نت‌های ماندگار فریدون شهبازیان در موسیقی نواحی

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، سازنده موسیقی این فیلم «فریدون شهبازیان » بود که با شناخت موتیف‌های ملودیک، ریتمیک و ملودی – ریتمیک موسیقایی سبک زندگی ایل بختیاری اقدام به تولید آن کرد، ملودی که بعدها با نام «مَر جَنگه» شناخته شد و خوانندگان دیگر آن را تکرار کردند.

موسیقی در مناطق زاگرس‌نشین ایران با صدای دلنشین لالایی‌ مادرانه برای کودکان آغاز می‌شود بعد در ساحت زندگی، کار و تلاش این نوای آهنگین با آنان همراه است نوای که در زندگی مردمان ایل‌ها بیشتر قابل شنیدن است.

بخشی از تمدن زاگرس بدون شک بر روی موسیقی و زندگی مردم این منطقه تاثیر گذار بوده است، به گونه‌ای که می‌تواند ردپای موسیقی مقامی و محلی را در لابلای کارهای روزمره مردم به ویژه عشایر دید.

در موسیقی مناطق زاگرس‌نشین ایران در کنار کار و تلاش و کسب روزی مانند دروگری، کشاورزی، دامداری، ملودی‌های حماسی نیز وجود دارد که بیانگر تاریخ شفاهی این منطقه است و مرجنگه شهبازیان نیز ریشه در این تاریخ شفاهی حماسی دارد.

اوج این موسیقی عجین شده با زندگی مردم را می تواند در زندگی عشایر جستجو کرد و این موسیقی در هنگام کوچ عشایر که به مالکنون شهرت دارد اتفاق می افتد. سوز غم انگیز مالکنون در آواز گوشه‌ای دشتی و شوشتری روایت دل کندن ایل برای کوچ است و صدای سرنا و کرنا و دهل کوبی گویی ایل را برای کوچ مهیا می‌کند.

کرنا یکی از سازهای تاریخی ایران در منطقه زاگرس است که فردوسی در یکی از اشعارش می‌گوید:« برآمد خروشیدن کرنای/ تهمتن برآورد لشگر زجای، بفرمود تا رخش زین کنند / دم اندر دم نای زرین کنند».

از جمله ملودی‌هایی که در منطقه زاگرس شنیده می‌شود می‌توان به لاوه لاوه، هوره، مور و سیاه چمانه، دروگری، برزگری، دی بلال و هی‌جار و بختیاری و دهکردی اشاره کرد که از در موسیقی مقامی غرب کشور جایگاه ویژه‌ای دارند.

فریدون شهبازیان؛موسیقی زاگرس را حفظ کنید

فریدون شهبازیان زمانی که به جشنواره موسیقی زاگرس‌نشینان ایران که به میزبانی شهرستان بروجن چهارمحال و بختیاری برگزار می‌شود، آمد، از ویژگی مصاحبه او این بود که همیشه از اینکه موسیقی این استان اصالت دارد به نیکی یاد می‌کرد و تاکید داشت رسانه ها این اصالت موسیقایی نواحی را حفظ کنند.

او در سال‌های سفر خود به چهارمحال و بختیاری درباره موسیقی ایران، وضعیت موسیقی نواحی و رویکرد جامعه شناختی موسیقی در زاگرس با آباجان به نقل از ایرنا مصاحبه کرد.

فریدون شهبازیان یکی از برجسته‌ترین آهنگسازهای ایران که داوری این جشنواره را بر عهده داشت در گفت و گوی اختصاصی با آباجان به نقل از ایرنا می‌گفت : موسیقی این منطقه با غنای معنوی و فرهنگی ایرانی جزو موسیقی ماندگار ایران زمین است که سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده است.

وی در گفت وگو با آباجان به نقل از ایرنا درباره موسیقی مقامی و سنتی زاگرس‌نشینان گفت: موسیقی محلی و بومی برخاسته از بطن فرهنگ ایرانی است ولی به صورت شایسته مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

شهبازیان اظهار داشت: موسیقی نواحی ایران از دوران باستان تاکنون باقی مانده و بزرگترین مشکل موسیقی بومی، مقامی نواحی ایران، تدوین نشدن این گونه(ژانر) و نوع موسیقی در کشور است و این موسیقی ها تنها به صورت بومی به نسل های آینده منتقل شده است.

این مدرس و سازنده موسیقی برخی از آثار سینمایی گفت: فواصل صحیح موسیقی و فاصله‌های در این نوع موسیقی بومی و محلی باید جایگزین و تدوین شود تا بتوان از آن به صورت ارکسترال استفاده کرد.

شهبازیان یادآورشد: موسیقی بومی و محلی نواحی ایران هم‌اکنون به صورت تکنوازی اجرا می‌شود و باید برای حضور در ارکسترها تدوین شود و این نوع موسیقی آنقدر پشتوانه فرهنگی دارد که از گذشته دور تاکنون باقی مانده است

به گفته وی، بی‌توجهی به این نوع موسیقی ایرانی و کم‌توجهی به هنرمندان این رشته و برگزاری جشنواره‌های کم‌هزینه، به موسیقی مقامی و بومی نواحی ایران ضربه می‌زند.

شهبازیان تاکید کرد: موزیسین‌ها و موسیقیدان‌هایی که دارای پشتوانه علمی‌اند به داد موسیقی سنتی ایران برسند و به موسیقی اصیل ایران توجه ویژه داشته باشند.

از جمله داورانی که درباره موسیقی مقامی زاگرس به ویژه بختیاری تحقیق کرد و آثاری در این باره نیز ارائه کرد «عطا جنگکوک» بود که در کنار فریدون شهبازیان کار داوری جشنواره زاگرس‌نشینان را برعهده داشت.

وی معتقد بود که برگزاری جشنواره موسیقی مناطق زاگرس‌نشین نقش مهمی در حفظ و ارایه موسیقی نواحی مرکزی ایران به ویژه مناطق زاگرس‌نشین دارد.

مرحوم عطا جنگکوک در گفت وگوی اختصاصی که با آباجان به نقل از ایرنا داشت می‌گفت : خلاقیت در موسیقی سنتی ایران نیازمند حمایت مسوولان است و خلاقیت نباید تنها به تولید یک ملودی خلاصه شود و اینکه تنها به یک ملودی مانند شیرعلی مردان در موسیقی نواحی ایران پرداخت، باعث بروز نکردن خلاقیت می شود.

مدرس موسیقی مقامی و ردیفی کشور می‌گفت: حمایت از موسیقی سنتی نواحی مختلف ایران برای جلوگیری از نابودی این نوع موسیقی ضروری است و باید از این موسیقی سنتی ایرانی حمایت کرد.

آهنگساز گفت:حقوق آهنگسازان با نقض قانون کپی رایت نادیده گرفته می شود

فریدون شهبازیان در گفت و گوی دیگر اختصاصی با آباجان به نقل از ایرنا می‌‍گفت : قانون کپی رایت از دهه‌های پیش در حال پیگیری بود، اما به صورت کامل اجرایی نشد.

به گفته این آهنگساز فقید، اگر قانون کپی رایت در حوزه موسیقی اجرایی شود، محصولات موسیقایی با قیمت چند برابر در اختیار مخاطب قرار خواهد گرفت.

شهبازیان یادآور شد:برخی از آهنگ ها بدون اجازه مولف پخش می‌شود و کسی نمی‌تواند برای جلوگیری از این زیان و ضرر، اقدامی کند.

فریدون شهبازیان موسیقیدان، آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت – شنبه- ۲۲ دی ماه- پس از تحمل دوره‌ای بیماری در ۸۲ سالگی در یکی از بیمارستان‌های تهران دارفانی را وداع گفت.