غمنامه راست‌قامتان پلاسکو

به گزارش خبرنگار ایثار و شهادت آباجان به نقل از ایرنا، صبح پنجشنبه ۳۰ دی سال ۱۳۹۵ قبل از اینکه کاسبان مرکز پوشاک ساختمان پلاسکو به محل کار خود بروند، آتش بر پیکر این ساختمان که نخستین آسمان خراش تهران بود، افتاد. وسعت و گستردگی آتش به حدی بود که ماموران چندین ایستگاه آتش نشانی و حتی آتش نشانان غیرشیفت برای خاموش کردن آتش، خود را سریع به مکان حادثه رساندند.

کاسبان این مرکز که نگران کشیده شدن زبانه های آتش به مغازه های خود بودند، اصرا داشتند که وارد این ساختمان ۱۷ طبقه شوند تا چک ها و اجناس ارزشمند خود را بردارند و حتی برخی با اصرار زیاد، خود را به مغازه هایشان در طبقات پایینی این ساختمان رساندند.

در حالی که تعداد زیادی مأمور آتش‌نشانی در حال مهار آتش‌سوزی، در بیرون و داخل ساختمان و بودند تلاش آتش نشانان برای خاموش کردن آتش این ساختمان قدیمی پس از سه ساعت و ۳۰ دقیقه بی ثمر ماند و اسکلت بندی آن به دلیل حرارت بالای ناشی از حریق به یکباره به‌طور عمودی فرو ریخت، ۱۶ مامور آتش نشان حین تلاش برای اطمینان از خالی بودن طبقات این ساختمان زیر آوار ماندند.

در حالی که اشک از چشمان آتش نشانان سرازیر بود، نشان دوستانشان را از دود و آتش می گرفتند اما خبری جز سوختن نبود. برخی از خانواده های آتش نشانان خود را به محل حادثه رساندند و به دنبال نشان و علامتی از عزیزان خود بودند. هوا روبه تاریکی رفت، آسمان شروع به گریستن کرد و کمی امید در دل ها جان گرفت تا شاید آتش زودتر خاموش و عزیزانشان زنده از زیر آور بیرون کشیده شوند اما آنان راست قامت رفتند و پیکرشان خاموش و خمیده بازگشت.

علت حادثه

محسن همدانی معاون امنیتی اسبق استانداری تهران، سهل‌انگاری انسانی را عامل آتش‌سوزی این مجتمع تجاری عنوان کرد و گفت: با توجه به گزارش‌های آتش‌نشانان در ساعات اولیه اتصال سیم‌های برق یا روشن بودن گاز پیک‌نیک باعث این آتش‌سوزی شده است.

وی تاکید کرد: این ساختمان لوله‌کشی گاز نداشته و کسبه از پیک‌نیک و یا لوازم گرمایشی دیگر استفاده می‌کردند و نشت گاز به عنوان دلیل آتش‌سوزی درست نیست.

شهادت ۱۶ آتش نشان

پس از ۹ روز تلاش امدادگران برای اطفای حریق و آواربرداری، پیکر ۱۵ شهید آتش نشان از زیر آوار ساختمان پلاسکو خارج شد که با احتساب شهادت یک آتش نشان به نام بهنام میرزاخانی در بیمارستان شهید مطهری، ۱۶ آتش نشان به شهادت رسیدند و ۶ شهروند(کسبه و مالکان مجتمع تجاری پلاسکو) جان خود را از دست دادند. همچنین ۲۳۵ نفر در این حادثه مصدوم شدند که ۱۸۰ نفر به صورت سرپایی تحت درمان قرار گرفتند و ۵۵ نفر دیگر به بیمارستان‌های تهران منتقل شدند.

محمد آقایی، علیرضا صفی زاده، محسن قدیانی، ناصر مهروز، مجتبی کوهی، حامد هوایی، امیر حسین داداشی، رضا شفیعی، علی مستوفی، حسین سلطانی، فریدون علی تبار، محسن روحانی از استان گیلان شهرستان رضوانشهر، حسین حسین‌زاده از استان گیلان شهرستان رودسر، علی امینی از استان آذربایجان شرقی شهرستان هشترود، بهنام میرزاخانی از استان مرکزی شهرستان اراک و رضا نظری از استان مرکزی شهرستان اراک ۱۶ آتش نشانی بودند که در حادثه ساختمان پلاسکو به فیض شهادت نائل شدند.

آیین بدرقه، تشییع و خاکسپاری ۱۶ آتش نشان شهید حادثه ساختمان پلاسکو در ۱۱ بهمن با حضور گسترده و باشکوه اقشار مختلف مردم و مسئولان در مصلای امام خمینی(ره) تهران برگزار و پیکرهای شهدا در قطعه ۵۰ بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد.

براساس برآوردهای صورت گرفته در این حادثه ۶۰۰ واحد صنفی در آتش سوخت، سه هزار کارگر بیکار شدند، ۲۰ هزار تن نخاله از محل حادثه با هزار و ۷۰۰ کامیون جابه جا و آواربرداری ساختمان پلاسکو جمعه هشتم بهمن به پایان رسید.

حادثه ساختمان پلاسکو نشان داد سازمان‌های عمومی عریض و طویل از نظر امدادرسانی، اطفای حریق و به‌ طور کلی تجهیزات ایمنی تا چه میزان با کمبود روبرو هستند، امکانات آنها به روز نیست و در مدیریت کلان‌شهری مانند تهران از منظر ایمن‌سازی بافت‌های قدیمی و امدادرسانی تا چه اندازه ضعیف عمل شده است. ۷۱ ساختمان ناایمن همچون پلاسکو در تهران وجود دارد که باید تا دیر نشده برای ایمن‌سازی آنها اقدام کرد.

عملیات اجرایی ساخت ساختمان جدید پلاسکو از سال ۱۳۹۷ توسط بنیاد مستضعفان آغاز شد و ۲۰ اسفند سال۱۴۰۰ پس از حدود ۳۰ ماه از حادثه فروریختن تحویل کاسبان و صاحبان واحدهای تجاری آن شد، ۱۵ طبقه این ساختمان روی زمین و پنج طبقه آن زیرزمین است.

این ساختمان با طراحی پیشرفته در قسمت نما، معماری داخلی، تاسیسات برقی، مکانیکی و اطفا حریق و حتی محل فرود بالگرد در ۲۰ طبقه با زیربنای ۲۰ هزار مترمربع و ۳۴۶ واحد تجاری ساخته شد و هر یک از طبقات آن به نام یکی از آتش‌نشانان نامگذاری شده است.