غربت کتاب در گلستان/ عضویت فقط ۲.۶ درصد مردم در کتابخانه‌ها

به گزارش خبرگزاری آباجان به نقل از تسنیم از گرگان، حوزه کتاب و کتابخوانی و اساساً حوزه فرهنگ به رغم تاکیدات چند دهه اخیر رهبر معظم انقلاب، مغفول و مهجور باقی مانده است. اگر از سرانه‌ کتابخوانی و مطالعه که همواره محل مناقشه بوده است، بگذریم در حوزه تامین زیرساخت‌ها برای سهولت دسترسی مردم به کتاب و کتابخانه نیز موفقیت چندانی به دست نیامده است.

در دهه‌های گذشته که بحث تدوین اسناد بخشی داغ بود در حوزه کتاب و کتابخوانی نیز در افق ۱۴۰۴ نیز نقشه راهی ترسیم شد که قرار بود هم در زمینه تعداد منابع و امانت کتاب، تعداد اعضا، فضای فیزیکی و غیره به یک شرایط قابل قبولی برسیم.

در سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ در حوزه کتاب و کتابخوانی برای عضویت ۳۵ درصد گلستانی‌ها در کتابخانه‌های نهادی و مشارکتی استان هدف‌گذاری شده بود اما متاسفانه باید گفت که در حال حاضر آنطور که مدیرکل کتابخانه‌های استان گلستان گفته است تنها حدود ۵۳ هزار نفر عضو کتابخانه هستند. 

نسبت اعضای کتابخانه‌های استان به جمعیت حدود دو میلیون نفری گلستان، حدود ۲٫۶۵ درصد است که این با افق ۱۴۰۴ که تنها یکسال دیگر باقی مانده است فاصله‌ای عجیب و غریب دارد که به نظر می‌رسد به این زودی‌ها نتوان این هدف‌گذاری را محقق کرد. این در حالی است که فقط در حوزه دانش آموزی بیش از ۴۵۰ هزار دانش آموز در استان در حال تحصیل هستند و می‌توان در قالب طرح‌های مختلف این دانش آموزان را که به غیر از منابع درسی، حتما علاقه مندی‌های دیگری نیز دارند و به حوزه کتاب و کتابخوانی نزدیک تر کرد.

با وجود تأکیداتی که همواره درباره حوزه کتاب و کتابخوانی می‌شود اما متأسفانه در سال‌های اخیر، این بخش در استان گلستان در سکون و سکوت به سر برده است. نه خبری از طرح‌های خلاقانه برای آشتی مردم با کتاب وجود دارد نه زیرساخت‌های این حوزه گسترش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است.

اداره کل کتابخانه‌های استان در سال‌های اخیر یکی از منفعل‌ترین ادارات استان حتی در میان دستگاه‌های فرهنگی بوده است و به نظر می‌رسد این نهاد نیازمند مدیریتی جوان دارای خلاقیت و آشنا به نیازها و مطالبه‌های جامعه باشد.

براساس استانداردی که دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور سال گذشته در گفت‌وگو با آباجان به نقل از تسنیم مطرح کرده است، می‌بایست به ازای  هر ۲۵ هزار نفر یک کتابخانه وجود داشته باشد که در استان گلستان دست‌کم باید ۸۰ کتابخانه وجود داشته باشد. هرچند بنا به آماری که میرزاعلی، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان داده اکنون ۷۷ کتابخانه در استان وجود دارد اما با وجود کتابخانه‌های روستایی و مشارکتی در فضاهای محدود، همچنان با کمبود فضای کتابخانه‌ای در استان مواجه هستیم.

آن طور که مدیرکل کتابخانه‌های استان گفته است در استان ۷۷ کتابخانه نهادی و مشارکتی وجود دارد که شامل ۳۶ کتابخانه شهری، ۲۹ کتابخانه روستایی و ۱۲ کتابخانه مشارکتی است. این در حالی است که برخی از شهرهای استان از جمله قرق، سنگدوین، تاتارعلیا، ینقاق، گلیداغ و دوزین فاقد کتابخانه هستند. 

همچنین تعداد کتابخانه‌های روستایی در استان گلستان با وجود بیش از یک هزار روستا، بسیار ناچیز است. این در حالی است که می‌توان با جلب مشارکت دهیاری‌ها و به کار گرفتن نیروی کتابدار از جوانان تحصیل کرده همان روستا و در فضایی حداقلی، کتابخانه‌ای را در دسترس مردم این روستاها قرار داد به ویژه در روستاهای دورافتاده و مرزی که دسترسی اهالی آن به خدمات فرهنگی و آموزشی و غیره محدود است.

یکی دیگر از موضوعاتی که می تواند در عدم استقبال مردم از کتابخانه‌ها موثر باشد را می‌توان در منابع و کتاب‌های موجود و  در دسترس، دانست. در آبان ماه سال ۱۳۹۷ تعداد کتاب‌های موجود در کتابخانه‌های استان بالغ بر ۶۴۷ هزار نسخه بود که اکنون این تعداد به ۹۷۴ هزار نسخه رسیده است. هرچند در این سال‌ها منابع کتابخانه‌ها رشد داشته است اما این دغدغه همواره وجود دارد که در اغلب کتابخانه‌ها، منابع موجود مطابق نیازها و سلیقه‌های روز جامعه نیست.

نکته دیگر درباره این حوزه تعداد اعضای کتابخانه‌های عمومی در استان است. براساس گزارش‌های موجود در سال ۱۳۹۵ تعداد اعضای کتابخانه‌های استان حدود ۴۱ هزار نفر بوده و اکنون این تعداد به ۵۳ هزار نفر رسیده است. یعنی به طور متوسط سالانه تنها هزار و ۵۰۰ نفر در کتابخانه‌های استان به عنوان اعضای جدید اضافه شده‌اند که نشان می‌دهد در این زمینه نیز آنگونه که باید و شاید اتفاقی نیفتاده و این احساس نیز در مردم نیز شکل نگرفته است.

انتهای پیام/