابد، گفت: در نتیجه این اتفاق بسیاری از پروژههای عمرانی متوقف و بلاتکلیف شده و مشکلاتی همچون بیکاری نیز در استان قوت میگیرد لذا گلستانیها علاوهبر تحمل فشار اقتصادی عمومی که وجود دارد باید مشکل تخصیص پایین منابع اعتباری را هم به دوش بکشند.
وی توضیح داد: تولید ناخالص داخلی استان گلستان در سال ۱۴۰۲، بیشت از هزار و ۳۵۰ میلیون ریال و نسبت تولید ناخالص داخلی استان به درآمدهای مالیاتی ۱.۳۷ درصد است حال آنکه تولید ناخالص داخلی استان صنعتی نظیر استان سمنان هزار و ۷۵۰ میلیون ریال بوده که نسبت به این شاخص ۲.۸ درصد مالیات اخذ میشود و این مساله نشان میدهد معافیتهای بالای مالیاتی موجب شده تا گلستان با وجود تولید ناخالص داخلی بالاتر نسبت به دیگر استانهای صنعتی از درآمد مالیاتی کمتری برخوردار باشد و این مساله چالشهایی از جمله تخصیص نامناسب و پایین اعتبارات استانی از محل بودجه ملی و بالا بودن قیمت تمام شده برای وصول مالیات را رقم خواهد زد.
کارشناس امور مالیاتی گفت: در سال ۱۴۰۲، ۳۳ هزار میلیارد و ۹۶۳ میلیون ریال مالیات برای استان گلستان در نظر گرفته شد که با اقدامات انجام شده از سوی اداره کل امور مالیاتی استان و جلوگیری از فرار مالیاتی، ۳۲ هزار میلیارد و ۲۹۴ میلیون ریال معادل ۹۵ درصد از درآمدهای مالیاتی استان محقق شده است.
اخوان با بیان اینکه در ۹ ماهه امسال، ۳۲ هزار میلیارد و ۸۸۴ میلیون ریال مالیات در گلستان وصول شده که ۹۵ درصد درآمدهای استان را در برمیگیرد، تاکید کرد: این مساله حاکی از آن است که امور مالیاتی به تنهایی جور وصول درآمدهای استان را میکشد.
نماینده مردم رامیان و آزادشهر در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا اظهار کرد: گلستان متکی به کشاورزی است و بخش کشاورزی معاف از مالیات است از سویی دیگر وقتی گردش مالی کارخانجات و حتی فروشگاههای بزرگ گلستان در استانهای دیگر انجام میشود چرا باید مالیات ۵۰ الی ۷۰ هزار میلیارد ریالی برای گلستان در نظر گرفته شود؟
جمشید قائممقام افزود: گلستان تولیدکننده محصول استراتژیک مانند گندم در کشور است و مواد اولیه کارخانجات معادن سمنان و اصفهان در گلستان تامین و تولید میشود و اگر مرغ تولیدی این استان یک روز به میدان بهمن نرسد، استان تهران با چالش مواجه میشود با همه این خدمات، افزایش مالیات تکلیفی و فشار بر اصنافِ دارای حداقل گردش مالی منصفانه نیست.
وی با بیان اینکه اعمال فشار بر اصناف برای کاهش هزینههای دولت درست نیست، تصریح کرد: وقتی مالیات یک استان افزایش مییابد باید درآمد سرانه آن استان هم افزایش پیدا کند. گلستان درآمد مازاد ندارد و وضعیت معیشتی مردم این استان هم بهتر نشده لذا نباید شاهد افزایش مالیات تکلیفی در گلستان باشیم.
نماینده مردم رامیان و آزادشهر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تعیین مالیات تکلیفی فراتر از توان گلستان اجحاف در حق صنایع کوچک و بازار استان است، گفت: مالیات تکلیفشده برای گلستان سنگین است و نیاز به بازنگری دارد.
قائممقام تاکید کرد: در دیدار با رییس جمهور نیز بر این نکته تاکید کردم که گلستان با تولید محصولات کشاورزی به ویژه گندم و دیگر محصولات استراتژیک دِین خود را به کشور ادا کرده اما هیچ گاه در سطح ملی نگاه ویژهای به این استان نشده از این رو گلستانیها یا باید از محصولات تولیدی خود منتفع شوند و یا دولت ردیف اعتباری ویژهای برای کمک به این استان در نظر بگیرد.
وی با بیان اینکه تولید ناخالص داخلی، درآمد و سطح معیشت در گلستان هر روز سیر نزولی دارد، تاکید کرد: از رییس سازمان برنامه و بودجه درخواست کردیم با اعزام یک تیم کارشناسی به استان گلستان، مسائل مربوط به این موضوع را از نزدیک واکاوی و بررسی کنند.
نماینده مردم علیآبادکتول در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با آباجان به نقل از ایرنا با تاکید بر اینکه گلستان از وجود صنایع مادر و توسعه گردشگری بیبهره است، اظهار کرد: اقتصاد گلستان ضعیف است و در این شرایط تعیین مالیات تکلیفی ۵۰ الی ۷۰ هزار میلیارد ریالی به مردم فشار وارد میکند.
رحمتالله نوروزی افزود: برای کاهش سهمیه مالیات تکلیفی استان گلستان به همراه استاندار و مجمع نمایندگان استان پیگیریهای متعددی انجام شده که امیدوارم به زودی به ثمر بنشیند.
به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، استان گلستان حدود ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.