مجله خبری آباجان
نوشته های مشابه
به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، جمعه‌بازار جویبار که یکی از قدیمی‌ترین بازارهای محلی شمال ایران به شمار می‌آید هرچند که در کل سال حال و هوای خاصی دارد این بازار که مرداد ۱۴۰۲ با شماره ۲۰۴۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده، معمولا به عنوان یک جاذبه اجتماعی مورد توجه مسافران و گردشگران هم هست.
جمعه بازار در ابتدای ورودی شهر جویبار نزدیکی رودخانه سیاهرود و نزدیکی پل جمعه بازار جویبار (خشت پل) مربوط به دوره قاجار قرار دارد. بازاری تاریخی که بصورت هفتگی هر جمعه برپا می شود و قدمت آن به یک قرن می رسد.
اگر در روز جمعه به شهر جویبار بروید، در همان ابتدای ورودی شهر، می‌توانید کنار پل خشتی معروف جویبار، جمعه بازار را پیدا کنید. آنقدر ازدحام جمعیت در آن منطقه زیاد است که از دوردست‌ها نیز، جمعه بازار به چشم می‌خورد.
مسیرهای متفاوتی برای رسیدن به جویبار و جمعه بازار دیدنی آن وجود دارد. این مسیرها بسیار سرراست و بی دردسر شما را به مقصدتان می‌رسانند. یک راه این است که از سمت خط ساحلی بابلسر به سمت جویبار حرکت کنید. مسیر دوم از ساری حرکت می‌کنید و از چهارراه ساری به جویبار به سمت جویبار می‌روید و وارد جاده جویبار که می شوید علاوه بر دیدنی‌های این شهر و مخصوصا جمعه بازار آن لذت ببرید.
بازاری که علاوه بر رفع نیاز مردم آن منطقه، جاذبه‌ای فوق‌العاده برای این شهر به شمار می‌آید و هر آنچه که اراده کنید، مهیاست. برای خرید میوه‌جات، بد نیست بدانید که به صورت فصلی، تنوع میوه هم در جمعه بازار جویبار دیده می‌شود. مثلا در فصل پاییز، بیشتر میوه‌های پاییزه و یا در تابستان، میوه‌های بومی و تابستانه‌ی شمال کشور برای فروش عرضه می‌شوند.
اما در بیان ویژگی های منحصر به فرد جمعه بازار که وجه متمایز این بازار از دیگر بازارهای سنتی مازندران باشد قدمت دیرینه آن است.
جمعه بازار جویبار، نشتارود، بازار امامزاده شاه رضا درروستای پهناب جویبار، پنجشنبه بازار جاده قدیم آمل، بابل، بهمنیر و امامزاده ابراهیم بابلسر، چهارشنبه بازار قائمشهر، سه شنبه بازار میر بازار بابلسر، بازار قلعه گردن و خرم آباد بازار مشترک دو روستا در تنکابن و یکشنبه بازار دوازده چشمه آمل از بازارهای سنتی مازندران هستند.
سالها همزمان با برپایی این بازار با همان سبک و سیاق سنتی اجرای برنامه های تفریحی، فرهنگی و ورزشی همچون کشتی لوچو و پخت کباب گاو میش به عنوان جاذبه میراثی در این بازار برقرار است؛ اما در این میان وجود پاره ای مسائل و مشکلات باعث شده پرده ای بر روی جاذبه های گردشگری این بازار قرار گیرد و علاقمندان به این حوزه را دلزده کند.
سردرگمی و ترافیک سنگین منتهی به بازار، نبود زیرساخت های مورد نیاز و استفاده مراجعه کنندگان از جمله سرویس های بهداشتی و مکان استراحت و نیز عرضه برخی محصولات خارج از شبکه و گاها غیر بهداشتی چالش های فعالیت در این نقطه است که با نگاه ویژه مسوولان فعلی در قالب ساماندهی بازار به موضوعی جدی برای تبدیل این نقطه به عنوان منطقه گردشگری مازندران و شمال کشور لحاظ شده است.
در این پیوند سرپرست فرمانداری شهرستان جویبار با اشاره به اینکه جمعه بازار این شهرستان به عنوان یک میراث معنوی ثبت شده این ظرفیت و پتانسیل را برای تبدیل شدن به قطب گردشگری دارد گفت که استفاده از این ظرفیت برای جذب گردشگری که همسو با سیاست های دولت نیز به شمار می رود در دستور کار قرار گرفته است.
محمد مدانلو افزود: در کنار رونق گرفتن صنعت گردشگری در جمعه بازار یکسری سنت ها و مواریث بازمانده از دوره های قبل نیز می تواند در این مجموعه حفظ و رونق یابد.
وی ادامه داد :علاوه بر پاسداشت و نگهداشت سنت ها و مواریث حفظ کسب و کارهای خانگی که بخش عمده ای از این فعالیت ها بر دوش زنان روستایی و کشاورزان است می تواند از دیگر دستاوردها در زمینه ساماندهی جمعه بازار قلمداد کرد.
سرپرست فرمانداری شهرستان جویبار برگزاری جشنواره های بومی و محلی را یکی از اولویت ها برای به نمایش گذاشتن ظرفیت های گردشگری جمعه بازار برشمرد و گفت: “راسته کبابی ها” بخش جذاب و دیدنی جمعه بازار به شمار می رود که انواع کباب با گوشت حیوانات تازه ذبح شده عرضه و فروخته می شود که مشتریان زیادی دارد.
وی اضافه کرد: در همین راستا هماهنگی های لازم با نهادهای متولی برای برگزاری جشنواره کباب تا پایان امسال در این بازار صورت گرفته است تا شور و نشاط اجتماعی را در این زمینه انجام شود.
مدانلو با اشاره به تجربه موفق و دستاوردهای خوب برگزاری جشنواره بومی “گل نرگس”در جویبار اظهار داشت: این شهرستان قطب تولید و عرضه این نوع گل در مازندران و کشور به شمار می رود و از سال ۱۳۹۷ با برپایی جشنواره ای به همین نام زمینه و فرصت عرضه تولیدات کشاورزان منطقه و معرفی محصولات آنها فراهم شده است که امیدواریم در جشنواره کباب نیز به هدف موردنظر برسیم.
وی میزان حضور مراجعه کنندگان و گردشگران به این بازار در روزهای جمعه بیش از۳۰ هزار نفر اعلام و تصریح کرد: بازدیدکنندگان طول مسیر یک کیلومتری بازار را برای بازدید و خرید محصولات عرضه شده از سوی فروشندگان طی می کنند.
سرپرست فرمانداری شهرستان جویبار ادامه داد: این بازار در مدت زمان فعالیت یک قرن که از آن می گذرد همواره با مشکلات و مسائلی همچون ترافیک سنگین مسیر، عرضه برخی محصولات خارج از شبکه، نبود زیرساخت های مورد نیاز همچون سرویس های بهداشتی و مشکلات زیست محیطی برای میزبانی شایسته از بازدیدکنندگان و گردشگران مواجه بوده است.
وی اظهار داشت: تاکنون بارها جلسات ساماندهی این بازار برگزار شد اما با گذشت زمان مصوبات این جلسات رنگ باخت و شکل اجرایی به خود نگرفته است.
مدانلو ادامه داد :در برهه زمانی فعلی و تغییر رویکرد در این زمینه جلسه ساماندهی جمعه بازار با حضور نهادهای متولی امر از جمله شهرداری، شورای اسلامی شهر، صمت، نیروی انتظامی، میراث فرهنگی، دامپزشکی، دادستانی، فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و جدیت در خصوص اجرای مصوبات جدید به مسوولان امر گوشزد شده است.
به گفته مدانلو طی فرصت سه ماهه به شهرداری و شورای اسلامی شهر جویبار به عنوان متولی اصلی جمعه بازار از آنها خواسته شد تا برنامه ساماندهی بازار را انجام دهند که در این خصوص شناسایی غرفه داران و فروشندگان صدور کارت بهداشت و جانمایی برای آنها از جمله مصوبات است.
بنا به داده های آماری شهرداری جویبار تعداد غرفه داران و فروشندگان جمعه بازار هزار نفر است که شامل افراد بومی و غیر بومی این شهرستان هستند.
وی گفت: تعیین تکلیف پیمانکار برای مرمت زیرساخت های مسیر برپایی جمعه بازار و اعمال نظر در خصوص چگونگی فعالیت پیمانکار از دیگر مصوبات جلسه ساماندهی است که شهرداری مکلف به انجام است.
وی همچنین از راه اندازی غرفه عرضه صنایع دستی هنرمندان جویباری در این بازار به عنوان بخش دیگری از برنامه ساماندهی بازار برشمرد و افزود:برای این منظور بازارچه صنایع دستی در قالب ۱۵ غرفه راه اندازی شد تا در کنار عرضه دیگر محصولات بومی مازندران دست ساخته های هنرمندان نیز در محل عرضه و فروش قرار گیرد.
به گفته مدانلو البته تا زمان رفع مشکل مالکیتی زمین بازارچه صنایع دستی جمعه بازار جویبار فقط در روزهای برپایی بازار فعال است اما پس از تعیین تکلیف زمین موردنظر این بازارچه به صورت دائمی و طی روزهای هفته برپا خواهد بود.
وی همچنین به وجود پُل تاریخی”خشت پُل”در نزدیکی جمعه بازار به عنوان دیگر کانون توجه و برنامه ریزی برای تبدیل شهرستان جویبار به قطب گردشگری اشاره و تصریح کرد: این پل متعلق به دوره قاجاریه در کنار سیاهرود قرار دارد که با قول نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تزریق اعتبار لازم این بنای تاریخی نیز احیا و به جرگه فضاهای گردشگری خواهد پیوست.
سرپرست فرمانداری جویبار با اشاره به اینکه جمعه بازار تنها به عنوان بازاری برای عرضه محصولات محلی محسوب نمی شود، ادامه داد: این نقطه از شمال کشور بدلیل دارا بودن جاذبه های سنتی کانن توجه گردشگران نه تنها ایرانی بلکه خارجی است به طوریکه اخیرا نیز گردشگرانی از کشورهای اتریش و ایتالیا به این بازار آمدند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران در گفت و گو با خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا افزود: “جمعه بازار جویبار” به شماره شماره ۲۰۴۷ به عنوان تنها بازار محلی و سنتی مازندران ثبت در فهرست میراث ناملموس ایران است.
محسن باستانی با اشاره به اینکه پرونده ثبت این بازار در فهرست میراث ناملموس کشور به اواخر سال ۱۳۹۸ بر می گردد، ادامه داد : ابتدا در کمیته ای به همین منظور در اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران ثبت این بازار مطرح و توسط کارشناسان بررسی و پس از اخذ تایید این کمیته پرونده برای طی کردن مراحل نهایی ثبت ملی به وزارتخانه ارسال شد.
وی اعلام کرد: پس از مراحل ثبت این اثر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از ثبت این بازار در فهرست میراث ناملموس خبر داد.
میراث فرهنگی ناملموس به جنبه‌های غیر فیزیکی یک فرهنگ گفته می‌شود و اغلب آداب و رسوم جامعه در یک دوره زمانی را دربر می‌گیرد یا راه و روش رفتار در جامعه که معمولاً قوانین رسمی عمومی برای کارکرد در یک فضای فرهنگی خاص هستند. به عبارت دیگر میراث معنوی شامل بخشی از فرهنگ ماست که به شکل شفاهی و سینه به سینه به ما به ارث رسیده است.
این موارد شامل ارزش‌های اجتماعی، سنت‌ها، آداب و رسوم و روش‌ها، باورهای زیبایی شناسانه و معنوی، بیان هنری، زبان و دیگر جنبه‌های کارکردهای انسانی است. به طور کلی حفظ میراث معنوی (ناملموس) دشوارتر از حفظ میراث فرهنگی مادی (ملموس) است.
وی گفت: در مازندران بازارهای محلی و سنتی مختلفی در نقاط مختلف فعالیت می کنند اما تنها جمعه بازار جویبار قابلیت ثبت به عنوان یک اثر میراثی دارد.
باستانی این ویژگی ها را شامل برگزاری برخی آداب و رسوم سنتی مازندران از جمله کشتی لوچو و یا انجام برنامه های مفرح معرکه گیری با مارها برشمرد و افزود: بغیر از این موارد این بازار همچنان محل حل و فصل اختلافات توسط افراد ریش سفید است.
وی اظهار داشت :طبخ کباب گاومیش آنهم با وجود تغییر فرهنگ در گذر زمان از دیگر ویژگی های منحصر به فرد این بازار قدیمی و سنتی استان مازندران است.
این مسئول حوزه میراث فرهنگی مازندران با اشاره به اینکه اکثر بازارهای سنتی استان بیش از ۵۰ سال قدمت دارند، گفت : جمعه بازار جویبار تنها بازار سنتی با قدمت بیشتر از ۱۰۰ ساله استان است و مابقی بازارها قدمت ۵۰ ساله دارند.
وی افزود: بازارهای سنتی به لحاظ عرضه محصولات و تولیدات سنتی و عرضه ارزانتر بیشتر مورد توجه مردم مازندران و حتی برخی مواقع مسافران قرار می گیرد این بازارها در ایام خاص از جمله روزهای پایان سال به نوعی پاتوق مردم مازندران برای خرید کالاهایشان می باشد به نوعی حجم زیادی از جمعیت را در این زمان ها شاهد هستیم.
