گذر از کشاورزی معیشتی، راهکار رونق اقتصاد جوامع محلی

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، شهرستان بروجرد در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت و کشاورزی در لرستان پیش‌رو است و در حوزه کشاورزی هم میزان بهره وری بروجرد قابل مقایسه با مناطق دیگر استان نیست، در همین راستا باید یادآوری کرد که ۲۶ هزار بهره بردار در بخش های مختلف کشاورزی شهرستان مشغول به فعالیت هستند، ۳۶۰ هزار تن انواع محصول باغی و ۵۶۰ هزار تن محصولات کشاورزی سالانه در این شهرستان تولید می‌شود.

به گفته فعالان بخش کشاورزی، بروجرد ظرفیت های خوبی در زمینه ایجاد مزارع نوآور دارد و این شیوه مزرعه نیز در بروجرد در دستور کار قرار گرفته شد، به طوریکه امسال در یکی از مزارع شهرستان بیش از ۱۰ تن در هکتار گندم برداشت و همچنین بیش از ۴۰ هزار تن سیب پاییزه از باغ های شهرستان تولید شده است.

مرور این ظرفیت ها بیانگر استعداد شهرستان بروجرد در بخش کشاورزی و رونق تولید است، کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند که امروزه در جهان به ویژه در بخش صنعت و کشاورزی، تکنولوژی حرف اول را می‌زند و کشورهایی که بخواهند در عرصه اقتصاد موفق باشند، باید خود را به روش ها و سیستم‌های به روز مجهز کنند، در عین حال باید اذعان داشت که برای رسیدن به جایگاه مطلوب بهره برداری از این ظرفیت باید به مشکلات هم توجه کرد.

عبور از کشاورزی معیشتی و رسیدن به اقتصاد پایدار

کشاورزان و تولیدکنندگان در بخش کشاورزی با مشکلاتی از جمله کمبود در صنایع فرآوری و تبدیلی و نبود انبارهای مکانیزه روبرو هستند که سبب می شود بسیاری از محصولات کشاورزی از بین برود.

کشاورز نمونه شهرستان بروجرد می گوید: توسعه در بخش کشاورزی اصلی مهم است، زیرا منجر به تامین امنیت غذایی، حفظ محیط زیست، اقتصاد پایدار، مهار تورم و کاهش مهاجرت از روستا به شهرها می شود، اما کشاورزی با شیوه های موجود هم اکنون به دلیل توجه نکردن به علم روز نمی تواند تامین کننده این موارد باشد، کشاورزی در کشور و به تبع آن در استان لرستان و شهرستان بروجرد باید در اولویت قرار بگیرد.

هومن هوشمند با بیان اینکه آب تهدید دیگری در بخش کشاورزی است، گفت: تقویت سفره های آب زیر زمینی و حفظ آب و خاک با انجام عملیات آبخیزداری و آبخوانداری به صورت یک ضرورت باید مورد توجه قرار گیرد، ۸۵ درصد منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می شود و همین ضرورت سرمایه گذاری در این بخش را بیشتر می کند.

وی ادامه داد: تعیین قیمت های دستوری در محصولات کشاورزی نباید اعمال شود زیرا این امر، کشاورز را به سمت کشت محصول آبدوست و حفر چاه های غیر مجاز هدایت می‌کند.‌

این کشاورز نمونه با تاکید بر اینکه برای توسعه کشاورزی و بهره برداری بهینه از ظرفیت ها و توانمندی های بخش کشاورزی باید از تجارب سایر کشورهای موفق در این عرصه بهره گرفت، بیان کرد: کشاورزی نقشه راه می خواهد که آن هم اصلاح الگوی کشت که باید متناسب با نیاز و اقلیم هر منطقه باشد، در همین راستا کشاورزی باید از حالت معیشتی خارج و مورد توجه قرار بگیرد، زیرا پشتوانه امنیت و اقتصاد کشور کشاورزی است و ما کشاورزان و بهره برداران این بخش آماده همکاری با دولت هستیم تا اقتصاد را از نو بسازیم.

همراهی کشاورز و کارشناس و تولید بالای محصول

کریم نادری که نوآور کشت گندم در بروجرد است نیز در خصوص ضرورت توسعه کشاورزی و رفتن به سمت روش های نوین در این حوزه اضافه کرد: امسال در حوزه تولید گندم جهش خوبی داشتیم که مبتنی بر مزرعه نوآور بود، کار تحقیقات در کشاورزی بسیار اهمیت دارد ما اینجا (مزرعه نوآور) را ایجاد کرده ایم تا دانش را به همه کشاورزان انتقال دهیم.

وی با اشاره به اینکه بروجرد دارای آب و هوای خوبی معتدل و مطلوبی برای کشاورزی است، ادامه داد: محصول گندم در این شهرستان با ۳۰ درصد هزینه کمتر افزون بر ۱۰ تا ۱۲ تن در هکتار تولید می شود، اما در جاهای دیگر کشور این گونه نیست که این نتیجه به دلیل رکن خوب آب و هوا در بروجرد است.

کشاورز نوآور بروجردی اظهار کرد:‌ کشاورز و کارشناس در کنار هم باید مراحل کشت مورد نظر را پیش ببرند تا تولید محصول افزایش یابد، آب و خاک به عنوان ۲ ثروت قابل توجه هستند، زمین را باید تقویت کرد و حجم خاک زراعی را با اقداماتی کارشناسانه بالا ببریم.

درک این موضوع که رونق و توسعه بخش کشاورزی یک حرکت چندبعدی بوده که خود باعث ارتقای وضعیت بخش‌های دیگر اقتصاد از جمله صنعت و خدمات می‌شود، زمینه‌ساز تفکر و برنامه‌ریزی سیستمی برای رفع چالش‌های این بخش و راهبردهایی برای بهبود وضعیت آن خواهد بود.

از سوی دیگر، درک این واقعیت که بخش کشاورزی زمانی می‌تواند در مسیر رونق تولید قرار گیرد و خود منشا رشد یا نیروی محرکه بخش‌های دیگر اقتصاد باشد که اول زنجیره ارزش محصولات خود را تا حد بالایی تکمیل کند و در عین حال همگام با توسعه و رشد بخش کشاورزی، دیگر بخش‌های موردنیاز این بخش نظیر زیرساخت‌های حمل‌ونقل، ذخیره‌سازی، بازاررسانی و توسعه بازارهای داخلی و بین‌المللی رشد یابد، نقش مهمی در تدوین و انتخاب ابزارهای رشد این بخش را به همراه خواهد داشت.

رویکرد دولت چهاردهم در توسعه روستایی با ظرفیت های محلی مانند گردشگری و کشاورزی

اقدامات لازم برای بهبود فرآیند توسعه روستایی با رویکرد افزایش بهره‌وری نیروی کار و جلوگیری از مهاجرت کشاورزان در این راستا اقداماتی نظیر توسعه گردشگری روستایی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب و تقویت جاذبه‌های روستایی می‌تواند انگیزه ماندگاری در روستا و استفاده از ظرفیت‌های کشاورزی را رشد دهد و زمینه بهبود بهره‌وری سایر نهاده‌ها را نیز فراهم آورد.

معاون استاندار لرستان و فرماندار بروجرد می گوید: توسعه روستایی با بهره گیری از منابع طبیعی، کشاورزی و گردشگری راهبردی برای بهبود اقتصادی و اجتماعی جامعه روستایی است.

قدرت اله ولدی افزود: باید موضوع توسعه و عمران روستا به صورت مجموعه مشتمل بر اقدامات بنیادی اصلاح اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مورد توجه باشد تا همه استعدادهای بالقوه موجود در روستا عملی شود.

وی بر لزوم توجه ویژه به بیش از ۲۰۰ روستای شهرستان تاکید کرد و ادامه داد: باید با همکاری دستگاه‌های اجرایی استان و شهرستان، زمینه ایجاد بیش از ۴۰۰ طرح اقتصادی کوچک و زودبازده در روستاهای شهرستان فراهم شود.

فرماندار بروجرد بیان کرد: این اقدامات ضمن ایجاد اشتغال پایدار، از مهاجرت روستاییان به شهرها و ایجاد حاشیه نشینی در شهرهای بزرگ جلوگیری خواهد کرد.

افزایش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی ضامن توسعه

معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری لرستان با تاکید بر اینکه در لرستان هر زمان مسائل حوزه‌های مختلف بر مبنای برنامه پیش رفته نتیجه مطلوب، محسوس و قابل رویت حاصل شده است، بیان کرد: برای توسعه در کشاورزی باید در زنجیره‌های ارزش به دنبال حلقه‌های مفقوده باشیم و سرمایه گذاران را به آن سمت هدایت کرد تا کشاورزی از مزرعه تا سفره از حالت معیشتی خارج و اقتصادی شود.

سیروس ابراهیمی افزود: شهرستان بروجرد در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت، کشاورزی، صنایع دستی در لرستان پیش‌رو است و در حوزه کشاورزی هم میزان بهره وری بروجرد قابل مقایسه با مناطق دیگر استان نیست.

وی تاکید کرد: در برخی از بخش‌های صنعت و کشاورزی محصولات بسیاری از مبدا بروجرد به کشورهای منطقه صادر می‌شود که باید الگوسازی از بروجرد در بخش‌های مختلف مانند صنعت و کشاورزی برای جاهای دیگر صورت گیرد تا بتوان از ظرفیت‌های مختلف شهرستان‌های استان بهره مطلوبی گرفت.

شهرستان بروجرد مقام اول تولید گندم در لرستان

به گفته مدیر جهاد کشاورزی بروجرد ۷۲ هزار و ۵۰۰ هکتار زمین کشاورزی در بروجرد وجود دارد که ۳۶ هزار هکتار آن آبی و مابقی دیم است، ۲۶ هزار بهره بردار در بخش های مختلف کشاورزی شهرستان مشغول به فعالیت هستند و مجموع گندم خریداری شده در سال زراعی جاری ۶۱ هزار تن بود که از این میزان حدود ۵۱ هزار تن توسط مراکز خرید سیلوها به صورت تضمینی خریداری شده است.

جواد گودرزی افزود: شهرستان بروجرد در تولید گندم از میانگین عملکرد مقام اول استان لرستان را دارد.

وی با اشاره به کشت کاملینا در بروجرد بیان کرد:۱۶۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی این شهرستان به کشت این محصول اختصاص داده شده و در سال جاری تولید آن ۵۴ تن با میانگین حدود ۳۵۰ کیلوگرم در هکتار است.

مدیر جهاد کشاورزی بروجرد اظهار کرد: سالانه ۱۰ هزار میلیارد ریال انواع محصول زراعی و باغی در این شهرستان تولید و روانه بازار مصرف می‌شود.

۴۴ میلیارد ریال لازمه توسعه زیر بخش های کشاورزی در حوزه آب و خاک

گودرزی یادآور شد: ۴۴ هزار میلیارد ریال اعتبار برای توسعه زیر بخش‌های کشاورزی شهرستان در حوزه آب و خاک لازم است، بروجرد با برخوردار بودن از حدود یک هزار هکتار زمین آبی و دیم نیازمند توسعه در بخش آب و خاک است.

وی بیان کرد: این شهرستان دارای ۶۰۰ کیلومتر کانال آب‌بر است که ۱۸۰ کیلومتر آن بهسازی و ۴۲۰ کیلومتر دیگر نیاز به مرمت و بازسازی دارد.

مدیر جهاد کشاورزی بروجرد اضافه کرد: یک هزار و ۵۷۵ باب استخر ذخیره آب در این شهرستان وجود دارد که از این تعداد ۱۲۰ باب بهسازی و یک هزار ۴۵۵ باب دیگر با تامین اعتبار مورد نیاز باید باسازی و مرمت شود.

گودرزی با بیان اینکه مجموع جاده های بین مزارع بروجرد ۸۰۰ کیلومتر است، ادامه داد: از این مقدار ۵۰ کیلومتر بهسازی شده و ۷۵۰ کیلومتر دیگر باید احداث و مرمت شود.

وی با اشاره به اینکه مجموعه اراضی زیر پوشش آبیاری قطره‌ای و بارانی ۳۴ هزار هکتار است، یادآور شد: از این مقدار چهار هزار هکتار بهسازی و ۳۰ هزار هکتار دیگر نیازمند بازسازی و اجرای مجدد طرح است.

وجود ۲۴ واحد مشاغل خانگی در بخش کشاورزی بروجرد

به گفته مدیر جهاد کشاورزی بروجرد ۲۴ واحد مشاغل خانگی در بخش کشاورزی این شهرستان وجود دارد که ۵۶۴ نفر در آنها مشغول به فعالیت هستند، این واحدها در قالب ۲۴ مرکز و کارگاه شامل ۹ واحد شوریجات و ترشیجات سه سردخانه، انواع پوره میوه، ترشک و لواشک، سه مرکز خوراک دام و طیور و آبزیان فعال است.

وی افزود: از دیگر واحدهای فعال شامل قطعه‌بندی گوشت، انواع عرقیات گیاهی، شالی کوبی، انواع فرآورده‌های لبنی و فرآوری انواع میوه‌های خشک است، که سالانه ۱۸۷ هزار و ۹۳۰ تن انواع فرآورده‌های ذکر شده را تولید می کنند.

مدیر جهاد کشاورزی بروجرد با بیان اینکه ۳۶۰ هزار تن انواع محصول باغی و ۵۶۰ هزار تن انواع محصولات کشاورزی سالانه در این شهرستان تولید می‌شود، گفت: شرایط آب و هوایی و اقلیم خاص منطقه و وجود ارقام محلی طعم و رنگ خاصی به این محصولات داده که حجم بالایی از محصول تولید شده در بروجرد به استان‌های کرمانشاه، مرکزی و اصفهان ارسال می‌شود.

کمبود صنایع تبدیلی مشکل جدی کشاورزی بروجرد

وی بر ایجاد صنایع تبدیلی در بروجرد در راستای حمایت از کشاورزان تاکید کرد و ادامه داد: شهرستان بروجرد مستعد برای تولید محصولات باغی و زراعی است و اکنون ۲۰ گونه میوه مرغوب در بروجرد تولید و روانه بازار مصرف می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی بروجرد با اشاره به اینکه سالانه ۴۰ هزار تن سیب در شهرستان تولید می شود، اضافه کرد: کمبود صنایع تبدیلی یکی از مشکلات جدی کشاورزان است. گودرزی اظهار کرد: سطح برداشت محصول سیب در این شهرستان ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار است و میزان تولید سالانه در برخی موارد تا ۵۰ هزار تن می‌رسد، سیب‌های پاییزی تولیدشده علاوه بر مصرف در شهرستان و استان، به کشورهای هندوستان، عراق و روسیه صادر می‌شود.

گودرزی با بیان اینکه سال گذشته ۲ هزار و ۷۰۰ تن سیب پاییزه از این شهرستان صادر شده است، گفت: سیب‌های تولیدشده در باغ‌های بروجرد در سه سردخانه‌ فعال با ظرفیت ۹ هزار و ۵۰۰ تن نگهداری می‌شود و اکنون سه سردخانه ذخیره سیب طوس، الماس درخشان و یاقوت سرخ وجود دارد و تا شروع برداشت سال ۱۴۰۴ ظرفیت آنها به بیش از ۱۰ هزار تن می رسد.

وی افزود: کمبود صنایع تبدیلی در این شهرستان، یکی از مشکلات کشاورزان است که در صورت برخوردار بودن از صنایع تبدیلی می‌توان علاوه بر ایجاد اشتغال، در توسعه اقتصادی منطقه نیز تاثیرگذار است.

آنچه که کارشناسان حوزه کشاورزی همواره بر آن تاکید دارند این است که توسعه کشاورزی ارتباط مستقیمی با توسعه اقتصادی دارد، در حقیقت آنچه درخصوص توسعه و رونق بخش کشاورزی مهم است علاوه بر موضوع سنتی یا مدرن شدن این بخش همگام شدن رشد بخش کشاورزی با رشد دیگر بخش‌های اقتصادی نیز از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.

در همین راستا بنا بر گفته کارشناسان از جمله مهم‌ترین راهکارهایی که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر ارتقای بهره‌وری عوامل تولید در بخش کشاورزی موثر باشد، موضوع بهینه سازی شرایط آبرسانی است که بخش عمده‌ای از هدررفت آب را شامل می‌شود در عین حال با توجه به اهمیت و نقش کلیدی خاک در پایداری تولید کشور، توصیه می‌شود موضوع عوامل موثر بر فرسایش خاک و برنامه‌های کنترل خاک بیشتر از گذشته و به صورت دائمی در برنامه‌های مربوط به رونق تولید قرار گیرد و توصیه به استفاده از الگوی کشت پیشنهادی با تضمین ایجاد بازار و به تبع تبیین درآمد و سود انتظاری برای کشاورزان از دیگر عوامل موثر بر ارتقای بهره ورزی کشاورزی است.