یک سال صادرات گازی که در فلرها می‌سوزد و دود می‌شود

به گزارش آباجان به نقل از تسنیم از اهواز، در حالی که ایران رتبه اول مجموع ذخایر نفت و گاز دنیا را به خود اختصاص داده، در حال حاضر با بحرانی تحت عنوان ناترازی انرژی دست و پنجه نرم می‌کند. 

ناترازی انرژی که به معنای نبود تناسب میان تولید و مصرف انرژی در بخش‌های مختلف صنعتی، خانگی و…است، مسائل و مشکلات فراوانی را برای مردم، تولیدکنندگان و صنایع مختلف ایجاد کرده است. 

قطعی برق، مازوت سوزی، کاهش تولید،کاهش صادرات، آلودگی محیط زیست و امثال آن بخشی از مشکلاتی است که به واسطه بروز ناترازی انرژی در کشور رخ داده است.

یکی از حوزه‌های مهم و اثرگذار در این ناترازی، میزان تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور است. در حال حاضر میزان تولید و برداشت گاز در کشور بر اساس آخرین آمار مرکز آمار ایران، ۷۳۱ میلیون مترمکعب است که بخش اعظم آن یعنی حدود ۷۰۰ میلیون مترمکعب، ناشی از تولید از میدان پارس جنوبی است.

این مقدار معادل ۷۵ درصد نیاز گازی کشور است. از سوی دیگر مصرف گاز کشور به صورت میانگین ۸۵۰ تا ۹۰۰ میلیون مترمکعب است که گاه در روزهای سرد سال به یک میلیارد مترمکعب می‌رسد.

بخش خانگی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد، نیروگاه ها حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد و صنایع بزرگ مانند فولاد و پتروشیمی حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از مصرف گاز ایران را به خود اختصاص داده اند.

با در نظر گرفتن مقادیر ذکر شده، کشور در فصول سرد سال با کمبود ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعبی مواجه است و در صورت ادامه این روند ناترازی گاز در سال آینده ۳۷۵ میلیون مترمکعب است و در افق ۱۴۲۰ به ۵۷۹ میلیون مترمکعب خواهد رسید. آمار ذکر شده این سوال اساسی را مطرح می‌کند که راه حل این بحران چیست؟ 

کارشناسان حوزه انرژی برای حل مسئله ناترازی انرژی بسته های پیشنهادی مختلف را ارائه می‌کنند. افزایش تولید گاز از طریق کشف و توسعه میادین گازی، تکمیل پروژه های گازی مانند میدان فرزاد، بهینه سازی مصرف، سرمایه گذاری و نوسازی زیرساخت ها و تنوع بخشی به منابع تامین انرژی کشور بخشی از راهکارهای پیشنهادی کارشناسان حوزه انرژی در کشور برای حل بحران ناترازی است.

یکی از مهمترین راه های رفع ناترازی گاز در کشور، جمع آوری و استفاده از گازهای همراه نفت یا همان گاز فلر یا مشعل است.

براساس داده های شرکت بریتیش پترولیوم در هفتاد و دومین گزارش آمار انرژی جهان در سال ۲۰۲۳ ایران با ۱۸٫۴ میلیارد مترمکعب هدررفت گاز مشعل، رتبه دوم در جهان را دارد. این میزان هدررفت گاز معادل صادرات سالانه گاز ایران است و زیان ناشی از آن سالانه ۵ میلیارد دلار برآورد شده است. 

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ایران روزانه ۵۰٫۵ میلیون مترمکعب معادل تولید گاز از بخش ۲ میدان گازی پارس جنوبی گاز مشعل سوزانده و شدت فلرینگ در ایران بیش از ۳ برابر متوسط جهانی است.

 همچنین در صورت جمع آوری و صادرات گاز همراه نفت در یک دهه گذشته، درآمد ۳۳٫۸ میلیارد دلاری وارد خزانه کشور می‌شده است.

بخش اعظم گازهای فلر کشور در مناطق نفت خیز جنوب سوزانده می شود. از طرفی یکی از آلوده ترین استان های کشور نیز خوزستان است که بخش اعظم مشعل های گازی در این استان قرار دارد.

با توجه به این که حدود ۷۰ درصد از گاز همراه نفت در مشعل های خوزستان سوزانده می‌شود و باوجود اعلام مدیرعامل وقت شرکت ملی نفت‌خیز جنوب در سال ۱۳۹۸ در خصوص الزام دولت به پایان سه ساله پروژه جمع‌آوری گازهای همراه، پیشرفت این طرح تا الان ۶۰ تا ۷۰ درصد است.

به نظر می‌رسد باید با تامین اعتبار کافی و تسریع در انجام پروژه های جمع آوری گازهای مشعل ضمن جلوگیری از هدررفت ثروت ملی و کاهش ناترازی گاز کشور، آلودگی محیط زیست را نیز کاهش داد و به اصطلاح با یک تیر چند نشان زد.

سید محمد طباطبایی؛ پژوهشگر ارشد انرژی

انتهای پیام/۳۴۱