میدان کوثر کرمان/ از زمزمه تغییر و فریاد مطالبه تا حافظه جمعی مردم

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، ایجاد تغییر یا ساماندهی برخی اماکن شهری با توجه به موقعیت جغرافیایی و اهمیتی که در حافظه جمعی مردم دارند، گاهی سبب نگرانی‌ها و حساسیت‌هایی در بین شهروندان نیز می‌شود که میدان کوثر شهر کرمان یکی از این مکان‌های شناخته شده در مرکز استان است و نشان داد که مردم نسبت به تغییر در میدانی که انبوه درختانش سربه فلک کشیده و به تازگی نیز شهید گمنام در آن آرمیده، بسیار حساس هستند.

این میدان با درختان انبوه از میادین اصلی و نسبتا با سابقه در منطقه بالای شهر کرمان محسوب می‌شود که در نقطه تلاقی چند خیابان اصلی و مهم قرار دارد و به لحاظ جغرافیایی نیز در مناسبات اقتصادی و اجتماعی شهر دارای اهمیت است.

طی ماه‌های اخیر خبرهایی مبنی بر برنامه مدیریت شهری برای حذف میدان کوثر یا تغییر در شکل آن با اجرای طرح موسوم به “ساماندهی ترافیکی”، واکنش‌های مختلفی را در بین مردم به دنبال داشت و برخی شهروندان از تخریب آنچه نوستالوژی این شهر نزد خودشان می‌خوانند، ابراز نگرانی کردند.

برخی در این میان با اشاره به اینکه در گذشته این میدان محل برگزاری مناسبت ها و حتی تجمع های اعتراضی نیز بوده، اینچنین القا کردند که شاید یکی از دلایل اصلی دستکاری در این میدان نیز همین باشد، حال آنکه وقتی بعد از آن، نکات فنی ترافیکی که به عنوان مستندات و ضرورت های تغییرات در آن بیان شد، دلایل مربوط به نگرانی های شهروندان بیشتر خودنمایی کرد به طوری که نشان دادند با تغییر، آن هم در چنین میدانی که در حافظه جمعی آنان ماندگار شده، آن هم با آن تعداد درختان پابه سن گذاشته، مشکل دارند؛ هرچند ممکن است برای عده ای نیز همان دلیل مطرح باشد.

واکنش‌های متفاوت شهرداری

واقعیت اینکه طرح ساماندهی میدان کوثر که شهردار کرمان اولین بار از آن خبر داد و بعدها با اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مدیران شهری درباره جزییات این طرح همراه شد، در محافل عمومی و رسانه‌های محلی نیز بازتاب داشت و هریک از زوایای مختلف به آن پرداختند که عمده مباحث فنی بود و در مواردی قطع کردن یا جابه‌جایی درختان محدوده این میدان نیز محل بحث و نگرانی به خود گرفت.

شهردار کرمان در حالی ضرورت رفع گره‌های ترافیکی معابر پرتردد شهر را از دلایل ساماندهی میدان کوثر عنوان کرد که به گفته مدیران شهری مطالعات طرح جامع حمل‌ و نقل و ترافیک شهر کرمان در جهت برنامه‌ریزی مناسب برای بهبود حمل‌ و نقل درون‌ شهری، در دست انجام و قرار است بر همین اساس ساماندهی میدان کوثر انجام شود.

محسن تویسرکانی مهر امسال گفته بود: با توجه به اینکه تقاطع غیرهمسطح شهدای خلبان تا آخر امسال به بهره‌برداری می‌رسد، ضرورت دارد میدان کوثر نیز بر اساس طرح تفصیلی، در اسرع وقت ساماندهی شود.

پس از این اظهار نظر شهردار کرمان درباره ساماندهی میدان کوثر بر اساس طرح تفصیلی، حساسیت‌ها و نگرانی‌هایی برای هویت این میدان پر رفت و آمد شکل گرفت؛ این در حالی است که به عقیده برخی فعالان رسانه‌ای و اجتماعی، میدان کوثر با توجه‌ به اهمیت آن در حافظه جمعی مردم کرمان و منتهی شدن خیابان‌ها پرتردد به این میدان، تبدیل به یک نقطه حساس شده است.

نکات فنی ترافیکی

از طرفی برخی کارشناسان حوزه ترافیک بر این باورند که به دلیل وجود پل کوثر که قرار است از سوی دیگر با افتتاح پل خلبان به هوانیروز متصل شود؛ همچنین فاصله کم پل کوثر تا میدان کوثر، به لحاظ ایمنی و ترافیکی صحیح نیست که بافاصله کمی بعد از پل خودروها به یک میدان شهری برسند و باید این تندراه شهری ادامه داشته باشد. همچنین مسیر شرق به غرب در کرمان مورد نیاز است و باید امتداد بلوار آزادگان به بلوار کوثر متصل شود در عین حال این طرح ممکن است ارتباط پیاده را در میدان کوثر از بین ببرد.

بحث‌های فنی، پیگیری رسانه‌ها و نگرانی‌های شهروندان ادامه یافت تا اینکه شهردار کرمان در دومین اظهارنظر رسمی، ۱۳ آبان امسال تصریح کرد که درباره میدان کوثر سلیقه‌ای عمل نمی‌کنیم.تویسرکانی این مطلب را در سومین نشست خبری خود طی یک سال گذشته از انتخابش به عنوان شهردار کرمان در پاسخ به این پرسش مطرح کرد که «گفته می‌شود در طرح تفصیلی که اجرای بلوار ۴۵ متری و حذف میدان کوثر به آن ارجاع داده می‌شود معابر شهر طراحی نشده و خطوط طرح تفصیلی در این زمینه شماتیک است. به استناد کدام طرح بالادستی قصد اجرای این بلوار و حذف میدان کوثر را دارید و آیا تا پایان امسال، درختان میدان کوثر را جابه‌جا می‌کنید؟ از آن‌جایی که گفته می‌شود این درختان، در صورت جابه‌جایی می‌خشکند آیا قصد دارید دومین درخت‌کُشی (بعد از قطع درختان بلوار زغالسنگ) را در کارنامه مدیریتی خود ثبت کنید؟».

شهردار کرمان نیز در پاسخ گفت: در طرح تفصیلی که الان وجود دارد، بلوار ۴۵ متری مستقیم است و آنچه مصوب شده، میدان کوثر را به یک شکل از میدان خارج می‌کند. دلسوزتر از شهرداری نسبت به درختان سطح شهر هیچ سازمان و واحدی نیست، درختان مثل فرزندان شهرداری هستند و ما قطعا در برنامه‌هایمان برای جابه‌جایی یک درخت ابعاد موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

وی ادامه داد: در طرحی که وجود دارد قرار نیست میدان کوثر حذف شود و طبق بررسی اجمالی که انجام شده حدود ۲۰ درصد از میدان کوثر در طرح تعریض قرار می‌گیرد، نکته مهمتر اینکه این یک طرح است و ما قطعا مطالعه داریم، با مشاورانی که بخشی از آن سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری است در ارتباط هستیم و این طور نیست که بخواهیم سلیقه ای عمل کنیم.

تویسرکانی این را هم اضافه کرد که در آینده نزدیک بخشی از پل شهدای خلبان افتتاح می‌شود و طبق نظر کارشناسان بخشی از بار ترافیکی بلوار جمهوری اسلامی در ادامه مسیر بلوار شهید سلیمانی و بلوار آزادگان منتقل خواهد شد لذا همکاران ما پیش بینی می‌کنند شاهد بار ترافیکی در میدان کوثر خواهیم بود.

زلزله در قطعیت ساماندهی و یک انگاره اجتماعی

بعد از این موضع گیری ها و نیز افزایش واکنش های افکارعمومی بود که رییس کمیسیون عمران و شهرسازی شورای اسلامی شهر کرمان از زاویه دیگری آن را تایید کرد و گفت: طرح ساماندهی میدان کوثر در مرکز استان قبلا در طرح تفصیلی شهر پیش بینی شده است اما اجرای آن هنوز قطعی نیست.

تا اینجا عمده مباحث حول موضوعات فنی و ترافیکی بود اما آنچه سبب نوشتن این گزارش شد، واکنش های مردم و چرایی این حساسیت ها بود که خود یک سوژه است و نکته ای قابل توجه و مهم؛ از منظر جامعه شناختی و اینکه چرا میدان کوثر برای شهروندان مهم است به مفهوم حافظه جمعی (انگلیسی: Collective memory) می‌رسیم که گاهی آن را حافظه تاریخی (به انگلیسی: Historical Memory) نیز می‌گویند.

بنا به یک تعریف، حافظه جمعی نمودار یا تجلی گذشته مشترکی است که گروه یا جماعتی را به گونه‌ای به یکدیگر پیوند می‌دهد. حافظه تاریخی پهنه گسترده‌ای را در بر می‌گیرد که می‌تواند شامل رویدادهای تاریخی دیرپا یا گذرا باشد و صاحبنظران بر این باورند قابل حذف نیست حتی باید آن را حفظ کرد.

کارشناسان از مفهوم دیگری با عنوان “حافظه تاریخی محله” نیز نام می‌برند، نظیر بناهای تاریخی، بافت قدیمی، سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها، نوع فرش کوچه‌ها، روشنایی شبانه خیابان‌ها، پیاده راه‌ها و سایر موارد که وضعیت محله و سیمای شهر را در دهه‌ها و سده‌های گذشته ثبت کرده‌اند و امروز می‌توانند برای ما آموزنده باشند.

اگرچه طرح ساماندهی میدان کوثر در کلام برخی مدیران شهری قسمتی از طرح تفصیلی شهر کرمان خوانده می‌شود اما مدت زمان کوتاهی است که رسانه‌ای شده و به دلیل اینکه این میدان از جهات مختلف برای شهروندان ارزش و اهمیت بالایی دارد، حساسیت‌هایی را در بین شهروندان برانگیخته و سئوال‌هایی نیز درباره چرایی و چگونگی اجرای آن مطرح است.

واقعیتی که “وحید خلیفه” مدیرعامل سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ و نقل شهرداری کرمان هم به آن اذعان کرده و بر پایه خبری که آبان امسال در رسانه‌های محلی منتشر شده، گفته است: «میدان کوثر یک عقبه و حافظه تاریخی برای مردم دارد و مدیریت شهری قصد دارد با احتیاط بیشتری در این زمینه حرکت کند، مجموعه شهرداری و شخص شهردار هم تاکید دارند که در میدان کوثر ملزومات اجتماعی مدنظر قرار گیرد و کمترین تبعات اجتماعی و دستکاری در فضای سبز انجام شود.»

او با اشاره به آماده‌ شدن نتایج مطالعات طرح جامع ترافیک درباره تصمیم‌گیری برای میدان کوثر گفت: «با توجه‌ به اینکه مطالعات طرح جامع تا پایان امسال به اتمام می‌رسد و نتایجش را خواهیم داشت، البته با اتمام ساخت تقاطع غیر همسطح شهدای خلبان ظاهرا تقاضا در این محور افزایش پیدا می‌کند و می‌توانیم درخصوص میدان کوثر تصمیم درست‌تری بگیریم.»

خلیفه درباره ایده‌ها در مورد میدان کوثر توضیح داد: «در مورد اینکه چطور می‌شود میدان کوثر را بدون اینکه وارد میدان شویم و آن را قطع کنیم ساماندهی کنیم؛ ۲ طرح وجود دارد، اول اینکه باید ضلع جنوبی میدان را تا جایی که فضا دارد رفت‌ و برگشت کنیم و مسیرها را تامین کنیم و ایده دیگر این است که میدان را جزئی از رفیوژ میانی ببینیم و مسیر شرق به غرب همان شمال میدان باشد و غرب به شرق ضلع جنوبی میدان باشد، البته همه این ایده‌ها باید بررسی شود؛ چون تمامی مسیرهای میدان کوثر درخواست دارد و مسیرها باید جایگزین شود، البته با باز شدن چهارراه حمزه در بلوار آزادگان بخشی از این دسترسی‌ها آزاد شده است.»

تحلیل چندبعدی یک جامعه‌شناس

اما صرفنظر از نکات فنی این میدان، برای بررسی این موضوع از منظر جامعه شناختی و اینکه چرا مردم کرمان به طور مشخص در مورد میدان کوثر مطالبه رسا و قابل توجه تغییر نکردن آن را دارند، سراغ یک جامعه شناس رفتیم.

محمدمهدی عرب نژاد در این زمینه معتقد است که برخی بخش‌های شهری به یک نماد تبدیل می‌شوند و میدان کوثر شهر کرمان از جمله آنهاست.

وی که در این مصاحبه گریزی به عوامل و مولفه های مختلف مرتبط با این موضوع می زند، از موضوع تبدیل این نقطه به یک نماد و حتی محل برگزاری برخی تجمع ها در پاسخ به این پرسش که با توجه به اینکه گفته می‌شود مردم کرمان روحیه مطالبه گری چندانی ندارند، چرا وقتی مدیران شهری قصد ایجاد تغییراتی در میدان کوثر را دارند با این اقدام مخالفت کردند؟ گفت: ریشه این سئوال به سمبل یا نمادها بر می‌گردد؛ یکسری بخش‌های شهری به یک نماد تبدیل می‌شوند، وقتی به نماد تبدیل شدند رابطه مردم با آن نماد یا سمبل ها متفاوت است.

این جامعه شناس افزود: بخشی از نمادها به «توتم» تبدیل می‌شوند؛ توتم (اجسام نمادین که کاربردهای آیینی دارند) یک واژه مقدس گونه است که افراد برای آن ارزش قائل هستند؛ برای مثال چفیه یک نماد از دفاع مقدس است، کسی که چفیه گردن می‌اندازد و حامی آن است و کسی که با آن مقابله می‌کند هر دو به یک سمت نگاه دارند، فقط جهت نگاه آنها فرق می‌کند.

وی گفت: به طور مثال، میدان التحریر مصر در بین همه میدان‌های مختلف که در شهر قاهره وجود دارد نماد مبارزه و مقاومت شده است یا میدان آزادی تهران هم به عنوان نیروهای انقلابی در انقلاب همینطور، و در مناسبت‌ها از تصاویر آن استفاده می‌کنیم، دشمن هم در مقابل وقتی می‌خواهد در حوزه رسانه تهدید داشته باشد از همین نماد استفاده می‌کند.

این جامعه شناس در توضیح بیشتر درباره توتم گفت: توتم یک واژه مقدس است در واقع یک شیء، مکان یا ویژگی مقدس است؛ برای مثال دکتر شریعتی از قلم به عنوان یک توتم یاد می‌کرد و اینکه قلم توتم من است.

میدان کوثر و مقاومت فرهنگی شهروندان

عرب نژاد اظهار کرد: مثال دیگر اگر بخواهید به مسجد جامع خرمشهر دست بزنید، رزمنده‌ها، بچه‌های جبهه و افرادی که با حوزه دفاع مقدس و خرمشهر ارتباط داشتند به طور قطع واکنش جدی نشان می‌دهند که مسجد همین طور باقی بماند.

وی درباره اینکه مطالبه تغییر نکردن برخی نمادها و میادین از سوی آحاد جامعه و در سایر نقاط شهر هم وجود دارد؟ گفت: یک بحثی به نام مقاومت فرهنگی وجود دارد و انسان‌ها با تغییر مخالفند؛ اگر به یاد داشته باشید وقتی قرار بود جلو دانشکده فنی مهندسی کرمان در بلوار جمهوری نیز پل بزنند گروه‌های زیادی از دانشجویان و کسانی که شهر را دوست و به نمادهای شهری توجه دارند، مقاومت کردند و گفتند این پل را جلو دانشکده فنی احداث نکنید، چون نماد کرمان، نماد سنتی، علمی و دانشگاهی کرمان را خراب می‌کند و معنایش را از آن می‌گیرد.

این جامعه شناس افزود: مشابه این اتفاق چند سال پیش در کوه صاحب الزمان (عج) که قرار بود موسسه ملل در بالای آن هتل و تله کابین بسازد نیز روی داد؛ آن موقع گروه‌های زیادی مخالف بودند، حتی زنجیره انسانی تشکیل دادند؛ در روزنامه‌ها، سخنرانی‌ها، همایش‌ها و اعتراض های مکتوب و حضوری فعال بودند که جلو این کار را بگیرند و مسجد صاحب الزمان و کوه صاحب الزمان که معروف است به شیوشگان، دست نخورد.

وی یادآور شد: دوستداران میراث فرهنگی به طریقی نگاه می‌کردند و می‌گفتند گنبد جبلیه و تخت دریا قلی بیگ در پایین دست از جایگاه میراث فرهنگی خارج می‌شود؛ اهالی فرهنگ و ورزش با رویکردهای مختلف نیز نظراتی داشتند اما همه آنها معطوف می‌شدند به یک موضوع که اینجا هتل ساخته نشود.

معترضان تغییر در میدان کوثر حتی از سوی بچه مذهبی‌ها

عرب نژاد گفت: در مورد میدان کوثر هم افراد مختلفی (معترض) هستند، شاید از یک بچه مذهبی هم سئوال کنید، معترض باشد لذا افرادی که به آنجا دلبستگی دارند در حقیقت یک نماد درونی یا بیرونی برای خود ساختند؛ برای بعضی افراد نماد درون و برخی افراد نماد بیرون آنهاست که با این نماد ارتباط گرفتند و دست زدن به آن واکنش برانگیز است.

وی ادامه داد: البته اینکه بگوییم کلیت مردم کرمان روحیه مطالبه گری ندارند نیز واژه درستی نیست اما می‌توانیم بخش بندی کنیم و بگوییم بخش قابل توجهی از مردم کرمان روحیه مطالبه گری ندارند اما بخشی از مردم روحیه مطالبه گری دارند کما اینکه در اتفاقاتی که اشاره کردم روحیه مطالبه گری داشتند و انجام دادند؛ کسانی که در کوه مسجد صاحب الزمان زنجیره انسانی تشکیل دادند شاید ۳۰۰ نفر بودند اما به هر حال همین تعداد پای کار آمدند.

این جامعه شناس گفت: همیشه در بخش‌بندی‌های اجتماعی طیف‌های مختلفی از مردم نگرش‌ها و دیدگاه‌های متفاوتی دارند که شدت نگاهشان کم و زیاد می‌شود.

به گفته وی در مورد روحیه مطالبه گری باید بپذیریم بخشی از مردم روحیه مطالبه گری خوبی دارند و این مهم است که به منافع و احساسات یا عواطف بخشی از جامعه بر بخورد در آن صورت شاهد مطالبه گری خواهیم بود.

تناقض رویکردهای شهری و پیوست فرهنگی

عرب نژاد در پاسخ به این پرسش که آیا تدفین شهید گمنام در میدان کوثر(سال گذشته) و به فاصله کوتاهی، تصمیم به تغییر ساختار آن یک تضاد نیست؟ اظهار کرد: متاسفانه موضوعی که به آن توجه نمی‌شود یا اگر بشود بسیار کم است، پیوست فرهنگی و اجتماعی است؛ هر پروژه شهری که بخواهد اجرا شود طبق قانون سه یا پنج درصد یا یک تا سه درصد باید از هزینه کل محاسبه شود و به پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی اختصاص دهند.

وی افزود: در پیوست‌های فرهنگی و اجتماعی، مباحث فرهنگی و اجتماعی را مطالعه می‌کنند؛ مباحث اجتماعی یعنی بر رفت و آمد مردم چه تاثیری می‌گذارد، در شرایط اقتصادی کسبه چه تاثیری دارد، چه مزیت‌هایی را با خود می‌آورد یا چه معایبی ایجاد می‌کند، از جهات فرهنگی تغییرات به نفع یا به ضرر شهر و شهروندان است.

این جامعه شناس گفت: بعد از این مطالعات برای اجرای آن پروژه تصمیم می‌گیرند، یعنی اول پیوست را انجام می‌دهند براساس پیوست مشخص می‌شود که این کار را انجام می‌دهیم یا نه. خیلی از پروژه‌ها در مرحله پیوست به نقطه انقطاع یا به نقطه اصلاح می‌رسد؛ مجدد نسخه اصلاح شده پیوست فرهنگی و اجتماعی آن را بررسی می‌کنند، اگر اشکال ها برطرف شد، پروژه اجرا می‌شود.

وی تصریح کرد: متاسفانه در جامعه ما به پیوست‌های فرهگی و اجتماعی توجه نمی‌شود، از طرف دیگر می‌گویند چرا ما سه درصد را هزینه پیوست کنیم، این سه درصد را خرج خود پروژه می‌کنیم که پروژه اقتصادی تر شود، در نتیجه اینطور می شود که با تبعات آن در آینده مواجه می‌شویم.

میدان آزادی بدون پیوست اجتماعی

عرب نژاد افزود: اگر پیوست اجتماعی و فرهنگی در میدان آزادی کرمان پیاده شده بود قطعا زیرگذر ایجاد می‌شد اما این (نوع) زیرگذر نبود و شکل آن تغییر می‌کرد، اگر پیوست در مورد خیلی از تقاطع‌ها و تغییرات شهری مورد استفاده قرار می‌گرفت، شرایط بهترین داشتیم.

از این جامعه شناس در ادامه پرسیدیم اگر بنا به طرح‌های تفصیلی یا مدیریت شهری ضرورت پیدا کند در یک معبر تغییراتی ایجاد شود چه باید کرد؟ که وی گفت: اشکال ندارد، باید پیوست آن را مطالعه کنند و براساس پیوست ببینند چه معایبی را به وجود می‌آورد و چه آسیب‌هایی را وارد می‌کند؛ اول آسیب‌ها را مشخص و برای آسیب برنامه ریزی داشته باشند بعد طرح را اجرا کنند.

این جامعه شناس در مورد اینکه گفته می‌شود کاهش بار ترافیکی یکی از اهداف شهرداری برای ساماندهی میدان کوثر است، اظهار کرد: این بحث تخصصی است که کارشناسان آن بخش باید نظر دهند اما براساس برآیند نظرات، بعید می‌دانم این اتفاق بیفتد و بار ترافیکی سمت میدان کوثر باشد، چون مسیر ترددی آن فرق دارد و اتفاقا بار ترافیکی بلوار جمهوری و جاده تهران را کم می‌کند و به سمت کمربندی‌های کرمان می‌رود.

ارتباط میدان با محل تجمع؟

عرب نژاد گرچه معتقد است بیشتر اعتراض ها به تغییرات در میدان کوثر به دلبستگی، علقه و به نماد تبدیل شدن آن در حافظه جمعی مردم بر می گردد، اما درعین حال در ادامه گریزی هم به برگزاری تجمع ها در سال های گذشته در میدان کوثر می زند و می گوید که به هر حال شاید از نظر عده ای این میدان نمادی برای حضور، تجمع و بیان اعتراض نیز تبدیل شده باشد که باید آن را به رسمیت شناخت.

هرچند از سال ۱۴۰۱ محل برگزاری تجمع ها نیز در شهر کرمان دستخوش تغییراتی شد اما این جامعه شناس معتقد است: به هر حال میدان کوثر از نظر عده ای نماد (محلی برای بیان) اعتراض است، چه موافق و مخالف داشته باشد؛ حتی آن هیات مذهبی مستقر در میدان نیز هیات خود را راه اندازی می‌کند و دقیقا هر اتفاقی بیفتد هر دو گروه موافق و مخالف به سمت میدان کوثر می‌روند، چون نماد شده است و اگر آن را از بین ببریم زمان می‌برد تا نماد دیگری جایگزین شود.

این جامعه شناس با بیان اینکه از این منظر باید گفت که به هرحال، باید محل هایی برای برگزار اعتراض در هر جامعه ای وجود داشته باشد و در تمامی جوامع نیز برای آن برنامه دارند، گفت: از دید جامعه شناسی می‌گویم دولت یا حاکمیت باید این نماد را حفظ و اتفاقا از آن استفاده کند؛ خیلی خوب است هر ازگاهی جامعه یک بیرون ریزی داشته باشد و بیرون ریزی اجتماعی، خاص ایران نیست، اعتراض‌های صنفی و محلی در کشورهای مخلتف داریم.

وی افزود: در کتاب جامعه صنعتی ترجمه دکتر تنهایی که مطالعه آن را توصیه می‌کنم، می‌گوید اعتراض لازمه جامعه صنعتی است لذا بیرون ریزی‌های اجتماعی باید باشد و حاکمیت باید به دید مثبت به آن نگاه کند نه اینکه با دید تقابل به آن نگاه کند.

عرب نژاد گفت: فلسفه انجمن‌ها و اتحادیه‌های کارگری در دنیای صنعتی اروپا برای همین بوده که افراد به اتحادیه‌ها متوسل شوند، اعتراض خود را اعلام کنند، حضور میدانی داشته باشند و انرژی پنهانی که در جامعه است را بیرون بریزند اما اگر حاکمیت در هر جامعه، اینها را از بین ببرد، در نتیجه انرژی که طولانی مدت فشرده می‌شود، اگر روزی آزاد شود می‌تواند خیلی خطرناک باشد.

وی در این زمینه مثال پزشکی زد و افزود که براساس نظر پزشکان، بدن انسان در مقاطعی به سرماخوردگی یا تب کردن نیاز دارد تا سیستم ایمنی بازآفرینی شود؛ اما متاسفانه آدم‌ها سریع می‌خواهند سینگال‌های درد را با مُسکن پاک کنند به جای اینکه بررسی کنیم چرا سردرد داریم و این نگاه مسکنی در درازمدت به سلامت آسیب می‌رساند چه بسا آسیب جدی یا لاینحل باشد.

عرب نژاد افزود: این نگاه مسکنی به مسائل اجتماعی نیز در درازمدت آسیب‌ها را بیشتر می‌کند و اتفاقا جامعه ای پویاست که جاهایی اعتراض کند؛ حاکمیت پویا هم حاکمیتی است که اعتراض جامعه را بپذیرد، به اعتراض جامعه پاسخ دهد و به دنبال راه حل باشد.

وی اظهار کرد: ما برای اینکه حاکمیت و انقلاب‌مان را حفظ کنیم نیاز داریم که اجازه دهیم مردم بیایند در زمان‌های خاص خود اعتراض و از این منظر احساس هویت کنند، الان اگر می‌گوییم میدان کوثر نماد مبارزه یا اجتماعات مردمی است این طرف، به هویت افراد بر می‌گردد، بنابراین باید برای هویت افراد احترام قائل شویم و نگذاریم هویت خرده فرهنگ‌ها نابود شود.

عرب نژاد در ادامه با تشریح این بعد از مساله مرتبط با میدان کوثر گفت: اینجا هم همین اتفاق افتاده، میدان کوثر در اعتراض‌های مختلفی که از سال ۱۳۸۸ جدی شد به نماد بیان اعتراض تبدیل و کم کم کنشگری های اجتماعی را هم می‌توان به آن اضافه کرد لذا از این زاویه هم می توان به آن نگریست.

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، باتوجه به تحلیل های جامعه شناختی مرتبط با واکنش هایی که به تغییر شکل میدان کوثر کرمان وجود دارد، به نظر می رسد حتی اگر شهرداری در هماهنگی با شورای ترافیک از نظر فنی نیز نیازمند تغییراتی در مختصات این میدان هستند، ابتدا باید پیوست های فرهنگی و اجتماعی آن را با بهره گیری از کارشناسان مجرب و اینکاره ببینند و سپس دست به اقدام بزنند؛ امید که چنین باشد.