ترکمنستان؛ همسایه نزدیک اما دور از تجارت با خراسان‌شمالی

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، روابط سیاسی خوب و رو به پیشرفت، وجود ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک و اشتراکات فرهنگی و تاریخی بیانگر مقدمات مناسب برای توسعه تجارت استان یک میلیون نفری خراسان شمالی با ترکمنستان است.

اما آیا این عوامل منجر به توسعه تبادلات تجاری استان خراسان شمالی با همسایه ترکمن شده است؟

چرا باید خراسان شمالی از صادرات ۴۴۰ میلیون دلاری کشور به ترکمنستان با آن همه پیش زمینه طلایی گسترس تبادلات تجاری سهم اندکی داشته باشد.

ترکمنستانی که به عنوان دروازه ورود به آسیا میانه نام برده می شود و نقش مهمی در تسهیل ارتباط تجاری خراسان شمالی با سایر کشور این منطقه خواهد داشت.

اما آیا برای گسترش تبادلات تجاری داشتن مرز مشترک و اشتراکات فرهنگی و تاریخی کافی است؟

اینکه چرا با وجود ظرفیت های بسیار هنوز میزان مبادلات تجاری خراسان‌شمالی با ترکمنستان تنها چهار درصد از مجموع مبادلات اقتصادی استان را تشکیل می دهد، موضوع عجیبی نیست به گونه ای که می توان با یک بررسی کوچک از آن سر در آورد.

هنوز تا رسیدن به اوج تبادلات تجاری با این همسایه ترکمن راه های زیادی در پیش است اما بیان دلایل آن و اقدامات امیدبخشی که اخیرا دولت چهاردهم برای احیای این ظرفیت به کار گرفته است، خالی از لطف نیست.

داشته‌های ما برای تبادلات تجاری گسترده

خراسان شمالی ۴۵۰ واحد تولیدی بزرگ و کوچک دارد که تولید کننده ۷۱ کالای صنعتی، غذایی و ساختمانی است.

کارخانه پنه پاک کنی، صنایع غذایی، کشاورزی، ساختمانی و لبنیات از کارخانه برجسته این خطه است و نیروگاه برق، کارخانه قند، آلومینیوم جاجرم، لوله گستر اسفراین و کارخانه سیمان و پلاستیک بجنورد و پتروشیمی خراسان از دیگر ظرفیت های خراسان شمالی است.

خراسان شمالی ۴۵۰ واحد تولیدی بزرگ و کوچک دارد که تولید کننده ۷۱ کالای صنعتی، غذایی و ساختمانی است.

این استان ۳۴۴ هزار هکتار عرصه کشاورزی دارد که سالانه بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصولات زراعی، باغی و دامی در آن تولید می شود و همواره دستی در تولید محصولات ارگانیک انگور، زعفران و انواع میوه و خشکبار دارد.

کود اوره، محصولات فولادی، رب گوجه فرنگی، پودر کریستال ملامین و ورقه های اسفنجی از دیگر کالاهای قابل صادراتی این استان است.

نداشته های ما برای تبادلات تجاری گسترده

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی نیز در این خصوص می گوید: خراسان شمالی تنها استان مرزی بدون گذرگاه است و تاکنون از این مزیت بی بهره بوده است.

عباس کاظمی می افزاید: داشتن بازارچه، گمرک و گذرگاه مرزی حق این استان است که تاکنون محقق نشده و پیگیری ها در این باره به نتیجه نرسیده است.

وی خاطرنشان می کند: خراسان شمالی بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد اما تنها استان کشور است که گذرگاه و بازارچه مرزی ندارد و بر این اساس مردم آن سودی از مرزی بودن نبرده اند.

کاظمی با بیان اینکه اولویت استان در ایجاد گذرگاه مرزی برای استان، بازگشایی گذرگاه پرسه سو است، می افزاید: بازگشایی بازارچه در این منطقه و یا اختصاص گذر مرزی باجگیران به این استان، بستری ارزنده برای توسعه اقتصادی و رونق تولید در این خطه از کشور ایجاد خواهد کرد.

خراسان شمالی بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد اما تنها استان کشور است که گذرگاه و بازارچه مرزی ندارد

وی نبود پروازهای منظم در فرودگاه بجنورد را از دیگر مشکلات تبادلات تجاری با ترکمنستان عنوان می کند و می گوید: برقراری پرواز بین المللی بجنورد – نجف ثابت کرد که می توان برای انجام این پروازها برنامه‌ریزی و اقدام کرد اما اکنون شمار پروازها در این فرودگاه بسیار اندک است.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی اظهار می کند: افزایش پروازهای فرودگاه بجنورد و ارتقای این فرودگاه زمینه ساز رشد و توسعه اقتصادی استان خواهد بود.

کاظمی ادامه می دهد: برای گسترش تبادلات تجاری با ترکمنستان باید تدابیری در راستای برقرای پرواز بین بجنورد و عشق آباد اندیشیده شود.

اقدام امیدبخش دولت برای گسترش تبادلات

نماینده مردم بجنورد، مانه، سملقان، راز و جرگلان، گرمه و جاجرم در مجلس شورای اسلامی می گوید: ایجاد پایانه مرزی پرسه‌سو در دستور کار مذاکرات رییس جمهور در سفر به ترکمنستان قرار گرفت.

محمدمهدی شهریاری می افزاید: بازگشایی گذرگاه مرزی پرسه‌سو در سال های اخیر برای خراسان شمالی به خصوص مرزنشینان جرگلان نتیجه ملموسی نداشته است.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه می دهد: از ابتدای آغاز به کار مجلس دوازدهم پیگیری‌های گسترده‌ای از وزارت امور خارجه و دفتر ریاست جمهوری با هدف بازگشایی پایانه مرزی پرسه‌سو را انجام گرفته است.

ایجاد پایانه مرزی پرسه‌سو در دستور کار مذاکرات رییس جمهور در سفر به ترکمنستان قرار گرفت.

شهریاری با اشاره به سفر رییس جمهور به کشور ترکمنستان می گوید: براساس هماهنگی‌ها با معاون سیاسی دفتر ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه مقرر بازگشایی گذرگاه مرزی پرسه‌سو در دستور مذاکرات رییس جمهور قرار گرفت.

وی تصریح می کند: براساس اعلام رییس جمهور در این سفر تفاهماتی در بخش بازارچه های مرزی حاصل شد و قرار است در ماه های آینده در کار گروه مشترک اقتصادی این موضوعات بررسی و نهایی شود.

استان خراسان شمالی بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان دارد اما در تمام طول این مرز مشترک یک گذر مرزی دیده نمی شود تا با تسهیل صادارت این استان به ترکمنستان زمینه توسعه اقتصادی مرزنشینان نیز فراهم شود.