پنج اقدام عملی آموزش‌عالی در مدار گفتمان مسئولیت اجتماعی

حسین سیمایی‌ صراف شانزدهمین وزیر علوم جمهوری اسلامی که ۳۱ مردادماه امسال با کسب ۲۲۱ رأی از بین ۲۸۸ آرای ماخوذه، سکان‌داری آموزش عالی به دست گرفت، در جلسه دفاع از برنامه‌های خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در ۳۰ مردادماه، گفتمان این دوره آموزش عالی را مسئولیت اجتماعی عنوان کرد و اینکه دانشگاه‌ها معطوف به مسائل خواهند بود و نسبت به نیازها و مسائل کشور و مسائل فرهنگی و اجتماعی، خنثی نخواهند بود. این وظیفه مسئولیت اجتماعی و مولفه‌های آن است و البته پیش‌نیاز مهم برای تحقق مسئولیت اجتماعی این است که کرامت انسانی و دانشوران و دانشجویان را به رسمیت بشناسیم.

او ذیل این گفتمان، پیش از ورودش به ساختمان خوردین در نخستین برنامه رسمی خود با برخی پیشکسوتان حوزه علمیه و دانشگاه و چهره‌های برجسته عرصه دانش و پژوهش دیدار و گفت‌وگو کرد تا از ذخایر علمی کشور در اداره بهتر آموزش عالی بهره جوید.

سکان‌دار این دستگاه اجرایی همچنین در نخستین روز حضورش در وزارت علوم، دست روی مرجعیت علمی کشور گذاشت و با توجه به رشته تحصیلی‌اش در علم حقوق، تکلیفِ و حیطه فعالیت دستگاه آموزش عالی کشور را روشن کرد که قوانین در کاغذ آمده، اما در عمل از راه‌های میان‌بُر برای رفع موانع این حوزه باید استفاده کرد. وزیر علوم در همان روز و در اولین جلسه شورای معاونان وزارتخانه بر ضرورت آماده‌سازی آیین‌نامه‌های برنامه هفتم توسعه در حوزه آموزش عالی تاکید کرد و از معاونانش خواست برنامه‌های اولویت‌دار حوزه خود را ارائه دهند.

گام اول/اجماع، شرط انتصاب و ابقا در دانشگاه‌ها

نخستین گام وزارت علوم در صد روزه اخیر، در ذیل گفتمان مسئولیت اجتماعی که حجت را برای تمام روسای دانشگاه‌های کشور تمام کرد این بود که دانشگاه، باشگاه احزاب سیاسی نیست که گروه‌های مختلف در آن در مقابل یکدیگر قرار گیرند و همه گروه‌ها و سلایق فکری و سیاسی باید در دانشگاه دیده شوند و زمینه گفت‌وگو و نظر داشته باشند و از طرفی شرط ابقا یا انتصاب روسای دانشگاه‌ها داشتن همین قدرت اجماع و گفت‌وگو است.

وزارت علوم که نشان داد در اجرای گفتمان مسئولیت اجتماعی مُصّر است در نخستین گام، به رئیس وقت دانشگاه شهید علامه طباطبائی نسبت به اظهارات طرح مباحثی به دور از ادبیات ایرانی و اسلامی و استفاده از تعابیری نادرست رییس دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه در برنامه تلویزیونی شیوه، تذکر داد که در نهایت رییس این دانشکده از سمتش برکنار شد و این اقدام بیانگر آن بود که دانشگاه، باشگاه احزاب سیاسی نیست.

گام دوم/ انتصاب زنان در لایه‌های مدیریتی

یکی از اقدامات قابل توجه وزارت علوم، استفاده از زنان در سطوح مدیریتی و دانشگاهی است؛ وزیر علوم معتقد است: در شرایط برابر، خانم‌ها مقدم هستند و ما مدیران زن هم انتخاب کردیم که او در نخستین اقدام «مهری رجایی» را به عنوان «سرپرست پارک علم و فناوری سیستان و بلوچستان» و «نسیم نهاوندی» را به عنوان «رئیس مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت» وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منصوب کرد و وعده داد که انتصاب زنان در لایه‌های مدیریتی ادامه خواهد داشت.

گام سوم/ از دستور تا بازگشت دانشجویان و استادان محروم شده به دانشگاه

یکی از مطالبات دانشجویان از دولت چهاردهم، رفع مسائل برخی دانشجویان و استادان تعلیقی و اخراج شده از دانشگاه بود تا جایی که رئیس‌جمهور، هشتم شهریور و در آیین تکریم و معارفه وزیران علوم پیشین و فعلی در محل وزارت علوم خواست پرونده همه اعضای هیات علمی که به هر طریقی در دانشگاه، لغو قرارداد یا اخراج شده‌اند را بازنگری کنند و دانشجویان را برگردانند.

وزیر علوم در ذیل همین گفتمان مسئولیت اجتماعی، بلافاصله دستور تشکیل کارگروه ویژه برای بررسی شکایات دانشجویان و اساتید تعلیقی یا اخراجی در وزارت علوم را داد و هم زمان چند کارگروه مستقل برای بررسی پرونده استادانی که به هر دلیلی در سه سال گذشته قطع همکاری شده‌اند و دانشجویانی که با مشکلاتی نظیر تعلیق در تحصیل یا اخراج از دانشگاه روبه‌رو هستند تشکیل شد.

بررسی پرونده‌های دانشجویان با قید فوریت و در چارچوب قانون و مقررات در شورای مرکزی انضباطی دانشجویان و پرونده‌های استادان در کارگروهی مرکب از رییس مرکز جذب، رییس هیات تخلفات انتظامی و مدیرکل بازرسی و پاسخگویی به شکایات بررسی شد که رییس سازمان امور دانشجویان با ارسال بخش‌نامه‌ای به دانشگاه‌های سراسر کشور، ساز و کار اجرایی بازگشت به تحصیل دانشجویان محروم شده را اعلام کرد.

سیمایی صراف نیز که شخصا پیگیر این موضوع تا حصول نتیجه بود اعلام کرد: موارد اخراجی دانشجویان مربوط به حوادث ۱۴۰۱ را یک به یک بررسی و نظرات خود را به دانشگاه‌ها ابلاغ کردیم اگر دانشجویان اعتراضی داشتند به دفتر بازرسی و پاسخگویی به شکایات وزارت علوم اعلام کنند.

گام چهارم/ ایفای نقش وزارت علوم در حل مشکل دانشجویان دانشگاه آزاد / تعدیل نرخ شهریه علوم پزشکی

هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی جدید، شماری از پذیرفته‌شدگان ورودی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ دانشگاه آزاد اسلامی در روزهای مختلف با حضور مقابل سازمان مرکزی این دانشگاه، مجلس شورای اسلامی و دیگر دستگاه‌ها نسبت به افزایش سه‌برابری شهریه‌ها بدون اطلاع‌رسانی قبلی به داوطلبان کنکور، تجمع کرده و لغو افزایش شهریه را خواستار شدند. این پذیرفته‌شدگان در نامه‌ای از وزیر علوم درخواست کردند تا مانع افزایش شهریه شود که وزارت علوم برای حل و فصل این موضوع با دانشگاه آزاد وارد مذاکره و در نهایت، شهریه‌ها تعدیل شد.

سیمایی صراف تصریح کرد: با وجود اینکه این مساله در حوزه کاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است ولی اعتراضات مربوط به دانشگاه آزاد را از باب وظیفه عمومی به دانشگاه آزاد منتقل کردم.

گام پنجم/ مطالبه تشکل‌های دانشجویی و تقویت مهارتِ شنیدن

جشن سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها مهرماه امسال با حضور مسعود پزشکیان در نخستین سال فعالیت دولت چهاردهم در جمع دانشجویان و نو ورودی‌ها به میزبانی وزیران علوم و بهداشت در تالار علامه امینی دانشگاه تهران برگزار شد و در این میان، یکی از مطالبات تشکل‌های دانشجویی شنیده شدن صدایشان بود که معترض بودند مطالبات آنها شنیده نمی‌شود. این در حالی بود که وزیر علوم در ذیل همان گفتمان مسئولیت اجتماعی، خطاب به همه تشکل‌های دانشجویی این حق را قائل شد که تشکل‌ها به عدالت و بدون تبعیض باید تریبون داشته باشند که زمان مناسب آن نیز روز ۱۶ آذر است.

اما حسین سیمایی ۱۰ آبان ماه در وزارت علوم، میزبان نمایندگان تشکل‌های اسلامی دانشجویان از طیف‌های مختلف سیاسی شد که حدود چهار ساعت به طول انجامید و از آنها خواست تا ضمن بیان انتقادات به عملکرد و برنامه‌های آموزش عالی، راهکارهای اصلاحی خود را اعلام کنند و چراغ راه مدیران و مسئولان باشند.

وی از معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم خواست که درخواست‌های مربوط به تاسیس تشکل‌ها و اتحادیه‌های جدید دانشجویی را با تکیه بر قانون و عدالت مورد بررسی قرار دهد.

دیگر اقدامات در دست اجرا

مواردی همچون :

متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان وزارت علوم با شاغلان هم‌تراز در مرحله نهایی

تمهیدات وزارت علوم برای ‌تحقق سهم ۴۰ درصدی آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای مندرج در برنامه هفتم توسعه

تامین منابع ساخت ۷ آزمایشگاه ساختِ سریع تا پایان سال

هزینه ۷۰۰ میلیارد تومانی صندوق رفاه برای تجهیز خوابگاه‌های دانشجویی

پرداخت ۱۰۰۰ میلیارد تومان حق‌التدریس اعضای هیات علمی نیز از دیگر اقدامات صورت گرفته از سوی وزارت علوم در ۱۰۰ روز نخست فعالیت دولت چهاردهم به شمار می‌آید.