فرشاد ارج با «کاتیوشا» به شهرزاد زد/ «نه‌» بزرگ به جنگ

به گزارش خبرنگار فرهنگی آباجان به نقل از ایرنا، داستان کاتیوشا از این قرار است: در دهکده کولی‌ها که در منطقه‌ای جنگی واقع شده، عروسی‌ای همراه با موسیقی و پایکوبی برپاست. کولی‌ها که به شدت تحت کنترل ارتش هستند، برای این کار به مجوز نیاز دارند. از طرفی در سنگر مجاور این دهکده سربازی با ماجراهای عجیبی دست‌وپنجه نرم می‌کند.

فرشاد ارج کارگردان کاتیوشا درباره عنوان نمایش می‌گوید: ترانه‌ای روسی به نام کاتیوشا هست که در اول نمایش اجرا می‌شود و نام یکی از بازیگران کار کاتیوشا بود که البته به دلیل کم‌رنگ شدن بازیگر، این نام انتخاب شد؛ داستان یک دختر روس است که برای نامزد خود در جبهه نامه می‌نویسد.
وی افزود: کاتیوشا برداشتی آزاد از پیک نیک در میدان جنگ فرناندو ‌آرابال است که دراماتورژی شده و توسط گروه نویسندگان آفرینش ۵۰، ۶۰ درصد نمایشنامه تغییر کرده است.

ارج با اشاره به ۴۵ روز تمرین مداوم گروه برای کاتیوشا گفت: کاتیوشا «نه به جنگ بزرگ» است. در سراسر جهان که درگیر جنگ است، کاتیوشا می‌خواهد بگوید که جنگ یک کار بیهوده است.

او درباره آیین‌هایی که در این نمایش مقابل دیدگان تماشاچی‌ها قرار دارد، گفت: بیشتر سعی کردیم این آیین‌ها را جهان‌شمولی دهیم که به طور مثال از جاهای مختلف جهان الهام گرفتیم که بگوییم جنگ یک بعد جهان‌شمولی دارد و همه‌گیر است و فقط متعلق به یک منطقه خاص نیست.

ارج می‌گوید: با بازخوردهایی که نمایش داشت، فکر می‌کنم خیلی‌ها، نه به جنگ و احمقانه بودن جنگ را دریافت کردند. با توجه به این بازخوردها، بیش از ۸۰ درصد مخاطبانی که این نمایش را دیده‌اند درگیر آن شده‌اند. هر چند که ما از ابزار طنز و موسیقی استفاده کردیم که حرف‌مان بهتر شنیده شود.

او درباره تشابه بازی یکی از بازیگران در این نمایش به کاراکتر «باب اسفمجی» گفت: خواستیم کسانی که درگیر جنگ هستند را نشان دهیم که افرادی احمق‌طور هستند. ما برای کاراکترهای زیادی اتود زدیم از جری لوئیس تا باب اسفنجی که در نهایت نقشی ترکیبی از هر دو بود. به سمتی آوردیم که این حماقت را بیشتر نشان دهد و بیهوده بودن جنگ را بهتر به مخاطبان نشان دهیم.

ارج درباره رگه‌هایی از تئاتر آزاد در کاتیوشا هم اظهار داشت: وقتی قرار است حرفی زده شود، باید دید مخاطبان چه می‌خواهند. به دنبال بردن بازی به سمت تئاتر آزاد نبودیم، شوخی‌هایی هم که گذاشته شده فقط در جهت خود داستان است و تلاش شد شوخی‌ها گل‌درشت نباشند.

او در این باره که چرا تا تقریبا پایان نمایش متوجه حرف نمایش نمی‌شویم؟ گفت: شاید مقدمه‌چینی ما در نمایش زیاد شد. اعتقاد من این است که ابتدا باید مقدمه‌چینی و بعد حرف زده شود و مخاطب وقتی از سالن خارج می‌شود، صحنه آخر ماندگار باشد.

در کاتیوشا، مرضیه ‌صدرایی، سالار ‌کریم‌خانی، مهران ‌ضیغمی، آرام ‌نیک‌بین، محمد حاجی‌زاده، صدف ‌بهشتی، کارولین ‌خدادیان، آرزو ‌مجیدی، سوگل نواب صفوی، هانیه شهینی، صبا احمدی و فاطیما ساعدی ایفای نقش می‌کنند.

ارج همچنین درباره این روزهای تئاتر گفت: ما از تئاتری که در دهه ۷۰ که آن موقع دانشجو بودیم، می‌دیدیم، خیلی فاصله گرفته است. امروز، از این دست تئاترها کمتر می‌بینیم و دلیل آن هم تغییر ذائقه تماشاگرهاست. وقتی این تغییر به وجود می‌آید نه فقط در تئاتر، که در سینما هم شاهد آن هستیم، ناخواسته سمت این نوع نمایش‌ها می‌رویم. تغییر ذائقه در سینما، تئاتر ما را به سمت کارهای طنز برده است.

این بازیگر و کارگردان سینما، تلویزیون و تئاتر همچنین با بیان این‌که تغییر ذائقه در سینما، تئاتر ما را به سمت کارهای طنز برده است، گفت: بستر اجتماعی ما این تغییرات را ناشی شده است. زمانی سینما تابع تئاتر بود ولی امروز تئاتر پیرو سینما شده است. وقتی فیلم‌های دهه ۷۰ را ببینید با سینمای امروز خیلی تفاوت دارد. آن موقع فیلم‌هایی مانند شاخ گاو می‌فروخت. ذائقه‌ها به این شکل تغییر کرده است که به سمت دیدن فیلم‌ها و نمایش‌های طنز و نزدیک به آزاد رفته‌ایم.

ارج تصریح کرد: این روزها مردم مانند گذشته به دنبال فیلم‌های متفکرانه نیستند و امروز به دنبال فقط تماشا و خنیدن هستند. این تغییر ذائقه به ساختار اجتماعی ما برمی‌گردد که تغییر کرده است.

وی درباره ورود بازیگران عرصه تصویر به تئاتر هم گفت: این بیشتر به خاطر ممیزی‌هاست. آن‌قدر که در تئاتر می‌توانیم حرفمان را بزنیم در سینما این‌گونه نیست. این روزها شاهد ورود افراد پرنفوذ و متمول به تئاتر هستیم که بار فرهنگی تئاتر و سینما را کاسته است و بیشتر کارهایی می‌فروشند که شوخی‌گونه هجو و هزلی است. به همین سبب بازیگران و کارگردان‌ها به جای سینما به سمت تئاتر می‌آیند تا بتوانند حرفشان را بزنند.

آرام نیک‌بین در نقش سرباز گشتاپو، سالار کریم‌خانی در نقش سرباز، سوگل نواب‌صفوی در نقش نامزد سرباز، مرضیه صدرایی در نقش مادر سرباز، محمد حاجی‌زاده در نقش پدرناتنی سرباز، صدف بهشتی در نقش امدادگر، مهران ضیغمی در نقش سرباز دشمن و هانیه شهیمی در نقش نامزد سرباز، بازیگران نمایش «کاتیوشا» هستند.