آیا «ناسا» نشانه‌های حیات در نمونه‌های خاک مریخ را نابود کرد؟

به گزارش گروه علمی آباجان به نقل از ایرنا از ساینس الرت، در تمام کاوش‌های مریخی دانشمندان تا امروز هیچ مدرکی مطابق با استانداردهای محکم پیدا نشده که بتوان ادعا کرد به طور قطعی حیات یافت شده است. اما چند دهه پیش در دهه ۱۹۷۰ میلادی (دهه ۵۰ خورشیدی) زمانی که فرودگرهای «وایکینگ» به عنوان اولین ماموریت آمریکا موفقیت‌آمیز سطح مریخ فرود آمدند و کاوش کردند، ممکن است به یافتن شواهد و مدارکی از حیات نزدیک بوده باشیم.

یک پژوهشگر این احتمال را مطرح کرده که در نمونه‌های خاک مریخ حیات وجود داشته اما دانشمندان در تلاش خود برای کشف کردن آن موجب از بین رفتن آن شده‌اند. بنا به گفته «دِرک شولتز-ماکوخ» اخترزیست‌شناس در دانشگاه فنی برلین، آزمایش‌های انجام شده برای شناسایی و ردیابی نشانه‌های حیات میکروبی (در نمونه‌های خاک مریخ) ممکن است مرگبار بوده باشند.

این محقق در مقاله‌ای در بیگ تینک در سال گذشته همچنین در مقاله‌ دیگری که به تازگی در نشریه ستاره‌شناسی طبیعت انتشار یافته است، این گمانه‌زنی را مطرح کرده که شیوه‌های علمی مورد استفاده برای کاوش به منظور یافتن نشانه‌های حیات ممکن است ویرانگر بوده باشند.

اگر اینگونه باشد، لازم است برای طراحی آزمایش‌های آینده اکولوژی سیاره مریخ کامل مد نظر قرار بگیرد. این محقق توصیه می‌کند یک ماموریت دیگر بطور اختصاصی برای جست‌وجوی حیات با در نظر این ملاحظات به کره مریخ اعزام شود.

دو فرودگر وایکینگ زمانی که در سال ۱۹۷۶ بر سطح مریخ فرود آمدند فهرستی از هدف‌ها داشتند. یکی از این هدف‌ها انجام یک رشته آزمایش‌های طراحی شده برای آزمایش خاک مریخ به منظور یافتن «نشانه‌های زیستی» (biosignatures ) بود. نشانه‌های زیستی در واقع آثاری از مولکول‌های حاکی از وجود حیات هستند. تا به امروز، این آزمایش‌ها تنها آزمایش‌های زیست‌شناختی اختصاصی انجام شده در مریخ هستند.

در یکی از آن آزمایش ها مواد ارگانیکی آغشته به کلر (chlorinated) یافت؛ اما در آن زمان نتیجه این آزمایش به عنوان آلودگی ناشی از محصولات پاک‌کننده انسانی تفسیر شد. اکنون معلوم شده مواد ارگانیکی کلری بومی سیاره مریخ هستند هر چند مشخص نیست از طریق فرایندهای زیستی یا غیرزیستی تولید شده‌اند.

در سال‌های اخیر گمانه‌زنی‌هایی درباره ویرانگر بودن آزمایش های ماموریت وایکینگ مطرح شده است. تجهیزات آزمایشگاهی وایکینگ نیازمند گرم کردن نمونه‌ها برای جدا کردن مواد مختلف درون آن بود. اما تحلیل‌های بعدی نشان داد که این کار ممکن است موجب سوختن و نابود شدن مواد ارگانیکی شده باشد که به دنبال یافتن آنها بود.

اکنون شولتز-ماکوخ می‌گوید آزمایش‌های دیگری نیز ممکن است به همین شکل موجب نابود شدن شواهد و مدارک حیات در مریخ شده باشند. او در سال ۲۰۰۷ نیز بیان کرده بود مریخ ممکن است میزبان حیات سازگار یافته با شرایط خشکی و در بر دارنده پروکسید هیدروژن باشد. وی خاطرنشان می‌کند نزدیک به ۵۰ سال پس از آزمایش‌های زیست‌شناختی وایکینگ در مریخ، اکنون با افزایش شناخت دانشمندان از محیط زیست مریخ، زمان آن رسیده که ماموریت دیگری برای یافتن حیات به مریخ اعزام شود.