نگاه اروپا به ذخایر اورانیوم آسیای مرکزی

به گزارش روز دوشنبه آباجان به نقل از ایرنا، ۲ تن از پژوهشگران این حوزه به اندیشکده فوق عنوان داشتند که گرایش به برق و تصمیمات سیاسی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی شرایطی را ایجاد کرده که به ناچار توجه به انرژی هسته‌ای دوباره افزایش یافته است.

در این محیط جدید، نقش آسیای مرکزی به‌عنوان منبع اورانیوم اهمیت زیادی پیدا کرده است، به‌ویژه آنکه تولید اورانیوم در قزاقستان طی ۲ دهه گذشته افزایش یافته و عرضه اورانیوم به غرب از سوی تولیدکنندگان دیگر مانند نیجر کاهش یافته است. این درحالی است که اکنون مسکو در آسیای مرکزی نقش مهمی ایفا می‌کند.

طبق این تحلیل، اتحادیه اروپا به شدت به واردات اورانیوم برای تأمین مواد خام هسته‌ای خود وابسته است و ۹۷ درصد آن را از خارج از این اتحادیه وارد می‌کند. منابع اصلی اورانیوم اروپا شامل قزاقستان (۲۶ درصد)، نیجر (۲۵ درصد) و کانادا (۲۲ درصد) هستند.

اوضاع پس از کودتای نظامی ۲۰۲۳ در نیجر نامطلوب شده زیرا دولت نظامی این کشور به‌شدت به سمت روسیه متمایل است و از اروپا فاصله می گیرد. به همین دلیل اروپا ممکن است در دسترسی به اورانیوم طبیعی از یکی از تأمین‌کنندگان اصلی خود با مشکل مواجه شود، ضمن آنکه هم‌زمان بروکسل تلاش می‌کند وابستگی خود به روسیه را هم کاهش دهد.

در این راستا، دسترسی اروپا به اورانیوم آسیای مرکزی بسیار مهم شده است. قزاقستان به‌عنوان بزرگ‌ترین منبع اورانیوم طبیعی در جهان شناخته می‌شود که بیش از ۴۰ درصد اورانیوم طبیعی جهان را تولید می‌کند. این کشور به همراه ازبکستان، که پنجمین تولیدکننده بزرگ جهان است، نقش کلیدی در تأمین اورانیوم ایفا می‌کنند.

این اندیشکده آمریکایی با بیان چالش های اروپا برای تامین سوخته هسته ای مورد نیاز خود تاکید دارد: تاکنون فرانسه تنها کشور غربی بوده که تلاش جدی را برای همکاری با کشورهای آسیای مرکزی در زمینه انرژی هسته‌ای داشته است. اما پاریس در رقابت شدیدی با روسیه و چین قرار دارد که هر دو به دنبال نفوذ در این بخش هستند.

«سوانته کورنل» و «برندا شفر» کارشناسان این اندیشکده در مورد جایگاه چین در صنعت اورانیوم آسیای مرکزی آورده اند که چین بیش از ۶۰ درصد از اورانیوم وارداتی خود را از قزاقستان تأمین می‌کند و به پروژه‌های مشترکی برای تولید اورانیوم در این کشور دسترسی پیدا کرده است.

این انتظار که قزاقستان یا ازبکستان روابط خود با روسیه یا چین را در حوزه هسته‌ای کاهش دهند، نادرست خواهد بود. این دو کشور به خوبی از نیاز خود به حفظ روابط سازنده با دو همسایه بزرگ آگاه هستند. با این حال، آنها حفظ توازن در روابط را هم دنبال می کنند، به همین دلیل تمایل دارند کشورهای دیگری نیز در بخش هسته‌ای آنها مشارکت داشته باشند.

در بخش پایانی گزارش تصریح شده است: با آنکه آسیای مرکزی نقش مهمی در تغییر سریع معادلات انرژی جهان دارد هنوز جایگاه آن در صحنه انرژی هسته‌ای غرب به‌خوبی درک نشده است. آسیای مرکزی پتانسیل آن را دارد که مزایای ژئوپلیتیکی قابل‌توجهی برای ایالات متحده و اروپا فراهم کند، به‌ویژه در شرایطی که این کشورها به دنبال تنوع‌بخشی به صنعت هسته‌ای و کاهش وابستگی به روسیه هستند.