به گزارش آباجان به نقل از ایرنا،میراثفرهنگی و بناهای قدیمی، تاریخ و میراث ارزشمند ملل محسوب می شود که نقش مهمی در توسعه و پیشرفت دارد، ضمن اینکه با بهرهبرداری صحیح از آن اشتغال نیز رونق میگیرد.
در این میان هر یک از آثار تاریخی زنجان نیز بخشی از فرهنگ و تمدن کهن این استان است، فعالیتهای مهمی در بخشهای مختلف بهویژه مرمت و حفظ آثار انجامشده است که معرفی به همگان هدف اصلی بعد از مرمت بناهای تاریخی استان توسط کارشناسان زبده است.
مرمت و نگهداری صحیح علمی از آثار و ابنیههای تاریخی یک ملت نشاندهنده و نمایشگاه حقیقی تاریخ، فرهنگ و هویت ملل مختلف است و جزو شاخصهای مهم توسعه یافتگی کشورها محسوب میشود.
این اصل در کشورهای مختلف به ویژه مناطق دارای آثار تاریخی فراوان و جاذبههای طبیعی همواره مورد توجه بوده و به این موضوع مهم بهای بیشتر داده شده است.
با توجه به اهمیت این موضوع خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا با حامد بیگدلی رئیس گروه حفظ و احیاء بناها و محوطههای تاریخی میراث فرهنگی استان زنجان گفت و گو کرده است:
آباجان به نقل از ایرنا: در خصوص اهمیت مرمت و احیای بنای تاریخی توصیح بفرمایید.
اهمیت دادن به این موضوع مهم و محوری در کشورمان نیز طی سالهای گذشته مسیر مثبت و رو به رشدی را طی کرده است به طوری که دولتها و متولیان حوزه میراثفرهنگی کوشیدهاند با تخصیص اعتبارات و جذب نیروی انسانی متبحر از گنجینه بیبدیل گذشتگان این مرز و بوم حراست کنند.
به عبارتی دیگر بناهای تاریخی گنجینهها و دارایی یک کشور هستند که حفظ و نگهداری آنها وظیفه همه نسل هاست.
استان زنجان هم با آثار تاریخی شناسایی شده با تاریخ غنی و چند هزارساله بوده که هرکدام بیانگر تمدن و فرهنگ غنی این مرز و بوم است.
بنابراین حفاظت و نگهداری از این محوطهها و بناها وظیفهای است که نباید نسبت به آن بیتوجه بود، زیرا این آثار هویت و نماد فرهنگ یک ملت است که باید زنده و سرپا نگاه داشته شوند.
پس از گسترش ساختمان ها در محدوده بافتهای تاریخی، مجموعه ها و تک بناهای تاریخی در محاصره ساختمانهای جدید قرار گرفتند.
پس از ساخت و سازها، معمولا این بناهای تاریخی در سطحی پایینتر ماندند که این امر اغلب موجب هدایت آبهای سطحی و زیرسطحی به طرف بناهای تاریخی شده است با ایجاد کانال ناکش و بلوکاژ اصولی، که یکی از اولویتهای حفاظت بناها می باشد نفوذ رطوبت به بناهای تاریخی تعدیل می شود.
همینطور از زمانی که آب به ساختمانها آمد بر اثر فرسودگی لوله ها و نشت رطوبت به بنا موجب تخریب تدریجی بناها شد و این امر هم با بازدید مستمر لوله های تاسیساتی توسط کارشناسان، رطوبت داخل بنا نیز به حداقل می رسد.
آباجان به نقل از ایرنا: مرمت آثار تاریخی استان چگونه صورت می گیرد؟
مرمت و احیای صحیح آثار تاریخی و ایجاد مراکز تفریحی با مرکزیت آثار و معرفی آنها به مردم موجبات جذب گردشگر و در نتیجه رونق اقتصادی شهر و استان را فراهم خواهد آورد.
به نظر میرسد این مهم، با عنایت به تحقیقات میدانی انجام گرفته که نشان میدهد مرمت در مدت زمان کوتاه و با کیفیت نسبتا بالاتری توسط مالکان، بهرهبرداران و سرمایهگذاران علاقهمند به این حوزه صورت میگیرد و شایسته است مرمت آثار تاریخی از طریق حمایت مالی و اعطای تسهیلات با نرخ کم تحت نظارت کارشناسان فنی اداره کل به مالکین، بهره برداران و سرمایه گذاران سپرده شود.
از دیگر عملیات مرمتی که در راستای حفاظت از بناهای تاریخی انجام می شود، آوار برداری و سبک سازی بناها و اجرای کانال بندی می باشد.
در سالیان گذشته آوار روی آوار جمع شده و موجب سنگین شدن بار روی بناها که نتیجه آن خستگی طاق و تویزه ها و دیوارها که منتج به ترک برداشتن اعضای سازه ای می شود.
همزمان با سبک سازی، مقاوم سازی بناهای تاریخی معمولا توسط مصالح برگشت پذیر و تلفیق با مصالح مدرن در دستور کار قرار می گیرد.
پس از اینکه مرمت های اضطراری بناها تاریخی و رفع خطر انجام شد شروع به مرمت های تخصصی در بدنه و تزئینات زیر نظر کارشناسان متخصص در حوزه مرمت می شود.
آباجان به نقل از ایرنا: چه تعداد بنا در حوزه آثار غیر منقول استان قرار دارد.
هر ساله به صورت انفرادی و یا در صورت نیاز به تصمیمات گروهی و یا میان رشته ای توسط متخصصین، از بناهای تاریخی ثبت شده و واجد ارزش بازدید، آسیب شناسی و طرح مرمت ارائه می شود و پس از اولویت بندی و تصویب روش های مرمتی توسط شورای فنی اداره کل شروع به عملیات مرمتی می شود.
کل آثار غیرمنقول استان زنجان که در فهرست آثار ملی ثبت شده است تاکنون ۷۹۷ اثر می باشد که از این تعداد ۱۳۱ اثر، به حوزه بنا اختصاص دارد،طبق دستورالعمل وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، فقط به بناهایی اعتبار تخصیص داده می شود که در فهرست آثار ملی یا جهانی به ثبت رسیده اند. در این راستا و از اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای استانی و ملی سال ۱۴۰۲، تعداد ۲۶ محل و بنا مورد مرمت قرار گرفت.
این تعداد ۱۵ بنا و محل از اعتبارات میراث فرهنگی و ۱۱ بنا نیز توسط مالکین بناها تحت نظارت کارشناسان میراث فرهنگی مرمت شد.
آباجان به نقل از ایرنا: چه چالش ها و موانعی در حوزه احیا بناهای تاریخی وجود دارد؟
می توان گفت، مهمترین چالش در برخی پروژههای مرمت آثار، تخصیص بودجه به صورت خرد و پیمانی و البته اصلیترین دلیل اینکه مرمت آثار تاریخی با توجه به حساسیت بالا و هنری بودن عملیات در قالب نشریات و فهارس بهای ابلاغی سازمان برنامه و بودجه کشور گنجانده نمیشود چرا که در حین عملیات مرمتی تغییرات زیادی (با توجه بهعدم اطلاع از پشت کار) در شرح خدمات اولیه ایجاد میشود. در صورت تخصیص بودجه به اداره کل برای مرمت آثار تاریخی نیز بهتر خواهد بود، بودجه برای برخی پروژه ها به صورت نقدی و پروژه نیز به روش امانی انجام شود.