تحمیلِ شیرابه به رودخانه نیمه‌جانِ تِلار + فیلم

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، انتشار فیلمی کوتاه از رهاسازی شیرابه‌های سایت زباله قائمشهر در رودخانه تلار یک بار دیگر نگرانی‌های مردم منطقه بابت ابربحران زباله در قائمشهر را بیشتر کرد. فیلمی که از دیروز در فضای مجازی منتشر شد و در حال بازنشر است نشان می‌دهد که ۲ دستگاه لودر در استخر شیرابه‌ سایت دپوی زباله قائمشهر، بخشی از دیواره خاکی محل جمع شدن شیرابه‌ها را تخریب می‌کنند تا ده‌ها هزار لیتر شیرابه وارد رودخانه تلار شود.

سایت زباله قائمشهر در ورودی غربی این شهر و حاشیه رودخانه تلار قرار دارد و هر روز حدود ۲۳۰ تن زباله وارد آن می‌شود. جایی در نزدیکی روستای دیوکلای سفلی که سال‌های طولانی است زباله‌های قائمشهر و برخی مناطق اطراف به آن انتقال داده می‌شود. زباله‌هایی که از حدود پنج دهه پیش تا کنون در این سایت غیراستاندارد به کوهی بزرگ تبدیل شده‌اند و بوی تعفن‌شان تا کیلومترها دورتر نیز احساس می‌شود.

شیرابه این زباله‌ها نیز در کنار رودخانه تلار جمع‌آوری می‌شود و با توجه به نبود زیرساخت برای تصفیه، در نهایت وارد رودخانه می‌شود. اما فیلمی که به تازگی از رهاسازی شیرابه‌ها به رودخانه تلار منتشر شد هولناکی این ماجرای بغرنج را بیشتر به تصویر کشیده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران در گفت‌وگو با آباجان به نقل از ایرنا اقدام شهرداری قائمشهر به رهاسازی شیرابه در رودخانه تلار را «بدتر از بد» توصیف کرد و گفت: شهرداری نه تنها وضعیت را بهتر نکرد، بلکه شیرابه را هم در رودخانه رها کرد که اقدام بسیار عجیبی است. شهرداری قائمشهر به تکالیفش در این زمینه عمل نمی‌کند.

حق با مردم است

حسینعلی ابراهیمی کارنامی اظهار کرد: متاسفانه مدیریت نادرست شیرابه به ویژه زباله‌سوزی در سایت زباله قائمشهر از خرداد امسال آغاز شده و کماکان ادامه دارد.

وی افزود: چندی پیش همراه با دادستان مرکز استان، دادستان قائمشهر، شهردار و برخی از اهالی از این سایت بازدید داشتیم. بررسی‌ها و مشاهدات نشان می‌دهد که حق به طور کامل با مردم است و متاسفانه شهرداری خیلی کوتاهی کرد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران خاطرنشان کرد: ما طبق رسالت نظارتی‌مان چند بار شکایت کردیم و جلسات پیگیری هم به موازات این شکایت‌ها در حال برگزاری است. هفته گذشته یک جلسه در فرمانداری قائمشهر برگزار شد و امروز -شنبه- هم جلسه‌ای در این زمینه داریم.

ابراهیمی کارنامی با اشاره به رهاسازی مجدد شیرابه‌ها در رودخانه تلار تصریح کرد: ما حتما خسارت زیست‌مندان را مطالبه می‌کنیم و با جدیت پیگیریم. البته امیدواریم برخوردهای صورت بگیرد که هم بازدارنده باشد و هم شهرداری را مجاب کند تا آلودگی را رفع کنند.

وی افزود: متاسفانه در این زمینه به جای حل مشکل، صورت مساله را پاک می‌کنند. برخی دوستان مردم را متهم می‌کنند که نمی‌گذارند اینجا کاری انجام شود. در حالی که مردم کاملا درست می‌گویند. خودم بازدید میدانی از سایت و وضعیت آن داشتم و در یک هفته گذشته نیز همکارانم چند نوبت بازرسی، نمونه‌برداری و مستندنگاری انجام دادند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران اظهار کرد: گزارش تخلف کاملا درست است و متاسفانه شاهد وضعیت اسفبار در سایت دفن زباله قائمشهر هستیم. این معضل باید به صورت اصولی و با اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت حل شوذد. در بازه کوتاه‌مدت باید شیرابه مهار و دود هم کنترل شود. البته سال‌های گذشته هم بوی بد زباله در منطقه احساس می‌شد، اما از خرداد امسال زباله‌های این سایت سوزانده می‌شود که آلودگی هوای منطقه را به دنبال داشته است.

چه خبر از تصفیه‌خانه‌ شیرابه؟

شیرابه‌های سایت زباله قائمشهر در حالی به تلارِ نیمه‌جان تحمیل می‌شوند که بارها وعده چاره‌اندیشی برای مدیریت آن‌ها تا زمان ساخت و بهره‌برداری تصفیه‌خانه شیرابه‌ مطرح شده بود. تصفیه‌خانه‌ای که هنوز خبری از آن نیست و مشخص نیست چه زمانی قرار است به داد تلار و سلامت مردم منطقه و زمین‌های کشاورزی پایین‌دست برسد.

بهمن ۱۴۰۲ شهردار قائمشهر اعلام کرده بود که قرارداد ساخت تصفیه‌خانه شیرابه بسته شده و تصفیه‌خانه در حال ساخت است.

کاظم علیپور اعلام کرده بود که این تصفیه‌خانه توان تصفیه ۱۰۰ متر مکعب شیرابه در روز را دارد و در ۳۲ ماه با اعتبار بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال ساخته می‌شود.

اما پرسش مهم شهروندان و به ویژه اهالی مناطق پیرامونی سایت زباله قائمشهر این است که تا زمان بهره‌برداری از این تصفیه‌خانه که فعلا خبری از جزئیات اجرای آن دیده نمی‌شود، شیرابه‌ها باید به همین شکل بدون هیچ ضابطه‌ای به تلار تحمیل شوند و پس از آلوده کردن هزاران هکتار زمین کشاورزی وارد دریا شوند؟

رودخانه تلار یکی از منابع آبی اصلی برای آبیاری باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی در سه شهرستان قائمشهر، سیمرغ و بابلسر است که آلودگی آب آن به طور مستقیم بر محصولات باغی و کشاورزی حاشیه‌اش در این سه شهرستان مولد اثرگذار است.

به این اثرگذاری‌های منفی البته باید بهره‌گیری هزاران شهروند و مسافر از زیرساخت‌های تفریحی پارک حاشیه رودخانه تلار در نزدیکی سایت زباله، همجواری مدرسه و خانه‌های روستاییان با زباله‌ها و در حال ساخت بودن یک بیمارستان و ساخت یک مجتمع مسکونی در همسایگی این کوه زباله را هم افزود.

این وضعیت در حالی در سایت زباله قائمشهر به چشم می‌خورد که دست‌کم در سه سال اخیر بارها وعده‌هایی در زمینه بهبود شرایط سایت دپوی زباله قائمشهر مطرح شد و حتی کلنگ‌زنی‌ و افتتاحیه طرح‌های مرتبط نیز برگزار شد. اردیبهشت ۱۴۰۰ تعدادی از مسئولان وقت در این سایت حضور یافتند و نخستین لندفیل یا خاک‌چال بهداشتی مازندران را که با مساحت ۴۰ هزار متر ساخته شده بود افتتاح کردند.

بهمن پارسال نیز خط پردازش ۵۰۰ تنی زباله در قائمشهر با حضور استاندار وقت به بهره‌برداری رسید تا زباله‌های انباشت شده و پسماند ورودی این منطقه را ساماندهی کند. خرداد امسال نیز کلنگ ساخت تصفیه‌خانه خانگی سامانه پردازش زباله قائمشهر با ظرفیت ۳۵۰ متر مکعب تخلیه و تصفیه لجن در شبانه‌روز توسط استاندار وقت مازندران به زمین زده شد.

عجیب‌تر این‌که ۶ سال پیش و در بهمن ۱۳۹۷ مسئولان وقت با حضور معاون محیط زیست کشور، استاندار مازندران و جمعی از مسئولان استانی و شهرستانی افتتاحیه‌ای برای تصفیه‌خانه شیرابه زباله قائمشهر برگزار کردند. تصفیه‌خانه‌ای که به گفته آن‌ها سومین تصیه‌خانه شیرابه مازندران محسوب می‌شد.

بهمن معین‌پور که آن زمان شهردار قائمشهر بود در مراسم افتتاحیه اعلام کرد که با افتتاح این تصفیه‌خانه نگرانی از ورود شیرابه به رودخانه تلار رفع شده است. به گفته او تصفیه‌خانه‌ای که ۶ سال پیش افتتاح شد توان تصفیه ۱۰۰ متر مکعب شیرابه را داشت. اما امروز پس از همه این وعده‌ها همچنان زباله‌های قائمشهر در منطقه رها شده‌اند و شیرابه‌ها نیز به شکل انبوه وارد تلار می‌شوند.

اما چالش مهم و پررنگ زباله در قائمشهر مانند سراسر این استان طی سال‌های اخیر نه تنها با وجود وعده‌های مکرر برطرف نشد، بلکه حالا با سوزاندن هر روز زباله‌ها و رها کردن شیرابه‌ در رودخانه به مرحله تازه‌تری از بحران رسیده است. مرحله‌ای که نشان می‌دهد نه تنها وعده‌ای در این زمینه محقق نشد و خوش‌نشینی‌ زباله به پایان نرسید، بلکه وضعیت حادتر هم شده است.