تفاوت خاورمیانه کنونی با ۴ سال قبل برای «ترامپ»

به گزارش روز چهارشنبه آباجان به نقل از ایرنا، «برایان کاتولیس» تحلیلگر حوزه سیاست خارجی در اندیشکده آمریکایی فوق عنوان داشت هنگامی که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ (یکم بهمن ۱۴۰۳) به کاخ سفید برگردد، با خاورمیانه ای روبرو خواهد شد که به طور چشمگیری با آنچه در ژانویه ۲۰۲۱ یعنی زمان پایان دوره نخست ریاست جمهوری وی، متفاوت است. حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر سال ۲۰۲۳ جرقه منازعه ای روشن کرد که نه تنها پیامدهای آن تاکنون ادامه دارد بلکه به دیگر بخش های خاورمیانه هم سرایت کرده است.

این گزارش با اشاره به تحولات پنج ماه گذشته برای محور مقاومت به ویژه در سوریه، آورده است که ترامپ رئیس جمهوری است که بابت انجام اقدامات غیرمنتظره به خود می بالد. همین امر برای تحلیلگران پیش‌بینی اینکه او در مورد هر موضوع خاص در خاورمیانه چه کاری ممکن است، انجام دهد را دشوار می‌کند.

گزارش تصریح دارد: با توجه به شرایط و سرعت دگرگونی ها در منطقه، یک پیش‌بینی عقلانی این است که دولت آینده ترامپ به احتمال زیاد به این منطقه نسبت به ماه‌های آغازین دولت بایدن در ژانویه ۲۰۲۱ اولویت بیشتری بدهد. دولت بایدن در ماه‌های ابتدایی با مجموعه‌ای از مسائل همچون چالش‌های سیاست داخلی مرتبط با همه‌گیری کووید۱۹ و بحران اقتصادی روبرو بود و تصمیم گرفت بیشتر از خاورمیانه بر آسیا و اروپا در اولین سال خود تمرکز داشته باشد.

طبق این تحلیل، افزایش قیمت نفت و مواد غذایی پس از آغاز جنگ اوکراین و افزایش تحرکات چین باعث شد که تیم بایدن در نهایت در دومین سال فعالیت خود در منطقه مشارکت خود را افزایش دهد.

نیمه دوم دوره ریاست جمهوری بایدن نیز تحت تأثیر واکنش به جنگ اسرائیل و حماس قرار داشت اما به صورت عمده بایدن واکنشی عمل می کرد. دولت بایدن در هفته‌های پایانی بود که برای آتش بس لبنان اقداماتی را انجام داد و حتی آتش‌بس در غزه و آزادی گروگان‌ها را در دستور کار قرار داد.

کاتولیس معتقد است که افزایش سرعت عمل بایدن در روزهای پایانی ریاست جمهوری، احتمالاً خاورمیانه را بیشتر از قبل در دستور کار تیم ترامپ قرار خواهد داد. به ویژه آنکه ترامپ برای اولویت دادن خاورمیانه و گسترش توافقنامه ابراهیم با عربستان سعودی و سایر کشورها انگیزه دارد. ضمن آنکه برنامه هسته ای ایران نیز یکی از دستورکارهای وی خواهد بود.

در بخش پایانی این گزارش تصریح شده است: آنچه در خاورمیانه در سال ۲۰۲۵ رخ خواهد داد، بیشتر از همه از سوی قدرت های کلیدی در منطقه تعیین می شود. ایالات متحده همچنان تاثیرگذارترین قدرت خارجی است. اینکه چگونه دولت ترامپ و کنگره بعدی با شرکای منطقه‌ای کلیدی تعامل داشته باشند، بر رهایی خاورمیانه از جنگ و درگیری و حرکت آن به سمت صلح، رفاه و انسجام تأثیر خواهد داشت.