گرامیداشت جشن باستانی «شب یلدا» در خارج از کشور

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا از سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، جشن باستانی شب یلدا را با حضور سفرا، رایزنان فرهنگی، ایرانیان مقیم و دوستداران فرهنگ و هنر ایرانی در کشورهای پاکستان، ترکمنستان، فرانسه، هند، گرجستان و قزاقستان، تانزانیا، مالزی و بلغارستان برگزار شد.

پاکستان (کراچی)

سعید طالبی‌نیا وابسته فرهنگی کشورمان در کراچی در برنامه زنده صبگاهی شبکه تلویزیونی پرمخاطب آج TV پاکستان حضور یافت و به معرفی آیین جشن شب یلدا در ایران و مناطق تابعه حوزه تمدنی آن پرداخت.

در این برنامه، سدره از مجریان محبوب و معروف پاکستان با بهره گیری از اطلاعاتی جامعی که از قبل در اختیار ایشان قرار داده شده بود، توصیفی زیبایی از فرهنگ ایران و به ویژه آیین شب یلدا ارائه کرد و مسئول خانه فرهنگ ایران به عنوان مهمان ویژه این برنامه، به بیان تاریخچه جشن شب یلدا در ایران و کشورهای متأثر از تمدن ایران بزرگ پرداخت.

طالبی‌نیا گفت: «یلدا» یک واژه سریانی است که در اثر معاشرت رومی ها، به ادبیات ایران وارد شده و به معنای تولد و زایش خورشید است؛ چراکه پس از این شب طولانی، روزهای آفتابی زیادتر شده و در واقع تولدی دوباره برای خورشید اتفاق می‌افتد.

وابسته فرهنگی ایران در پاکستان افزود: آیین جشن شب یلدا از صدها سال پیش به طور رسمی در تقویم ایران وجود دارد و ایرانی‌ها به طور سنتی آن را گرامی می‌دارند.

طالبی‌نیا درباره جشن‌های شب یلدا در مناطق شمالی پاکستان در دو ایالت بلتستان و خیبر پختونخوا توضیحاتی ارائه داد.

همچنین، مراسم گرامیداشت شب یلدا با حضور فارسی آموزان و استادان زبان فارسی در خانه فرهنگ ایران در کراچی برگزار شد.

در این مراسم، طالبی‌نیا مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در کراچی، برگزاری آیین باستانی شب یلدا در ایران و حوزه تمدنی آن را دارای سابقه هفت هزار ساله دانست.

وابسته فرهنگی ایران در پاکستان افزود: واژه یلدا در شعر اردو هم بکار رفته و این نشان می دهد که رگه‌هایی از این سنت در بین اردوزبانان شبه قاره وجود داشته است. همچنین در برخی مقالات و فرهنگ نامه‌هایی که به زبان اردو چاپ و منتشر شده، به سنت شب یلدا در پاکستان بطور واضح و دقیق پرداخته شده و من شخصا آنها را مطالعه کرده ام که کتاب «دائره المعارف فرهنگ پاکستان، ج۱، مناطق شمال پاکستان، چاپ لوک ورثه اسلام آباد» از آن جمله است.

طالبی‌نیا گفت: همه ساله در شب یلدا گروهی از بلتی‌های ساکن کراچی، در منطقه دیفنس مراسم دورهمی برگزار و آن را جشن می‌گیرند.

وی رسومات شب یلدا را منطبق بر دستورات اخلاقی اجتماعی دین مبین اسلام دانست و سنت صله بین ارحام را بهترین توشه شب یلدا کرد.

پس از آن، تعدادی از استادان دانشگاه و دانشجویان و فارسی آموزان به قرائت اشعار حافظ و دیدگاه‌های خود درباره سنت شب یلدا پرداختند.

ترکمنستان

ویژه برنامه‌ای به مناسبت شب یلدا به میزبانی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان با تزئین سفره شب یلدا در محل رایزنی فرهنگی، برگزار شد.

در این جشن که با حضور علی مجتبی روزبهانی سفیر ایران در ترکمنستان، نوید رسولی رایزن فرهنگی، دیپلمات‌های خارجی، کارکنان سفارت، ایرانیان مقیم و اقشار مختلف جامعه ترکمنستان از جمله فرهنگ دوستان ایرانی و ترکمنستانی همراه بود، علی مجتبی روزبهانی ضمن تبریک به میهمانان در تعریف واژه یلدا به عنوان یک رویداد تاریخی و فرهنگی گفت: واژه یلدا به معنای زایش، زادروز و تولد بوده و یک جشن آریایی است که از هفت هزار سال پیش تاکنون در میان ایرانیان برگزار می شود. موضوع شب یلدا یا همان شب چله، از کهن ترین جشن های ایرانی است که در آخرین شب پاییز، به عنوان بلندترین شب سال، با شور و شوق زیادی جشن گرفته می شود. این شب مانند چهارشنبه سوری و عید نوروز، یکی از مراسم های ایران باستان است که از غروب آخرین روز پاییز شروع می شود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان به پایان می رسد.

روزبهانی در ادامه افزود: شب یلدا را با نام‌هایی همچون شب چله، میلاد مهر و برخی نام‌های دیگر نیز می‌شناسند. در واقع نیاکان ما به دانش اندازه گیری طول روز و شب بر اساس اصول علم ستاره شناسی دست یافته و دریافته بودند که اولین شب فصل زمستان، بلندترین شب سال است. این شب چه در قبل از اسلام به عنوان آیینی کهن و چه بعد از اسلام در نگاهی جدید، مورد احترام و توجه ایرانیان بوده است و همواره جایگاه خاصی در فرهنگ مردم ایران داشته است.

وی با اشاره به جایگاه عدد ۴۰ در فرهنگ ایرانیان گفت: اصولاً عدد ۴۰ از دیرباز جایگاه خاصی در فرهنگ ایرانی داشته است. ایرانیان باستان، زمستان را به «چله بزرگ» و «چله کوچک» تقسیم کرده بودند. آخرین شب آذر را چله نامیده اند؛ زیرا از آغاز چله بزرگ و آمدن سرمای زمستان حکایت دارد. درست ۴۰ روز بعد، جشن سده برپا می شود که به مناسبت پایان چله بزرگ و آغاز چله کوچک است.

روزبهانی سپس اظهار داشت: در مناطق مختلف ایران، بر اساس منطقه جغرافیایی و آداب و رسوم آن منطقه گونه های تنقلات و خوراکی های مورد استفاده قرار می گیرد؛ اما هندوانه، تنها میوه ای است که در خانواده های همه مناطق ایران مصرف می شود، زیرا شمار زیادی از مردم بر این باور هستند که اگر مقداری هندوانه در شب یلدا خورده شود، در سراسر زمستان که در پیش دارند سرما و بیماری بر آنها غلبه نخواهد کرد و در تابستان، آن فرد در میان گرمای سوزان تشنه نخواهد شد. علاوه بر این میوه انار هم در سفره یلدا نشانه شادی و زایش است.

سفیر ایران در ترکمنستان در پایان به مهم ترین ویژگی شب یلدا اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین ویژگی و اهمیت شب یلدا، دور هم بودن و انجام صله رحم است که به طور معمول و سنتی به میزبانی بزرگترهای فامیل برگزار می شود. بزرگترها در این شب با گفتن خاطره هایی از گذشته به انتقال تجربیات خود می پردازند و اگر در بین اعضای فامیل اختلافی باشد، مراسم آشتی کنان برگزار می کنند. در این شب، بودن خانواده ها و اعضای فامیل کنار همدیگر، موجب افزایش صمیمیت و محبت در نزد اعضای خانواده، رفع کدورت ها و در نتیجه، ایجاد یک حس و حال مثبت، شادی و تقویت روحیه احترام به بزرگترها می شود. از این جهت، می توان یلدا را مناسبتی برای حفظ و پایداری ارزش های اخلاقی، قومی و ملی نیز ارزیابی کرد، ارزش‌هایی که بین ملت‌های منطقه مشترک و قابل احترام است.

نوید رسولی، رایزن فرهنگی کشورمان نیز با اشاره به شب چله به عنوان نمادی از فرهنگ غنی و کهن ایرانیان گفت: شب یلدا یا شب چله یکی از قدیمی‌ترین جشن‌های ایرانی و نمادی از فرهنگ غنی و کهن ایرانی است. یلدا برای خیلی از قدیمی‌ترها، تنها یک رویداد تقویمی نیست، بلکه تجلّی‌ ارزش‌های انسانی است. این شب از تمام شب‌های سال بلندتر است و اجداد ما هر سال آن را جشن می‌گرفته‌اند.

رسولی در ادامه افزود: ابوریحان بیرونی، دانشمند ایرانی، از شب یلدا با نام میلاد اکبر یاد می‌کند و منظور او از این نام، میلاد خورشید است بدین معنا که نور خورشید از آن به بعد به حد زیادی می تابد و رشد و نمو آغاز می گردد. تاریخچه‌ی شب یلدا به گذشته‌های بسیار دور برمی‌گردد. برخی باستان‌شناسان، تاریخ شب یلدا را هفت هزار ساله می‌دانند. آن‌ها به پیدایش ظروف سفالی دوره پیش از تاریخ، استناد می‌کنند. این ظروف دارای نقوش حیوانی ماه‌های ایرانی، مانند قوچ و عقرب هستند.

وی با اشاره به اهمیت شب یلدا به عنوان یکی دیگر از آیین های ایرانی ها که بر صلح و دوستی و محبت و مهربانی تأکید دارد، گفت: شب چله موجب تقویت مهم ترین نهاد یک اجتماع انسانی یعنی خانواده است. همچنین؛ شب چله بیانگر این است که ایرانی ها در هر کجای جهان که باشند با انتشار بذر مهر و دوستی برای تبدیل جهان به جایی بهتر برای زندگی، تلاش می‌کنند.

رایزن فرهنگی ایران در پایان سخنانش، ابراز امیدواری کرد که شب یلدای امسال، سرشار از عشق، محبت و شادمانی برای مردمان دو کشور ایران و ترکمنستان باشد.

فرانسه

به همت دانشجویان انجمن اسلامی دانشجویان فرانسه، مراسم جشن شب یلدا با حضور جمعی از ایرانیان مقیم در رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در پاریس برگزار شد.

این برنامه که با تلاوت قرآن کریم آغاز شد، شامل بخش‌های متنوعی نظیر سخنرانی سید احمد معتمدی از قدمای انجمن اسلامی اروپا و رئیس پیشین دانشگاه امیرکبیر، مراسم حافظ خوانی، برگزاری مسابقه پانتومیم و اهدای جوایز به نفرات برگزیده بود.

هند (دهلی‌نو)

جشنواره غذاهای ایرانی با ارائه جشنی از طعم‌ها و سنت‌های آشپزی ایرانی با هدف جذب بیشتر گردشگران هندی با همکاری بنیاد سی دی، سفارت جمهوری اسلامی ایران و رایزنی فرهنگی کشورمان از ۲۱ تا ۲۶ آذرماه به مدت یک هفته در هتل اروس در دهلی‌نو برگزار شد.

یکی از ویژگی‌های برجسته این جشنواره، حضور سرآشپزهای ایرانی بود که با هدف معرفی تنوع و اصالت آشپزی ایرانی در این رویداد شرکت کردند و به وضوح نشان دادند که غذاهای ایرانی، فراتر از تصورات عمومی است. آشپزانی که با افزودن چاشنی‌های مدرن و در عین حال وفادار به اصالت غذای ایرانی، ترکیبی از عطرها و طعم‌های بی‌نظیر را ارائه دادند.

در آیین گشایش این جشنواره، سفرا، رایزنان فرهنگی و دیپلمات‌های مستقر در دهلی‌نو به همراه شخصیت‌هایی از کشورهای مختلف، روسای شرکت‌های تورگردی و رسانه‌های پر مخاطب هند حضور داشتند.

هشت سر آشپز از استان‌های مختلف جمهوری اسلامی ایران در مدت شش روز، هنر، تاریخ و گردشگری غنی آشپزی ایران را به نمایش گذاشتن و هندیان علاقمند به ایران اسلامی را پای سفره غذای ایرانی ‌نشاندند.

این جشنواره با حضور ایرج الهی سفیر جمهوری اسلامی ایران در هندوستان، فریدالدین فریدعصر رایزن فرهنگی ایران در دهلی‌نو، مقامات و نمایندگانی از کشورهایی از جمله مغولستان، تاجیکستان، ازبکستان، چین و دیپلمات ها و نمایندگانی از نهادهای مختلف ایرانی و سایر کشورها برگزار شد.

این مراسم نیم روزه بر روی ایجاد پل‌ها در تجارت و گردشگری متمرکز شد و زمینه را برای گفت‌وگو و امضای یادداشت های تفاهم (MOU) بین سهام‌داران هندی و ایرانی فراهم کرد.

همچنین به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی‌نو، نمایشگاهی از هنر صنایع دستی ایران در حاشیه این جشنواره برپا شد.

سفارت جمهوری اسلامی ایران و خانه فرهنگ ایران در دهلی نو، به‌عنوان بخشی از «جشنواره غذای ایران»، مراسم اختتامیه جشنواره عذایی ایرانی را در هتل اروس، منطقه نهرو پلیس، دهلی‌نو برگزار کردند. این رویداد با همکاری بنیاد CD برگزار شد و میراث غنی و متنوع آشپزی ایران را به نمایش گذاشت و در عین حال به دیپلماسی فرهنگی و تقویت روابط ایران و هند کمک کرد.

شام بزرگ ایرانی، جشن باشکوهی از فرهنگ غذایی پرجنب‌وجوش ایران بود که ریشه‌ای عمیق در تاریخ و سنت‌های این کشور دارد. میهمانان با مجموعه‌ای از غذاهای اصیل ایرانی پذیرایی شدند که طعم‌های منحصربه‌فرد و هنر آشپزی این منطقه را برجسته می‌کرد.

این مراسم باشکوه «شام بزرگ ایرانی» در هتل اروس، نیو دهلی، واقعاً جشن باشکوهی از فرهنگ و آشپزی بود. این رویداد نه تنها میراث غنی آشپزی ایرانی را به نمایش گذاشت بلکه نقش آن را به‌عنوان نیرویی وحدت‌بخش در دیپلماسی فرهنگی نیز برجسته کرد.

گرجستان (تفلیس)

مراسم جشن یلدا با حضور دانشجویان و خانواده‌های ایرانی مقیم در مجتمع فرهنگی و هنری موزا به همت رایزنی فرهنگی ایران در گرجستان برگزار شد.

در ابتدای این مراسم مهدی سعادت نژاد رایزن فرهنگی کشورمان ضمن خیرمقدم به مناسبت یلدا و ایام میلاد با سعادت حضرت فاطمه زهرا(س) و روز زن را به بانوان حاضر در مراسم تبریک و در ادامه، به مناسبت‌های ملی و مذهبی به عنوان ایجاد مودت و دوستی میان هموطنان اشاره کرد.

محمود ادیب سفیر ایران در گرجستان به تاریخچه یلدا و معانی مختلف آن از جمله خورشید و روشنی این مناسبت سنتی ایرانی را به عنوان همگرایی ایرانیان مقیم تفلیس عنوان نمود و مجموعه سفارت را همراه و پشتیبان هموطنان در اقشار مختلف دانشجویی و خانواده های مقیم مورد تاکید قرار داد.

صیاد کوه استاد اعزامی وزارت علوم و مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه دولتی تفلیس در بخش حافظ خوانی ابتدا به پیدایش یلدا و وجه تسمیه این مناسبت اشاره و با تفعل به دیوان حافظ غزلی از اشعار شاعر به نام ایرانی قرائت کرد.

گروه موسیقی نغمه اصفهان به سرپرستی مسعود اهتمام با اجرای تصنیف در دستگاه‌های شور و دشتی و نواهای محلی ایرانی در دو بخش قطعات اصیل و جذاب و به عنوان حسن ختام سرود «ای ایران» برای هموطنان اجرا شد که مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت .

اجرای شاهنامه خوانی توسط فیلو از معلمان مدرسه فردوسی تفلیس از دیگر برنامه‌های این مراسم بود که قطعه زال و سیمرغ را برای مخاطبان اجرا کردند.

قزاقستان (آستانه)

به مناسبت فرارسیدن شب چله، جشن باستانی ایران‌زمین، مراسم باشکوهی در محل رایزنی فرهنگی ایران در شهر آستانه قزاقستان برگزار شد.

در این جشن مهمانان بلندپایه‌ای از مراکز علمی و آکادمیک شهر آستانه از جمله رئیس مرکز ملی نسخ خطی و کتب نادر قزاقستان و همکارانشان، رئیس مرکز توسعه پایدار و همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه بین‌المللی آستانه، مدیرگروه گردشگری و توریسم دانشکده اقتصاد و گردشگری، مدیر گروه شرق‌شناسی دانشکده روابط بین‌الملل، معاون رئیس دانشکده خبرنگاری و علوم اجتماعی و مدیر گروه دانشکده تاریخ دانشگاه ملی اوراسیا، نماینده شرکت رادیوهای قزاق و ایران‌شناس و استاد دانشگاه و نماینده دانشگاه دفاع ملی قزاقستان شرکت کردند.

همچنین، دانشجویان زبان فارسی دانشگاه‌های نظربایف، بین‌المللی آستانه، ملی اوراسیا، دفاع ملی و رایزنی فرهنگی ایران نیز به این جشن دعوت شده و در آن حضور یافتند.

علی اکبر طالبی‌متین رایزن فرهنگی ایران در استانه، جشن ایرانی باستانی شب چله را تبریک گفته و تقارن آن را با روز گرامیداشت استقلال قزاقستان یادآور شد و این روز را مجددا به مهمانان قزاق تبریک گفت.

وی سپس به برگزاری جشن شب چله که هر ساله در محل رایزنی فرهنگی ایران برگزار می‌شود اشاره کرد و گفت امسال نیز بار دیگر توفیق آن را یافتیم تا این مراسم بزرگ باستانی آیینی‌مان را در محفل دوستان قزاق‌مان جشن بگیریم.

طالبی‌متین با اشاره به این که واژه یلدا سریانی و به معنای تولد است، بر اساس آنچه در متون آمده است به پیوند آن با میلاد مسیح اشاره کرد و از سوی دیگر تفسیر دیگر آن یعنی زمان زایش خورشید یا ایزدمهر در موعد انقلاب زمستانی را مورد تاکید قرار داد که ریشه‌ در دین و آیین مهرپرستی دارد. او اما از نگاه خود ویژگی‌های پرشمار این جشن باستانی را برشمرد که از جمله مهمترین آن کنار نهادن غم و اندوه و نشستن بر سفره شادمانی و همدلی و ارج نهادن با هم بودن و استفاده مطلوب از چنین فرصت‌هایی است.

وی همچنین بر این امر تاکید کرد که یلدا محصول نگاه فرهنگ ایرانی به خویشاوندی انسان و طبیعت است؛ اینکه در ایران خانواده همیشه جایگاه بلندی داشته و در آیین شب چله نیز نقش محوری دارد چرا که این شب اعضای خانواده را دور هم جمع می‌کند، بزرگ‌ترها و کوچکترها را با مفاهیم بلندی که در ادب فارسی برای قرن‌ها راهنمای انسان بوده آشنا می‌کنند و حافظ و سعدی و فردوسی می‌خوانند.

رایزن فرهنگی ایران به ویژه این مساله را یادآور شد که بهترین راه شناخت افکار و اندیشه‌های ملت‌های دیگر آشنا شدن با فرهنگ آنهاست و دانشجویی که زبان فارسی می‌آموزد و به مطالعات ایران‌شناسی علاقمند است می‌بایست با ظرایف و ویژگی‌های فرهنگ ایرانی نیز آشنا شود.

ژاندوس بولدیکوف رئیس مرکز ملی نسخ خطی و کتب نادر قزاقستان شب چله را تبریک گفت و از رایزنی فرهنگی ایران بابت این مراسم باشکوه تشکر کرد.

وی اشاره‌ای نیز به روابط خوب، مثبت و سازنده میان رایزنی فرهنگی ایران و مرکز ملی نسخ قزاقستان داشت و گفت: ما تاکنون بیشترین همکاری‌ها را با رایزنی فرهنگی ایران داشته‌ایم و باید بگوییم که رایزنی فرهنگی ایران در مقایسه با سایر نهادهای دیپلماتیک در قزاقستان بیشترین حمایت‌ها و همکاری‌ها را داشته است. رایزنی فرهنگی ایران در حوزه فرهنگی، هنری و آکادمیک بسیار فعال است و ما تاکنون برنامه‌های خوبی را با هم داشته‌ایم و برای سال آینده نیز برنامه‌های متعدد مشترکی را پیش‌بینی کرده‌ایم.

آیگیریم ایبرایوا، رئیس مرکز توسعه پایدار و همکاری‌های بین‌المللی دانشگاه بین‌المللی آستانه برای عرض تبریک جشن شب چله حاضر شد و از همکاری‌های خوب میان رایزنی فرهنگی و دانشگاه در طی سه سال از زمان انعقاد تفاهم‌نامه تاکنون اشاره کرد از جمله تشکیل کلاس‌های آموزش زبان فارسی و ایران‌شناسی برای دانشجویان و ابراز خرسندی نمود که بر اساس تفاهم‌نامه میان این دانشگاه و دانشگاه خوارزمی ایران قرار است در ترم تحصیلی ۲۰۲۵ زبان فارسی برای دانشجویان رشته زبان‌شناسی که موظف به گذراندن دو زبان هستند، به عنوان یک واحد درسی رسمی ارائه شود.

آسان آمانگیلدیف معاون رئیس دانشکده خبرنگاری و علوم اجتماعی و گلنار بیریمکولوا مدیر کرسی شرق‌شناسی دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه اوراسیا به طور جداگانه تبریک خود را به مناسبت شب یلدا اعلام کردند.

بیریمکولوا، نیز از همکاری‌ها و حمایت‌های خوب رایزنی فرهنگی کشورمان تشکر کرد و گفت: در نتیجه این همکاری‌های نزدیک ما اکنون شاهد فعالیت تعدادی از فارغ‌التحصیلان زبان فارسی این دانشگاه در رایزنی فرهنگی ایران هستیم و برای همکاری‌های بیشتر ابراز امیدواری نمود.

پس از سخنرانی‌ها، حافظ‌خوانی و توزیع فال حافظ میان مهمانان، اجرای یکی از داستان‌های هزار و یک شب، خواندن آهنگ ایرانی و خوانش چند بیتی‌های معروف ادیبان فارسی در توصیف شب یلدا توسط دانشجویان، نمایش کلیپی زیبا و دیدنی در مورد فلسفه شب چله در میان ایرانیان و برگزاری مسابقه و اهدای جوایز به برندگان مسابقه از جمله برنامه‌های مفرحی بود که برای این شب تدارک دیده شده بود.

پاکستان (حیدرآباد سند)

به مناسبت شب یلدا و آشنایی با استان فارس و شهر شیراز، نشستی با حضور دوستداران فرهنگ ایران‌زمین در خانه فرهنگ کشورمان در حیدرآباد برگزار شد.

در این مراسم رضا پارسا، وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد به همراه تعدادی از نویسندگان، شعرا، ادب دوستان و سایر علاقه‌مندان به ایران حضور داشتند.

یوسف سندی که سفرنامه‌ای نیز درباره ایران نگاشته، با اشاره به تجربیات سفر خود به ایران درباره شهر شیراز و آثار تاریخی مانند تخت جمشید توضیحاتی ارائه داد.

منظور حسین کالهرو، از روزنامه نگاران حیدرآباد، درباره سنت ایرانی شب یلدا و جاذبه‌های شهر شیراز صحبت کرد.

سخنران بعدی، اشرف سمو استاد دانشگاه سند بود که با ارائه توضیحاتی درباره ادبیات عرفانی حافظ، ابیاتی از حافظ را به مناسبت شب یلدا قرائت و معنی آن را برای مخاطبان بیان کرد.

فرمان علی شاه، استاد دانشگاه درباره ابعاد علمی و دانشگاهی شهر شیراز سخنرانی خود را ارائه داد.

قمر حسنین از دوستداران فرهنگ ایرانی با بیان تجربیات خود از سفر به ایران درباره مدارای مذهبی ایرانیان و مهماندوستی آنان سخن گفت و افزود: در ایران شیعه و سنی به طور مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی می کنند و من به عنوان یک اهل سنت در مدتی که در ایران بودم با هیچ مشکلی مواجه نشدم.

رضا پارسا، وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد با تشریح ویژگی‌های شب یلدا و اهمیت آن در کشورمان، ابراز امیدواری کرد سلسله نشست‌های آشنایی با ایران در خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد ادامه خواهد داشت.

در این مراسم با پخش کلیپ‌هایی از شب یلدا و اماکن دیدنی، صنایع دستی، غذاهای سنتی و . . . شهر شیراز و استان فارس زمینه آشنایی بیشتر مخاطبان با فرهنگ و تمدن ایرانی فراهم شد.

تانزانیا

ایرانیان مقیم دارالسلام شب یلدا و دورهمی را در رایزنی فرهنگی کشورمان در تانزانیا گرامی داشتند. در این برنامه که با حضور پرشور ایرانیان و خانواده ی آنان برگزار شد، الوندی سفیر کشورمان و نیکخواه، سرپرست جدید سفارت، شب یلدا را به ایرانیان حاضر در برنامه تبریک گفتند و حفظ این میراث گرانبهای فرهنگی را فرصتی برای دورهمی و آشنایی بیشتر ایرانیان با یکدیگر و با فرهنگ غنی ایران دانستند.

معارفی، رایزن فرهنگی کشورمان نیز در سخنانی، طولانی ترین شب سال را شب انتظار و امید برای زایش خورشید و نور معرفی کرد و توضیحاتی نسبت به نمایشگاه نقاشی های استاد فرشچیان که در محل برنامه تدارک دیده شده بود، ارائه داد.

حافظ خوانی و فال حافظ و برگزاری مسابقات شعر خوانی و تفسیر شعر از دیگر برنامه‌های این مراسم بود.

مالزی (کوالالامپور)

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مالزی همزمان با شب یلدا، میزبان اساتید، فارسی‌آموزان و ایرانیان مقیم مالزی بود.

مسابقه، شاهنامه‌خوانی، اجرای سرود، برپایی نمایشگاه، حافظ خوانی توسط دو تن از نوجوانان ایرانی و سخنرانی اساتید دانشگاه و حبیب رضا ارزانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مالزی از جمله برنامه‎های این مراسم بود.

پیشینه شب یلدا در فرهنگ غنی ایرانی، جایگاه و عظمت حضرت زهرا (س)، حضرت زهرا الگوی انسان کامل، روز زن و پاسداشت آن، برخورد قرآن و روایات با سنت های بومی منطقه ای، اهمیت حافظ خوانی و شاهنامه خوانی در شب یلدا، خانواده ایرانی و جایگاه خانواده، دلبستگی به ایران اسلامی در سایه گرامیداشت آداب و سنن، اهمیت پاسداشت ارزش‌های اسلامی و ایرانی، جایگاه مادر در تعالیم ایرانی و اسلامی و نقش بی بدیل مادر در تعلیم و تربیت فرزند از جمله محورهای سخنرانی در این مراسم بود.

پاکستان (راولپندی)

به همت خانه فرهنگ ایران در راولپندی، مراسم باشکوهی به مناسبت شب یلدا در دانشگاه بانوان راولپندی برگزار شد. هدف از این رویداد، معرفی و ترویج فرهنگ غنی ایرانی و تأکید بر جایگاه ویژه جشن یلدا در تاریخ و فرهنگ ایران به دانشجویان بود.

در این مراسم، جنبه‌های مختلف فرهنگی و تاریخی شب یلدا بررسی شد و شرکت‌کنندگان با ابعاد فرهنگی و تاریخی این جشن آشنا شدند. این مراسم فرصتی مناسب برای نمایش ارزش‌ها و میراث فرهنگی ایران، به ویژه جشن شب یلدا بود.

در این مراسم، مهدی طاهری، مسئول خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در راولپندی، زهرا موسوی استاد زبان فارسی، باقر حسنین، روح ‌الامین، شوزیب حسن و دانشجویان دانشگاه حضور داشتند و در مورد اهمیت فرهنگی و تاریخی شب یلدا سخنرانی کردند.

مسئول خانه فرهنگ ضمن شادباش شب یلدا، تأکید کرد که این جشن نه تنها بخشی از تاریخ کهن ایران است، بلکه دارای ریشه‌های عمیق و پرارزش فرهنگ ایرانی است.

وی افزود که شب یلدا که در بلندترین شب سال و در آستانه فصل زمستان برگزار می شود، به ثبت جهانی یونسکو رسیده است. در این شب سفره ای از انواع خوراکی ها شامل انار، هندوانه و آجیل در خانه ها پهن می شود و از این طریق به تقویت سنت های گذشته را پاس می دارند.

طاهری اذعان کرد: شب یلدا برای ایرانیان فرصتی است تا در کنار یکدیگر لحظات خوشی را تجربه کرده و در این لحظه‌های خاص، برای خوشبختی، آرامش و سعادت خود دعا کنند.

وی خاطر نشان کرد که یکی از ویژگی‌های خاص شب یلدا دیدار با بزرگ‌ترهای خانواده است، زیرا در فرهنگ ایرانی، احترام به بزرگان جایگاهی ویژه دارد و این دیدارها به‌عنوان نمادی از ارتباط نسل‌ها و انتقال تجربیات و دعاهای خیر از نسلی به نسل دیگر در نظر گرفته می‌شود. به‌ویژه در این شب، دعای خیر از سوی بزرگ‌ترها نه تنها به‌عنوان یک سنت فرهنگی، بلکه به‌عنوان نعمتی معنوی در زندگی جوان‌ترها ارزشمند است، که در رشد و آرامش روحی آنان نقشی مهمی ایفا می‌کند.

زهرا موسوی از ایرانیان مقیم پاکستان نیز در مورد اهمیت شب یلدا و فال حافظ و نحوه گرفتن فال توضیحاتی به دانشجویان و اساتید این دانشگاه ارائه دادند. وی بیان کرد که در فرهنگ ایرانی شب یلدا تنها یک فرصت برای شادی نیست بلکه روزی است که از نظر روحانی و تقدیر نیز اهمیت دارد.

وی اضافه کرد: فال حافظ یکی از سنت‌های محبوب شب یلدا است که افراد ابتدا در دل خود نیت کرده و سپس با باز نمودن دیوان حافظ، شعر او را در پاسخ به نیت خود می خوانند.

موسوی گفت: در شب یلدا هر خانواده‌ای دور هم جمع می‌شود و بزرگتر خانواده با باز کردن کتاب حافظ، برای اعضای خانواده فال می‌گیرند. این سنت نماد پیوند خانوادگی و فرهنگ غنی ایرانی است.

باقر حسنین نیز در مورد شعر و ادبیات شب یلدا سخن گفت و افزود: ادب و شعر ایرانی بخش مهمی از جشن شب یلدا هستند. ایرانی‌ها در این شب از بزرگ‌ترهای خود قصه می‌شنوند و محافل شعر و ادب برگزار می‌کنند که بخشنی از تمدن آنها هستند.

روح‌الامین گفت: اگرچه مرزهای سیاسی بین کشورها وجود دارد، اما برای فرهنگ نیازی به مرز یا زبان نیست و این برای بقای مشترک ضروری است. این جشن نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای آسیای مرکزی، هند و پاکستان نیز برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه زبان فارسی یکی از شیرین‌ترین زبان‌های دنیا است اظهار داشت: متأسفانه ما این زبان شیرین را فراموش کرده‌ایم و این به معنای کناره‌گیری از سنت‌ها و فرهنگ‌های قدیمی ماست. وی در نهایت تأکید کرد که باید تلاش کنیم تا فرهنگ و زبان فارسی را دوباره در کشورمان زنده کنیم.

بلغارستان

همزمان با فرارسیدن شب یلدا و مقارن با ایام پرسرور میلاد حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها و روز زن، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلغارستان مراسم ویژه‌ای در محل این نمایندگی برگزار کرد.

این مراسم با حضور استادان مطرح بلغار از دانشگاه علوم انفورماتیک و دانشگاه علوم پایه صوفیه و جمعی از زبان آموزان بلغاری ونیز دانشجویان و ایرانیان مقیم این کشور همراه بود.

احمدی رایزن فرهنگی کشورمان در سخنان خود که به تناوب در بخش های مختلف ارائه شد، ابتدا به ذکر فلسفه شب یلدا و آیین تکریم از بزرگترهای خانواده و سفره ایرانی و شرح و بسط آداب سفره یلدایی پرداخت و سفره شب یلدا را محلی برای اجتماع محبت ومودت ایرانیان معرفی کرد.

وی با معرفی شخصیت‌های ایرانی عمو نوروز و ننه سرما و حاجی فیروز به تبیین سفره شب چله و تحلیل محتوای معنایی آن پرداخت و خانواده محوری و توجه به تکریم فرهنگ خانواده را اصل اساسی این دورهمی دانست.

رایزن فرهنگی کشورمان با اشاره به زمینه‌های ایرانی و باستانی شب یلدا به تاثیر آیین‌های ایرانی به ویژه میتراییسم در این مناسک اشاره کرد.

پس از آن، به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س) موسیقی سنتی ایرانی توسط هنرمند جوان دانشجوی ایرانی با به اجرا درآمد.