تهدید آبی تولیدکنندگان میگو در بیخ گوش خزر/ دریا پس‌روی کرد!

به گزارش خبرگزاری آباجان به نقل از تسنیم از گرگان، کمتر کسی تصور می‌کرد شوره‌زارها و اراضی لم‌یزرع نوار شمالی استان گلستان که جز خارهای بیابان گیاهی دیگری در آن نمی‌رویید تبدیل به کارگاهی برای تولید و اشتغال شود. این اتفاق سال ۱۳۷۸ رخ داد و برای اولین بار مزارع پرورش میگو در شمال کشور در منطقه مرزی گمیشان ایجاد شد.

برای اینکه مزارع پرورش میگو یکی یکی ایجاد شود نیاز به آب بود و همجواری با تالاب گمیشان و دریای خزر، شرایط ایده آلی را برای توسعه پرورش میگو در این منطقه فراهم کرده بود.

ایجاد کانال انتقال آب از دریا به سایت پرورش میگوی گمیشان یکی از اقدامات اساسی برای تولید میگو در این منطقه بود. طرحی که قرار در دو فاز اجرایی شود و فاز نخست آن ۴ هزار هکتار است که سالانه بیش از ۳ هزار تن میگو در آن تولید می‌شود که بخش اعظمی از آن نیز صادراتی است. فاز دوم این پروژه به مساحت ۶ هزار هکتار بود که بنا به گفته مسئولان وقت در سال‌های گذشته قرار بود تا افق ۱۴۰۴ به بهره برداری برسد.

اما آنچه در سال‌های اخیر تولید میگو در این منطقه را با مشکل مواجه کرده است، پسروی آب دریاست. خزر چند سالی است که حال و روز خوشی ندارد و هر سال بنا به دلیل تغییرات اقلیمی و کاهش ورودی آب به این دریاچه، سدسازی‌ها در بالادست رودخانه‌ها و غیره در حال پسروی است که شدت این پسروی در سواحل گلستان نیز قابل توجه است.

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد، طی دو دهه اخیر روند کاهش تراز آب خزر طولانی‌تر شده و شدت کاهش تراز آب به‌ویژه در سال‌های اخیر شدت یافته به طوری که تنها در سال ۱۴۰۱، تراز آب ۲۶ سانتی‌متر کاهش یافته است. در مجموع از سال ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۱ که روند کاهش تراز آب شروع شده، حدود ۲ متر از سطح آب کاهش یافته و به کمترین میزان در ۳۰ سال اخیر رسیده است.

بر‌اساس سناریو‌های مختلف، سطح آب دریای خزر تا پایان قرن حاضر ۹ تا ۱۸ متر پایین خواهد شد. سطح دریای خزر به صورت فزاینده‌ای پایین‌تر می‌آید و شتاب کاهش آب در حال افزایش است، با توجه به اینکه آب‌های بخش روسیه و ترکمنستان خزر، کم عمق است، با اُفت ۹ متری آب، حدود ۲۴ درصد از مساحت سطح خزر کوچک خواهد شد و اگر ۱۸ متر آب افت کند، ۳۴ درصد از سطح این دریاچه خشک خواهد شد.

این سناریوهای ترسناک علاوه براینکه خسارت‌های محیط زیستی فراوانی به همراه دارد و وضعیت اکوسیستم‌هایی مانند خلیج گرگان، تالاب انزلی، تالاب گمیشان، تالاب میانکاله، تالاب کیاشهر، تالاب زیباکنار و پارک ملی بوچاق را بحرانی خواهد کرد، بر روی اقتصاد و معیشت مردم حاشیه خزر نیز اثرات سوئی خواهد داشت.

یک نمونه آن را چند سالی است که در گمیشان می‌بینیم. به دلیل پسروی آب هر سال کانال آبرسان به سایت پرورش میگوی این منطقه نیازمند لایروبی است. آنطور که مدیرکل شیلات گلستان گفته در دو سال اخیر تنها ۴۰ میلیارد تومان هزینه لایروبی این کانال شده و پیش بینی امسال نیز نیاز ۵۰ میلیاردتومانی برای لایروبی این کانال است.

مزارع پرورش میگو در گمیشان باید از اردیبهشت ماه آماده تولید شود اما این اتفاق با توجه به وضعیت کانال آبرسان به این سایت ۴ هزار هکتاری در هاله‌ای از ابهام است. هرچند مدیرکل شیلات استان معتقد است جای نگرانی نیست و هرساله لایروبی از فرودین آغاز می‌شود.

این در حالی است که تولیدکنندگان مدعی‌اند با توجه به وابستگی تولید میگو در گمیشان به پست لاروهای جنوب کشور و همچنین عدم لایروبی کانال انتقال آب، سردرگم هستند و هنوز قراردادهای خرید پست لارو و غذای میگو و غیره را نبسته‌اند.

در سایت پرورش میگوی گمیشان یک هزار و ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم مشغول به کارند و سه هزار و ۷۰۰ تن تولید میگوی وانامی در این سایت انجام شده که ۸۰ درصد آن پس از بسته بندی و فرآوری به کشورهای مختلف صادر شده است.

با توجه به پسروی مداوم آب دریای خزر و ضرورت حفظ اشتغال پایدار در این منطقه با توجه به سرمایه‌گذاری‌های بخش دولتی و خصوصی، به نظر می‌رسد در کوتاه مدت می‌توان حضور دائم یک دستگاه لایروب را مورد تأکید قرار داد. موضوعی که اسماعیل جباری نیز به آن اشاره کرده و گفته که نامه نگاری‌های آن با دولت انجام شده است و امیدواریم که این اتفاق به زودی رخ دهد. هرچند در صورت تداوم پسروی آب خزر، دیگر از دستگاه لایروب هم کار چندانی بر نخواهد آمد.

انتهای پیام/