بازگشت استاد به «قاف» / شبی که «سیمرغ» به پرواز درآمد + فیلم

به گزارش خبرنگار موسیقی آباجان به نقل از ایرنا، تالار وحدت شامگاه چهارشنبه- ۳۰ آبان ماه- شاهد بازگشت فرهاد فخرالدینی آهنگساز و رهبر ارکستر پیشکسوت و بنیانگذار ارکستر ملی ایران پس از یک دهه بر صحنه بود؛ این هنرمند با رهبری کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» با همکاری ارکستر سمفونیک تهران و همراهی ارکستری یکصد نفره (نوازندگان و گروه کُر)، اثر دیگری را در کارنامه درخشان خود ثبت کرد.

این کنسرت در دو بخش برگزار شد؛ بخش اول به اجرای قطعه «کنسرتو برای ویولن و ارکستر» (در سه قسمت) به آهنگسازی فرهاد فخرالدینی، رهبری ارکستر آرش امینی و تکنوازی ویولن امین غفاری اختصاص داشت که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت.

این قطعه یکم تیرماه سال گذشته توسط ارکستر موسیقی ملی ایران به رهبری آرش امینی در تالار وحدت رونمایی و اجرا شد. استاد فخرالدینی «کنسرتو برای ویلن و ارکستر» را به امین غفاری تقدیم کرده است.

پس از پایان قطعه «کنسرتو برای ویولن و ارکستر»، نوبت به اجرای «منظومه سیمرغ (قاف)» به آهنگسازی و رهبری فرهاد فخرالدینی رسید که با اوج احساسات مخاطبان همراه بود، هنگام ورود فخرالدینی به صحنه، مخاطبان ایستاده و استاد را تشویق کردند و فخرالدینی هنرمند ۸۷ ساله نیز با تواضع به ابراز احساسات آنان پاسخ داد و یکی از مخاطبان نیز با گفتن «استاد دوستت داریم» از حضور این هنرمند پیشکسوت قدردانی کرد که با تشویق ساز مخاطبان همراه بود.

سپس فخرالدینی چوب رهبری ارکستر را به دست گرفت و «منظومه سیمرغ (قاف)» را در پنج موومان رهبری کرد. این اثر براساس «منطق الطیر» شاهکار ماندگار فریدالدین عطار نیشابوری برای ارکستر، گروه کُر و دو تک‌خوان نگاشته شده است. فخرالدینی اوایل سال ۱۴۰۰ نگارش موسیقی این مجموعه را آغاز کرده بود و ۲۵ فروردین ماه امسال همزمان با روز بزرگداشت عطار نیشابوری نگارش «منظومه سیمرغ» را به پایان رسانده بود.

اشعار «منظومه سیمرغ (قاف)» از «منطق‌الطیر عطار» با تصحیح محمدرضا شفیعی‌کدکنی بهره گرفته شده است و اشعار بر وزن «فاعلاتن فاعلاتن فاعلات» است، مثنوی‌ها اصولا براین اساس نوشته شدند. هر چند که کلام با یک وزن مشخص از نظر ایجاد تنوع، مشکلاتی را برای آهنگساز ایجاد می‌کند اما فخرالدینی برای ساخت موسیقی این اثر با بهره‌مندی از امکانات آهنگسازی تمهیداتی را به کار برده تا از این محدودیت رهایی پیدا کند. مخاطبان در «منظومه‌ سیمرغ (قاف)» این وزن را به اشکال مختلف و در موومان‌های مختلف مشاهده کردند.

مهدی محمدی خواننده تنور (در نقش هدهد) و علی تفرشی خواننده باریتون (در نقش راوی) این قطعه بودند.

فخرالدینی پیش از این درباره خواننده‌های «منظومه‌ سیمرغ (قاف)» بیان کرده بود؛ برای این اثر دو خواننده‌ در نظر گرفته شده، «منظومه‌ سیمرغ (قاف)» اثری اپرایی است و نیاز به خواننده‌ای دارد که با موسیقی بین‌المللی آشنایی داشته باشد و بتوانم نت بخواند و فقط به حافظه خودش متکی نباشد. خواننده‌هایی در نظر گرفته شده که با نت آشنایی دارند و در این زمینه کار را به شکل خوب ارائه بدهند. علت آن هم این است که با توجه به موومان‌های مختلف در این اثر خواننده‌ باید با نت آشنایی داشته باشد، سابقه نوازندگی داشته باشد و بتواند اثر خوبی را ارائه کند. مهدی محمدی خواننده‌ تنور و نقش هدهد را در این اثر برعهده دارد و علی تفرشی خواننده دیگر این منظومه در نقش راوی است و داستان را تعریف می‌کند و هر یک از این خواننده‌ها در بعضی از بخش‌ها با گروه کُر همراه می‌شوند.

در داستان منطق الطیر عطار چنین آمده است: «گروهی از مرغان برای جستن و یافتن پادشاهشان سیمرغ، سفری را آغاز می‌کنند. در هر مرحله گروهی از مرغان از راه بازمی‌مانند و به بهانه‌هایی پا پس می‌کشند تا اینکه در نهایت و پس از عبور از هفت مرحله، از گروه انبوهی از پرندگان تنها «سی مرغ» باقی می‌مانند و با نگریستن در آینه حق درمی‌یابند که سیمرغ در وجود خود آنهاست. در نهایت با این خودشناسی مرغان جذب جذبه خداوند می‌شوند و حقیقت را در وجود خویش می‌یابند.»

آرش امینی همراه و دستیار اصلی استاد فخرالدینی در طراحی و اجرای کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» بود. حضور ارسلان کامکار آهنگساز و نوازنده پیشکسوت سازهای عود و ویولن پس از ۶ سال به روی صحنه به عنوان کنسرت مایستر و حضور نوازندگان پیشکسوت در کنار نوازندگان جوان از نکات قابل توجه این کنسرت بود.

اجرای آثار خاطره انگیز

پس از پایان قطعه «منظومه‌ سیمرغ (قاف)» بخش‌هایی از آثار خاطره انگیز و ماندگار فخرالدینی همچون موسیقی سریال‌های امام علی(ع)، بوعلی سینا و سربداران به عنوان قطعه بیز اجرا شد که بسیار مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت.

پس از اجرای این بخش، فرهاد فخرالدینی، آرش امینی، امین غفاری، علی تفرشی و مهدی محمدی با همراهی یکدیگر در صحنه حضور پیدا کردند و مخاطبان ایستاده آنان را تشویق کردند و این هنرمندان نیز به ابراز احساسات مخاطبان پاسخ دادند.

نادره رضایی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز شامگاه گذشته در این کنسرت حضور داشت.

ارسلان کامکار (کنسرت مایستر)، محمدرضا کریمی، امیر مینوسپهر، فرزاد صیدی، احسان شامی، عرفان شریف زاده، فرمهر حسن بیگلو، هومن جلالت، سینا صالحی، هورام ترابی، حسن ملکی، فرید ذاکری، امیرمهزیار قاسمی (ویولن یک)، مونیکا لران، مهوش عسگری، پیمان شامی، عرفان وکیلی، سارا بیرامزادگان، موژان میرزایی، ملیکا زاده محمدی، علیرضا گلستانه، فرناز زندیه، عرفان جاویدنیا، پروچیستا مرتضوی، هومن عباسی شمس (ویولن دو)، امین زمان خان، پژمان اختیاری، آتنا زنگنه، زهرا عبدالله زاده، مسعود پوربخت، آریان زمانی، روشا گواهی (ویولا)، کریم قربانی، مجید اسماعیلی، شهرزاد مجد، زهرا کتابی، هلیا پورکریمی، روژان فلاح بردبار، هامون قادری، هستی علیزاده (ویولنسل)، مهدی کلانتری، پروانه انارکی، محمدرضا جبار، آوا پویا کاشانی، کوروش ملکی و نازنین احمدی (کنترباس) از نوازندگان کنسرت شب گذشته بودند.

همچنین شهرام رکوعی، ماه‌سیما فلاحی (فلوت)، غزاله میرزازاده (پیکولو)، آرین قیطاسی و فرشید حفظی فر(اُبوا)، مینلی دانلیان و پگاه ولی خانی (کلارینت)، فرشاد محمدی، علیرضا متوسلی داراب (فاگوت)، هومان باقی، نرگس تقی‌پور، روژینا صادقی و امیرحسین گرگین (هورن)، علی ضرابی، کامیار ماندگاریان (ترومپت)، سپهر عباسی و آرین خدایار (ترومبون)، رامین براتی (ترومبون باس)، بابک میردادیان (توبا)، شهرام اسلامی (پیانو گروه کُر)، محمود منتظم صدیقی (تیمپانی)، مهیار منتظم صدیقی، ماهان ببری (پرکاشن)، فرهاد رحمیان (ضربی) از دیگر نوازندگان این کنسرت بودند.

مهناز حیدری، مرجان خلیلی، ویدا محمودی، شهرزاد اصلانی، نیلوفر لطف‌آور، مهرآذین مهرآذر، زهرا میربلوچ (سوپرانو)، هنگامه حسینی، هدی برات‌زاده، ترانه ظاهری، سمیه کنعانی، فرناز ساحری، یگانه محمدلو، زهرا شیخ الرضایی (آلتو)، حامد لک، فرزین تهرانی، امیر یوسفی‌ها، آرش خان‌زاده و نوید اسکندری (تنور)، جاوید اصغری، جواد مرادیون، مرتضی کنی، محمد احمدی، پرهام دمشقی (باس) از اعضای گروه کُر کنسرت «منظومه سیمرغ (قاف)» بودند.

این کنسرت به تهیه‌کنندگی حبیب صبور به دلیل استقبال مخاطبان تمدید شده است و یکم تا چهارم، ششم و هفتم آذرماه ساعت ۲۱:۳۰ برگزار می‌شود.

ارکستر سمفونیک تهران سال ۱۳۲۲ توسط پرویز محمود پایه‌گذاری شد. دوران طلایی این ارکستر در سال‌های ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۷ و به رهبری فرهاد مشکوة سپری شد. ارکستر سمفونیک تهران اکنون از مجموعه‌های تحت پوشش بنیاد فرهنگی هنری رودکی است که از سال گذشته با رهبری دائمی منوچهر صهبائی به روی صحنه می‌رفت، نخستین کنسرت این ارکستر در سال ۱۴۰۳ با عنوان «از دنیای نو» به رهبری منوچهر صهبائی خردادماه در تالار وحدت به روی صحنه رفت و پس از دو ماه تعطیلی رویدادهای موسیقایی به دلیل ماه‌های محرم و صفر و ایام سوگواری شهادت امام حسین (ع) و یارانش، این ارکستر فصل جدید اجراهای خود را از شهریورماه امسال با رهبر مهمان آغاز کرد.

کنسرت ارکستر سمفونیک تهران شهریورماه امسال با عنوان «تهران، جشن بیکران» به رهبری آرش گوران و آبان ماه با عنوان «مارش ایرانی» به رهبری مازیار یونسی برگزار شد.