به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، عراقچی در این گفت وگو اظهار کرد: دو کشور بر سر دو نوع وضعیت با هم گفتوگو میکنیم، جایی که اتفاق نظر داریم با هم همکاری میکنیم. آن جایی هم که اختلاف نظر داریم سعی میکنیم از طریق گفت وگو راه حل پیدا کنیم یا اگر هم راه حلی نداریم، بالاخره همدیگر را خوب درک کنیم که از سوء تفاهم خودداری بشود.
وی افزود: من در ادامه با کشورهای دیگر هم که صاحب اثر و نفوذ هستند یا منافع مشروع و مشترک ، یا نگرانیهای مشترکی مثل حضور اتباعشان در جمع گروه های تکفیری دارند، تماس خواهم گرفت. در مجموع جهان اسلام و منطقه به یک دیدگاه واحد به ویژه در موضوعاتی چون تروریسم و یا نحوه برخورد با رژیم صهیونیستی که مبدأ آغاز بحران است، نیاز دارد.
به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این گفت وگو اظهار کرد: ایران و ترکیه نه فقط در مورد سوریه، در مورد خیلی از مسائل منطقه و فراتر از منطقه اتفاق نظر دارند، طبیعی است اختلاف نظرهایی هم وجود دارد، لذا بر سر دو نوع وضعیت با هم گفتوگو میکنیم، جایی که اتفاق نظر داریم با هم همکاری میکنیم. آن جایی هم که اختلاف نظر داریم سعی میکنیم از طریق گفت وگو راه حل پیدا کنیم یا اگر هم راه حلی نداریم، بالاخره همدیگر را خوب درک کنیم که از سوء تفاهم خودداری بشود.
وی افزود: من در ادامه با کشورهای دیگر هم که صاحب اثر و نفوذ هستند یا منافع مشروع و مشترک با ما دارند، یا نگرانیهای مشترکی مثل حضور اتباعشان در جمع گروه های تکفیری دارند، تماس خواهم گرفت. در مجموع جهان اسلام و منطقه به یک دید گاه واحد به ویژه در موضوعاتی چون تروریسم و یا نحوه برخورد با رژیم صهیونیستی که مبدأ آغاز بحران است، نیاز دارد.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره اینکه تحولات شمال سوریه به عنوان محور برنامه سفر به سوریه و ترکیه و نتایج این گفت وگو ها اظهار کرد: به هر حال مقابله با هر بحرانی که در بین کشورها یا حتی در داخل یک کشور پیش می آید و یاحل فصل آن بحران دو جهت دارد، یکی داخل میدان است یعنی به اصطلاح تحولات روی زمین و دیگری رایزنیها و مشورتها و توافقات سیاسی که بین بازیگران صورت میگیرد. نمونه در این خصوص زیاد بوده که اتفاق افتاده است؛ در خصوص آنچه که در سوریه اکنون اتفاق میافتد همین وضعیت وجود دارد.
عراقچی افزود: یک سری تحولاتی است که در جغرافیای مسئله صورت میگیرد، گروههای تروریستی هم اکنون پیشرفت هایی کرده اند و در مقابل آن، نیروهای سوری یعنی ارتش ملی این کشور و مقاومت مردمی سوریه بعضی جاها آنها را متوقف کردند و برخی جاها آنها را عقب راندند و در بعضی جاها آنها پیشروی کردند. روی زمین این امر وضعیت سیالی دارد که ممکن است جا به جا بشود. هر دو طرف، تدابیری هم میاندیشند که چگونه وضعیت را در زمین به نفع خودشان کنند. همزمان لازم است یک سری رایزنیهای سیاسی بین کشورهای اصلی منطقه و یا حتی کشورهایی که اتباع آنها در دایره این بحران به هرترتیب گرفتار هستند صورت بگیرد. این کمک می کند تا با مواضع آشنا بشوند، سوء تفاهم از میان برود و اشتباه محاسبه صورت نگیرد. طبیعی است در هر تحولی میان کشورهای مسلمان منطقه رخ دهد، منافع و عوارض آن می تواند زمینه ورود آنها به مسئله را رقم زند.
وی تصریح کرد: در این مسئله لازم است که دو کشور ایران و سوریه به دلیل اشتراکات تاریخی و مواضع مشترک پیوسته در حال رایزنی سطح بالا باشند و اقدامات شان را هماهنگ کنند و با بقیه کشورهای تاثیرگذار نیز مشورت و رایزنی وجود داشته باشد. به همین دلیل به ترکیه سفر و با وزیر امور خارجه این کشور صحبت کردم.
گسترش تروریسم تکفیری در منطقه
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان اینکه ایران و ترکیه نه فقط در مورد سوریه، در مورد خیلی از مسائل منطقه و فراتر از منطقه اتفاق نظر دارند، طبیعی است اختلاف نظرهایی هم وجود دارد عنوان کرد: بنادارم به روسیه و به احتمال زیاد عراق و چه بسا کشورهای دیگری سفر کنم.
گسترش تروریسم تکفیری و قوت گرفتن گروه های تروریستی در سوریه به نفع هیچ کشوری نیست. شاید حتی بیشتر به ضرر کشورهای همجوار هست تا ایران. بنظر من کشورهای هم جوار مثل ترکیه، عراق، اردن باید بیشتر نگرانی داشته باشند. این کشورها از تحولات داخل سوریه زود تر متاثر میشوند. اگر تروریسم در سوریه گسترش پیدا بکنند سه کشوری که مرزهایی طولانی با سوریه دارند، با تهدید روبرو می شوند. منطقه ما احتیاج به ثبات و صلح دارد؛ اگر مراقبت نکنیم تجربه تاریخی همین چند سال اخیر نشان میدهد به سرعت میتواند ثبات منطقه به هم بریزد. ما تجربه داعش را در این منطقه داریم که چه جنایت هایی کردند و کشورهای منطقه را تحت تاثیر قرار دادند. احتمال بروز گروه داعش و گروههای مشابه زیاد است. بنابراین همه باید با هماهنگی مانع گسترش فعالیت گروههای تروریستی در سوریه شوند.
عراقچی تصریح کرد: تروریسم یک خطر منطقهای است. آنان که بحران سوریه را ایجاد کردند می خواهند یک موج بین المللی تروریسم ایجاد کنند. برای آنها مرز وجود ندارد، به حاکمیت کشورها احترام نمی گذارند، از شمال سوریه شروع می کنند ولی اول ثبات کشورهای همسایه و سپس کیان جهان اسلام را هدف قرار می دهند. خیلی هم جدی است و اگر بگویم حالا این ها به سوریه آمده اند و به اطراف کاری ندارند، این طور نیست.
وی در پاسخ به این پرسش که گروههای مخالف سوری طیفهای متنوعی را شامل میشود. در حالی که ایران همه آنها را تروریست میداند، اما کشورهای منطقه با شما در این باره همنظر نیستند گفت: مسئله مخالفت با شخص آقای بشار اسد نیست، مخالفان و منتقدان همیشه برای ابراز نظر می توانند از سازوکارهای مشروع استفاده کنند و دلایل مخالفت خود را بیان کنند. اما اینکه در برابر نظام دارای کرسی سازمان ملل که مسئولیت دفاع از سرزمین و صیانت از کشور را عهده دار است، اقدام مسلحانه انجام دهند، تفاوت دارد. اولا ما با گروه تروریستی تحریر الشام یا جبهه النصره مواجه هستیم که توسط سازمان ملل تروریستی شناخته شده است. شک نیست معارضینی هم در داخل سوریه وجود دارند که خود دولت سوریه هم بعضا با آنها کار می کرده است و گفت وگوهایی داشته اند. منظور از تروریسم گروه های تروریستی هستند که برای اهداف سیاسی خودشان دست به خشونت میزنند، دست به اسلحه برده و برای کشتن مردم بی گناه اقدام می کنند، ماهیت تروریستی این گروه ها توسط سازمان ملل هم مورد تایید قرار گرفته است.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این پرسش که چرا متحدان منطقهای دو طرف ماجرا هنوز نتوانستهاند به راه حلی برای پایان دادن به این بحران برسند؟ توضیح داد: این کاری است که ما داشتیم انجام میدادیم و روند آستانه با همین نیت شکل گرفت. ایران، ترکیه و روسیه با همین هدف یک روندی را شروع کردند که منجر به حل و فصل و آرامش در سوریه و کمک به دولت و مردم سوریه برای انجام اصلاحات و آشتی ملی شود . این سه کشور تعهد کرده بودند گروه هایی که به خودشان نزدیک هستند در این جهت کنترل و تشویق و ترغیب کنند. من خیلی نگران هستم که این روند آستانه به خاطر ناکامی در تحقق اهداف اش فرو بپاشد و این روند جایگزینی هم به آسانی نخواهد داشت. البته پس از مشورت هایی که با همتای ترک خود آقای فیدان داشتم، توافق کردیم به سرعت جلسه روند آستانه را برگزار کنیم و این یک گام خوب است.
عراقچی درباره اینکه مخالفان، دولت سوریه را متهم میکنند که به توقف حملات در مناطق کاهش تنش و در مناطقی که اخیرا تحت کنترل گروه های مسلح در آمده بر اساس روند آستانه پایبند نبوده است یادآور شد: ما منکر نیستیم که دولت سوریه اشتباهاتی کرده یا ممکن است بکند و معارضین هم همینطور، اما گروه های مسلح و تروریستی که ماهیت، هدف و تکالیف مشخص دیگر دارند. بله؛ مهم این است که اگر جایی هم اشکالی وجود دارد، بیاندیشیم چگونه آن را حل و فصل کنیم. به نظر من در اختلاف میان خانواده کسی نمی رود یک تروریست را بیاورد تا برادرش را هدف قرار دهد. بیشتر اینها بهانه جویی است، ضمنا فراموش نکنیم که حلب و ادلب بخشی از قلمرو سوریه است. تمامیت ارضی سوریه بایدمورد احترام باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران قصد دارد که برای توقف این روند و حملات طرفهای مقابل، نیروهایی را به سوریه اعزام کند؟ افزود: این کاملا بستگی به درخواست دولت سوریه دارد اگر در خواستی توسط دولت سوریه از ما صورت بگیرد،حتما آن را بررسی میکنیم. فعلا ارتش سوریه و نیروهای خود سوریه و نیروهای مقاومت مستقر در سوریه مشغول مقابله هستند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به رایزنی های انجام شده درباره وضعیت سوریه تاکید کرد: در آغازین مرحله رایزنی سیاسی ما به دنبال کنترل تنش برای حفظ جان مردم سوریه و گشودن مسیر ارسال کمک به مردمی که در پی حملات تروریست ها در معرض آسیب هستند، بوده ایم. به موازات آن؛ فعال سازی روند آستانه، یادآوری مسئولیت حفظ صلح جهانی از سوی سازمان ملل متحد همراه با تاکید در خصوص شدت عمل علیه گروه های تروریستی که در فهرست این سازمان قرار دارند در دستور کار قرار گرفته است. در مرحله بعد گسترش دایرۀ مشورت خود با سایر کشورهای مهم منطقه مانند اردن، عراق، مصر، عربستان، قطر و غیره قرار دارد. همچنین شکل دهی به مشورت های بیشتر با کشورهایی که اتباع آنها از سوی جبهه النصره و تحریر الشام و یا سایر گروه های تروریستی به صورت غیرقانونی وارد صحنه و خاک سوریه شده اند نیز انجام می شود. اینها پیش زمینه است تا شرایط آرام شود و امکان برای پیگیری ابتکارات به منظور حل و فصل دائمی موضوع فراهم آید.
نقش ترکیه در اتفاقات سوریه
عراقچی در پاسخ به این پرسش که برخی در تهران، ترکیه را به هدایت این حملات متهم میکنند گفت: ترکیه به هر حال مثل هر همسایه دیگری اتصال ها و اشتراک هایی در سوریه دارد، نگرانیها و دغدغه هایی را هم دارد. ما با ترکیه همیشه در تماس و رایزنی بوده ایم که با این نگرانیها چگونه برخورد بشود یا تامین منافع آن مشترکات و پیوندها چگونه صورت بگیرد. روند آستانه در همین جهت شکل گرفت. یک سازوکارهای مشخصی باید باشد که نگرانی های پشت سر هم منجر به درگیری نشود و ما از ترکیه این انتظار را داریم که در همین مسیر حرکت کند.
وی درباره نتیجه مذاکرات با همتای ترک خود افزود: گفت وگوی مسئولانه، صریح، سازنده و شفافی مثل نوبت قبل که درباره اوضاع فلسطین داشتیم انجام شد. گفت وگوهای این نوبت به مسئله سوریه هم تعمیم یافت؛ ما همیشه کوشش داریم تمایز نظرهای خود را با گفت وگو مورد مشورت قرار دهیم و اتفاق نظرهای خود درباره مسائل متعدد را تقویت کنیم. در این دیدار تاکید کردم که نباید نقش رژیم صهیونیستی در ایجاد تنش ناآرامی و درگیری در منطقه و سوریه نادیده گرفته شود. نادیده گرفتن این نقش اشتباه بزرگی است. ما از دولت سوریه کاملا حمایت میکنیم.
وزیر امور خارجه کشورمان یادآور شد: جمهوری اسلامی ایران همواره طرفدار گفت وگو بین دولت های ترکیه و سوریه بوده است. ما هر دو طرف را تشویق کردیم که این گفت وگو ها را داشته باشند. دولت سوریه همیشه یک درخواست را مطرح میکرد که خیلی هم غیر عاقلانه و غیره منطقی نیست، مثلا ترکیه به عنوان کشوری که بخشی از خاک سوریه را تحت تصرف خودش دارد انتظار هست که از خاک سوریه خارج بشود یا حداقل یک جدول زمانی برای خروج خود ارائه بدهد و یک چشم انداز برای خروج ارائه بدهد؛ این موضع سوریه است و با ایستادگی بر موضع خود، گفت وگوهایی هم شکل نگرفت. ایران یقین دارد گفتوگو بین ترکیه و سوریه یک ضرورت است اما پیش نیاز ورود به یک گفت وگوی نتیجه بخش و از موضع برابر، درک و احترام به خواست دولت سوریه برای پذیرش حق حاکمیت و تمامیت ارضی سرزمینی است و این امر غیر منطقی نیست.
عراقچی در پاسخ به این نکته که ایران به آقای اسد فشار میآورد که نپذیرد و روسیه فشار میآورد که بپذیرد، تصریح کرد: این موضوع کاملا بر عکس است. ما توصیه می کردیم که گفت وگو ها صورت بگیرد. در هر سطحی وقتی گفت وگو بخواهد صورت بگیرد یک شکلی دارد. معمولا این مهم از رده های پایین به رده های بالاتر شروع می شود و حتی تا حد سران هم میرسد. مهم این بود که بین این دو همسایه که هر دو روابط خوبی هم با ما دارند یک روابط بهتری ایجاد بشود. ما همواره طرفدار این بودیم توصیه هم کردیم ولی خب دولت سوریه شرح و خواست ای را داشت که نمی شود بگوییم غیر منطقی است، ولی این شرطی بود که خود دولت سوریه گذاشت.
وی تاکید کرد: مسائل داخلی سوریه به خود سوریه و مردم سوریه مربوط است. نگاه ما به سوریه به عنوان کشوری که در خط مقدم مقابله با رژیم صهیونیستی است یک نگاه از جنس مقاومت است و احساس و تلقی ما این بود که حرکاتی که در سوریه صورت گرفت بیشتر با هدایت عوامل خارجی به ویژه رژیم صهیونیستی بود تا سوریه را از محور مقاومت خارج کنند. هدف اگر واقعا رسیدن به اصلاحات دموکراتیک بود، باید یک جور دیگر برخورد میشد. ولی هدف واقعی و پشت صحنه که خیلی از کشورهای منطقه به آن توجه نداشتند، این بود که توطئه صهیونیستی برای خارج کردن سوریه از مدار مقاومت جریان داشت و ورود و حمایت جمهوری اسلامی ایران از دولت سوریه از این زاویه بود وگرنه آنچه که بین دولت سوریه و مردم سوریه میگذرد به خود دولت و مردم سوریه مربوط است و ما از درخواست های عادلانه و مسالمت جویانه مردم سوریه برای هرگونه اصلاحات، از نفس این کار حمایت کردیم، ولی این که چه اتفاقی بیفتد به مذاکرات خود آنها مربوط است. اتفاقا اصلا هدف روند آستانه این بود که به روند اصلاحات سوریه کمک شود. اگرچه خیلی پیشرفت مناسب هم نداشت و این یک نقطه ضعف است ولی اصل قضیه که یک توطئه رژیم صهیونیستی برای خارج کردن سوریه از مدار مقاومت جریان داشته و باید با آن مقابله شود سر جایش است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به این پرسش که برخی ناظران معتقد هستند برنامهای منطقهای و جهانی برای چیدن بالهای ایران در منطقه در جریان است و این که بعد از لبنان و سوریه نوبت یمن و عراق است. نظر شما چیست؟ گفت: اینها بال های ایران نیستند؛ اینها گروه های مقاومتی هستند که برای اهداف عادلانه ای مبارزه میکنند. مردم فلسطین مگر بال ایران هستند؟! آنها دارند برای آزادی سرزمین خودشان مبارزه میکنند. لبنان هم همینطور؛ هم برای آزادی سرزمین خود قبلا می جنگیده و الان هم میجنگند. در کمک به فلسطین این گروه های مقاومت وارد شدند. یمن هم اکنون فقط مشکلاش غزه است. میخواهم بگویم نوع نگاهی که خیلی از رسانه ها غربی یا عربی دارند ناشی از عدم فهم و ادراک عمیق نسبت به بنیان اندیشه در میان کشورها و مردم مسلمانی است که از چند دهه اشغال اراضی کشور فلسطین و قتل عام نظام مند مردم بیگناه و سکوت غرب رنج می برند. این نگاه اشتباه است که فکر میکنند ایران دارای بازو در منطقه است. اصلا اینطوری نیست. یک تفکر حق جویانه و حق طلبانه در منطقه وجود دارد که ما به آن مقاومت می گوییم و برای مقابله با رژیم صهیونیستی و مقابله با تهاجمات و جنایت های رژیم صهیونیستی است.
عراقچی اضافه کرد: این گروه ها برای آزادی سرزمین خودشان، برای حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین و برای یک هدف عادلانه میجنگند.جمهوری اسلامی ایران هم نه به آنها دستور میدهد و نه ارتباط سازمانی دارد بلکه از آرمان آنها حمایت و پشتیبانی می کند و اگر کمک هایی هم لازم باشد به آنها انجام میدهد.
روابط با عربستان
وی همچنین درباره روابط ایران و عربستان عنوان کرد: روابط ما در سطح خوبی دارد پیش میرود.به هر حال ایران و عربستان دو کشور بزرگ منطقه هستند. به اعتقاد من صلح و ثبات و آرامش و پیشرفت در منطقه منوط به صلح و ثبات و آرامش بین این دو کشور هست و نقشی که این دو کشور بازی می کنند. در دو سال گذشته ما حرکتی که شروع کردیم به نظرم موثر بوده و مقدار زیادی از تنش های منطقه را کم کرده است. به تبع آن ارتباط ایران با کشورهای خلیج فارس هم پیشرفت داشته است. در مجموع منطقه در شرایط بهتری است و منطقه خلیج فارس در شرایطی بهتری قرار دارد و به نفع همه کشورهای منطقه است و انشاالله ما این مسیر را ادامه میدهیم.
وزیر امور خارجه کشورمان درباره اینکه آیا پیش بینی میکنید که روابط ایران و عربستان تاثیر مثبتی بر سیاستهای ترامپ در قبال تهران در چهار سال آتی داشته باشد؟ گفت: اینها دو تا مقوله جداگانه است؛ روابط ما با عربستان با آنچه بین ما و آمریکا میگذرد دو بحث جداگانه است.
پاسخ ایران به رژیم صهیونیستی
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که ایران مدام تاکید میکند که حتما (در مقابل رژیم صهیونیستی) پاسخ قاطعانه خواهد داد ولی جنابعالی اخیرا در مصاحبهای گفتید که تحولات منطقه روی این امر تاثیر خواهد گذاشت. منظورشما از این تحولات چیست؟ آیا آتش بس در لبنان و غزه است؟ افزود: منظور ما روشن است؛ آنچه که رژیم صهیونیستی در بیست و شش اکتبر انجام داد یک تهاجم جدید علیه جمهوری اسلامی ایران بود و جمهوری اسلامی ایران بر اساس حق دفاع مشروع که یک اصل پذیرفته در حقوق بین الملل و در منشور سازمان ملل است حق واکنش دارد و ما حق خودمان را محفوظ نگه داشتیم و این حق را کنار نگذاشتیم. تهاجمی به سرزمین ما انجام شده که باید پاسخ آن داده شود و البته جمهوری اسلامی ایران همواره حکیمانه و هوشمندانه رفتار کرده و این پاسخ را در زمان مقتضی و در شکل مقتضی انجام خواهد داد. اینکه این زمان و این شکل چگونه است ،طبیعی است که تحولات منطقه در آن موثر است. به هر حال صلاح منطقه، صلاح مقاومت، صلاح فلسطین، صلاح لبنان و صلاح سوریه همه را درنظر میگیریم و در مجموع تصمیمی را که بیشترین منفعت را برای ایران و منطقه داشته باشد خواهیم گرفت و اجرا خواهیم کرد.
به هر حال ما حق پاسخ برای ما محفوظ است. این که چگونه و کی پاسخ دهیم را با محاسبه همه عوامل منطقه در نظر میگیریم.
عراقچی همچنین با بیان اینکه در مورد جنگ غزه پیامی را برای آتش بس دریافت نکردیم اظهار کرد: جنگ غزه به نظر من یک مشکل دارد و آن هم این که آقای نتانیاهو در یک بن بست گرفتار شده است. هدف رسمی رژیم اسرائیل از ورود به غزه و و این همه کشتار و جنایتی که انجام داده است این بود که حماس را نابود و زندانیان خود را آزاد کند. حماس ضربات زیادی خورده ولی نابود نشده و زندانیان هم آزاد نشدهاند. اگر اسرائیل وارد مذاکره با حماس برای آتش بس یا برای آزادی زندانی ها شود همین هم به معنی شکست اسرائیل است. یعنی در اهداف خود شکست خورده، آن حماسی که اسرائیل میخواست نابودش کند اکنون مجبور است با آن مذاکره کند. با حزب الله هم همین طور بود یعنی کسی نمیتواند بگوید که اسرائیل در لبنان پیروز شد. بنابراین این معضل اسرائیل در جنگ غزه است و دنیا باید ورود پیدا کند و جنایات رژیم صهیونیستی و نخست وزیر این رژیم را متوقف کند و به این نسل کشی پایان دهد.
وی درباره اینکه واکنش ایران به احتمال فعال سازی مکانیسم ماشه توسط اروپا و بازگشت تحریمهای بینالمللی حرکت چیست گفت: خود آمریکایی ها و اروپایی هم میدانند که ایران چه واکنشی نشان خواهد داد. رسما و صریحا هم به آنها اعلام کردیم. باید تصمیم بگیرند که آیا میخواهند به سمت تقابل جلو بروند یا به سمت همکاری. انتخاب ما همکاری هست. ما قبل از جلسه شورای حکام، آقای گروسی را به تهران دعوت و مسیر همکاری را باز کردیم و یک فصل جدید همکاری را با مقابل ایشان نشان دادیم. اما غربیها مانع آن شدند و به سراغ قطعنامه رفتند. امیدوار هستم که این مسیر اصلاح بشود و به سمت همکاری برگردند تا به یک راه حل مذاکراتی برسیم.
بدبینی به مذاکرات با اروپا و سرنوشت گفت وگو با آمریکا
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران درباره بدبینی به مذاکرات با اروپا افزود: دلایل زیادی برای این بدبینی وجود دارد، ولی به هر حال اگر مسیر همکاری و مذاکره پیش نرود و نتوانیم به یک توافق مذاکره شده برسیم و آنها به سمت اسنپ بک بروند به نقطه بحران می رسیم.
عراقچی در پاسخ به این پرسش که آیا تهران با ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری اش مذاکره خواهد کرد؟ گفت: هنوزدولت تازه تشکیل و مواضع آن اعلام نشده و مشخص نیست بنای آسیب شناسی در عملکرد گذشته را دارد یا خیر؟ آیا مایل است همراه با احترام و مسئولانه و متعهدانه به داوری درباره عملکرد مداخله جویانه دولت های سابق که از کودتای ۲۸ مرداد آغاز شد و با حمایت از صدام در جنگ شکلی آشکار به خود گرفت به داوری بنشیند یا خیر؟ اینها باید معلوم شود. اکنون بنائی برای گفتوگو نداریم یعنی زمینه ای برای گفت وگو وجود ندارد. باید دید که دولت جدید آمریکا سیاستهای خود را چگونه تنظیم می کند و چگونه اجرا خواهد کرد و ما سیاست خود را متقابلا تنظیم می کنیم.