قیام ۱۹ دی قم و تغییر سرنوشت ملت ایران

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، تحلیل وقایع موجود در پیش از واقعه ۱۹ دی نشان می دهد که قیام مردم قم با عنایت به فضای سیاسی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی دهه ۵۰ صورت گرفت. شرایط سیاسی آن دوران به گونه ای بود که شاه توانسته بود از خود در منطقه تصویری مهیب و با صلابت و در عین

حال اصلاح گر و معتقد به آزادی و توسعه سیاسی نشان دهد. ایران از نظر نظامی نیز خود را دارای قدرتی بالا می دانست و رژیم پهلوی با قابلیت ۴۰۰ هزار نفر نیروی نظامی و مجهز به پیشرفته ترین تسلیحات نظامی مدعی ژاندارمی خاورمیانه بود. در این زمینه در اسناد سازمان سیا آمده بود: «

ایران نه تنها در یک موقعیت انقلاب قرار ندارد بلکه حتی آثار و علائمی از نزدیک بودن شرایط انقلاب هم در آن به چشم نمی خورد». « انتظار می رود شاه در ۱۰ سال آینده نیز همچنان در قدرت فعال باقی بماند.»

شهادت حاج آقا مصطفی خمینی اولین مرحله روشن شدن قیام ۱۹ دی

سید مصطفی در ۴۷ سالگی در یکم آبان ۱۳۵۶ در نجف اشرف و به طور ناگهانی درگذشت پزشکان علت وفات او را مسمومیت دانستند و برای روشن شدن امر پیشنهاد کالبد شکافی دادند که امام خمینی با آن مخالفت کرد. ساواک و دولت عراق علت مرگ او را بروز سکتۀ قلبی اعلام کرد. با این حال گفته شد حکومت پهلوی و ساواک در مرگ او نقش داشته‌اند.

دست نوشته ای روی دیوارهای قم نصب می شود که ساواک آن را این گونه ثبت کرده است: « ارجعی الی ربک – با کمال تاسف فرزند برومند بزرگ مرجع عالیقدر آیت الله العظمی خمینی دام بقائه جناب آقا مصطفی دعوت حق را لبیک گفت. شب مسجد اعظم» خبر به سرعت پخش می شود و در گزارش های ساواک آمده است که شرکت کنندگان در مراسم حاج آقا مصطفی افزون بر ۶۰ هزار نفر بوده اند و مجالس ختم یکی پس از دیگری برگزار می شود و منبری ها در این مجالس به افشاگری و بیان اهداف امام خمینی می پردازند. آیین ها ادامه می یابد و گروه ها و اقشار مختلف جامعه آن زمان، اقدام به برگزاری مجالس ختم و یادبود در سرتاسر ایران می کنند و خشم خود و پیروی از امام خمینی را به منصه ظهور می رسانند.

حوادث ۱۹ دی قم

با درج مقاله توهین آمیز در هفدهم دی ماه سال ۱۳۵۷ تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات، رژیم شاه با عکس العمل جدی روحانیت و توده مردم مواجه شد و در هفدهم دی، حوالی عصر حدود ۴۰۰ نفر از طلاب حوزه علمیه قم در مسجد اعظم اجتماع کردند و در ادامه تعدادشان به حدود ۲ هزار نفر رسید. این جمعیت سپس از مسجد خارج شدند و در خیابان های اطراف حرم مطهر حضرت معصومه(س) اقدام به تظاهرات و سردادن شعارهایی در حمایت از آیت الله خمینی کردند.

هجدهم و نوزدهم دی ماه دروس حوزه علمیه قم تعطیل شد و طلاب و مردم قم اقدام به برگزاری تظاهرات کردند و رژیم که از این وضعیت سخت عصبانی بود دستور سرکوب شدید مردم را صادر کرد و در همین روز عده ای شهید و مجروح شدند.

تجمع ها در نوزدهم دی ماه ۱۳۵۶ ( برابر با بیست و نهم محرم ۱۳۹۸)، شکل منسجمی به خود گرفت. با تعطیل شدن بازار قم در حمایت از حوزه و محکوم کردن اقدام نظام پوشالی پهلوی و نیز ادامه تعطیلی دروس حوزه، جمعیت زیادی در مسجد اعظم گرد آمدند. حرکت به منازل آیات عظام میرزا هاشم آملی، علامه طباطبائی، نوری همدانی، مشکینی، وحید خراسانی و مکارم شیرازی در حمایت از امام راحل باعث تقویت روحیه انقلابی مردم شد. مراجع و علما با سخنرانی های کوبنده شان رژیم پلید پهلوی را آماج حملات خویش قرار دادند.

مردم همدوش با طلاب حوزه های علمیه در حالی که شعارهای تندی علیه دولت وقت می دادند، نمایندگی روزنامه اطلاعات و دفتر حزب رستاخیز را به آتش کشیدند هیچ چیزی در مقابل عزم راسخ و اراده ای پولادین و گام های استوار مردم قم دوام نمی آورد.

عصر ۱۹ دی ماه سال ۵۶، ماموران شهربانی و ساواک در یکی از میادین قم راه مردم را سد کردند و آنان را به گلوله بستند. شهادت عده ای از بی گناهان قلب های همه را به درد آورد و مردم در همین راستا به خیابان های اطراف رفته و با مشت های گره کرده شعار «از جان خود گذشتیم، با خون خود نوشتیم، یا مرگ یا خمینی» را سر دادند.

حادثه ۱۹ دی باعث شد که رژیم درعکس العمل حوادث قم و مهار حرکت مردم، گروهی از شاگردان امام راحل را به دیگر شهرها تبعید کند، ولی با این تبعیدها امواج نهضت از قم به دیگر نقاط کشور پراکنده شد.

شعله زبانه های آتش قیام ۱۹ دی ماه مردم قم با برگزاری چهلم شهدای قم در ۲۹ بهمن ۵۶ در شهر تبریز باعث شد تا کنترل شهر مدتی از دست ماموران رژیم خارج شود و باعث به شهادت رسیدن مردم تبریز شد.

سخنرانی قرآنی آیت الله وحید خراسانی در محکومیت رژیم شاه

استاد حوزه علمیه قم در گفت و گو با آباجان به نقل از ایرنا با اشاره به این که در جریان قیام ۱۹ دی حضور داشته است گفت: طلبه ها در این روز تظاهرات خیابانی در اعتراض به مقاله ای که علیه امام خمینی در روزنامه اطلاعات نوشته شد انجام دادند و طلاب از جمله طلاب مدرسه رسالت در اعتراض به آن مقاله به بیوت مراجع تقلید از جمله آیات وحید خراسانی، نوری همدانی و مکارم شیرازی مراجعه کردند.

حجت الاسلام والمسلمین محسن غرویان افزود: طلاب ضمن مراجعه به بیوت مراجع تقلید عنوان می کردند باید یک واکنشی نشان دهیم و آیت الله وحید خراسانی، در یک سخنرانی قرآنی با آیات قرآن رژیم شاه را محکوم کردند و در دفاع از آیت الله خمینی و شخصیت ایشان صحبت کردند و سایر مراجع هم صحبت های ویژه ای داشتند.

وی افزود: بدنبال جنایتی که رژیم شاه در ۱۹ دی در قم انجام داد آیین های چهلم شهدا در کشور شروع شد و این آیین ها به شهرهای مختلف مانند تبریز، جهرم، شیراز و دیگر شهرها کشیده شد و در کشور توسعه پیدا کرد.

وی عنوان کرد: همین مراسم چهلم ها مردم را کم کم آماده و نسبت به جنایات رژیم شاه آگاه کرد و باعث شد انقلاب در سطح کلان کشور شکل بگیرد و درنهایت در ۲۲ بهمن به پیروزی انقلاب اسلامی منتهی شد.

استاد حوزه علمیه قم افزود: ۱۹ دی جرقه اولیه انقلاب بود که از حوزه علمیه قم و طلاب آغاز شد و کم کم به اقشار مختلف جامعه سرایت کرد و در واقع این حادثه دفاع از مرجعیت و شخصیت انقلابی حضرت امام بود و این جرقه باعث انقلاب سراسری شد.

وی تاکید کرد: نکته درس آموز قیام ۱۹ دی این است که انقلاب بزرگ ما و تشکیل نظام جمهوری اسلامی ریشه در اندیشه های مرجعیت و اندیشه های امام خمینی دارد و مایه اصلی انقلاب تفکر یک فقیه جامع الشرایط مانند امام خمینی است.

غرویان ادامه داد: علت اولیه بروز انقلاب در ایران، تفکر انقلابی امام خمینی بود و می تواند ابقا کننده و علت بقای انقلاب باشد و تا وقتی انقلاب ما اتصال به روحانیت، مرجعیت و فقاهت داشته باشد برقرار خواهد بود.