مگس مدیترانه ای، آفتی کوچک با خسارت بالا

کامران پیرزادی روز دوشنبه در گفت و گو با آباجان به نقل از ایرنا افزود: این مگس با بال های شفاف دارای سه نوار زرد، قهوه ای و سیاه جدا از هم بر روی بال و یکی از زیانبارترین آفات کشاورزی در جهان است.

وی افزود: مگس مدیترانه ای به بیش از ۲۵۰ گونه گیاهی از انواع میوه‌های درختی، درختچه‌ای، بوته‌ای و حتی سبزی و سیفی حمله و ضمن برخورداری از این تنوع میزبانی، در هر منطقه بسته به وضعیت آب و هوایی و چگونگی ساختار اکوسیستم آن منطقه به یک یا چند نوع میوه مشخص خسارت می‌زند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان تاکید کرد: هر مگس ماده به طور معمول روزانه یک تا ۳۰ عدد تخم می‌گذارد و چنانچه تعداد تخم در طول عمر یک مگس ماده ۱۰۰ هزار عدد باشد، جمعیت حشرات کامل حاصل از یک جفت مگس، در پایان نسل سوم آن به ۲۵۰ هزار عدد می‌رسد.

پیرزادی یادآور شد: بنابراین اگر هر مگس ماده در طول عمر خود در ۱۰ عدد میوه تخم گذاری و در هر نوبت به طور متوسط ۱۰ عدد تخم بگذارد، در آن صورت در نسل دوم ۵۰۰ عدد میوه و در نسل سوم ۲۵ هزار میوه را آفت زده خواهد کرد.

وی اضافه کرد: مگس مدیترانه ای سال ۹۹ در لرستان برای اولین بار در پلدختر شکار شد در حالیکه انواع مختلف مگس مانند مگس گیلاس، جالیز، خربزه، مدیترانه ای و انبه در طبیعت وجود دارد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان ادامه داد: طی چند سال اخیر با تغییرات اقلیمی، تبادلات میوه بین کشوری و استانی، استفاده از بی رویه سموم قدرت پروازی و سازگاری، جمعیت برخی شکارگران کاهش یافته و یا با انتقال آفات جدید به دلیل عدم وجود دشمن طبیعی در برخی مناطق، غالب می شوند.

پیرزادی توضیح داد: در سال های گذشته کنه و پروانه ها و اخیرا مگس ها آفت غالب هستند به نحوی که در برخی استان های شمال کشور موجب آلودگی باغات مرکبات شده  و روش های مختلف برای مبارزه با آنها بکار گرفته می شود.

روند انفجاری جمعیت مدیترانه ای ها

پیرزادی در خصوص نحوه نفوذ مگس در میوه گفت: تخم بعد از نیش زدن و تخم گذاری در زیر پوست میوه، به لارو تبدیل و با تغذیه از میوه با توجه به شرایط دمایی، ۱۰ تا ۲۵ روز بعد شفیره شده و به خاک می افتد ، با توجه به شرایط دمایی هشت تا ۱۰ روز بعد یک مگس جدید متولد می شود.

به گفته وی هر مگس بطور معمول می تواند روزانه بین یک تا ۳۰ عدد تخم داشته باشد، بنابراین رشد جمعیتی آنها زیاد و خطرناک است و بسته به شرایط آب و هوایی می تواند تا ۱۲ نسل در سال داشته باشد که عمر این آفت در ایران تا پنج نسل ثبت شده و هر نسل بسته به درجه حرارت، یک ماه تا ۴۵ روز تداوم دارد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان افزود: لاروها پس از خروج از تخم ابتدا از پوست و سپس از گوشت میوه تغذیه کرده و باعث فساد و لهیدگی آن می‌شوند، بنابراین میوه‌های آلوده پیش از موعد طبیعی رسیده و ریزش می‌کنند.

علائم میوه مگس زده

پیرزادی اظهار داشت: ریزش غیرعادی میوه از درخت، حالت پوسیدگی، نرمی و لهیدگی، نقطه های سیاه، وجود لارو در میوه و جای نیش مگس از اصلی ترین علائم وجود مگس مدیترانه ای در باغات است که با ۲ روش شیمیایی و غیرشیمیایی با آن مبارزه می شود.

وی یادآور شد: در صورت عدم انجام مبارزه به موقع، هماهنگ و صحیح، مگس میوه مدیترانه‌ای بین ۵۰ تا ۹۰ درصد خسارت وارد خواهد کرد.

ردیابی، شکار و مبارزه

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان در خصوص نحوه ردیابی و مبارزه با مگس مدیترانه ای اظهار داشت: بازدید و بررسی منظم باغ‌ ها، مزارع و گلخانه‌ ها قبل از شروع رسیدن میوه، توجه به هرگونه ریزش مشکوک، بررسی منظم میادین بزرگ میوه و تره بار، انبارهای نگهداری میوه و سردخانه‌ها باید در دستور کار باشد.

پیرزادی تصریح کرد: برای ردیابی مگس مدیترانه ای از جلب کننده های جنسی، غذایی و رنگی همچون پارافرمون بایولور و تله‌های اختصاصی از جمله تله زرد چسبنده استفاده می شود که در هر منطقه و استان با توجه به دستورالعمل سازمان حفظ نباتات نصب می شوند.

وی با تاکید بر برداشت به موقع میوه اضافه کرد: باید جمع آوری و دفن میوه‌های آلوده در عمق ۵۰ سانتی‌ متری خاک و یا نگهداری میوه‌های آلوده در کیسه‌های نایلونی ضخیم و بدون منفذ برای باغات آفت زده در دستور کار قرار گیرد.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به انجام روش های غیر شیمیایی تله گذاری برای کنترل و مبارزه ادامه داد: در صورت ازدیاد مگس ها باید روش های شیمیایی شامل طعمه پاشی محدود و سم پاشی کامل را بکار گرفت.

پیرزادی بیان کرد: در طعمه پاشی یک طرف از درختان و به صورت یک یا ۲ ردیف در میان، شامل شاخه و برگ با طعمه مسموم، سم پاشی و در صورت جمعیت بالای مگس ها روش سم پاشی کامل صورت می گیرد.

ردپای میوه فروشان سیار در انتقال مگس

وی تصریح کرد: مگس به میوه هایی مانند مرکبات نیش می زند و تخم آن زیر پوست میوه قرار می گیرد، از طرفی وقتی میوه فروشان سیار، میوه ها را با قیمت ارزانتر از شمال خریداری و به مردم عرضه می کنند، این مگس درون خودرو باقی و در صورت حمل میوه های دیگر و حضور خودروی آلوده در باغات استان، موجب انتقال آن می شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان ادامه داد: به همین منظور طرح شناسایی بارهای آلوده با نصب تله، در میادین میوه و تره بار در حال اجرا می باشد که تاکنون خسارت جدی در استان گزارش نشده است.

پیرزادی گفت: حشرات کامل تا ۲۰ کیلومتر قدرت پروازی دارند همچنین میوه‌های آلوده حاوی تخم و لارو مهمترین راههای گسترش و انتقال آفت هستند.

نخستین شکار مگس مدیترانه ای در متمرکزترین انارستان ایران

وی افزود: با توجه به نصب تله های فرمونی در باغات استان، مگس میوه مدیترانه ای در یکی از باغات انار کوهدشت مشاهده و پس از پایش سایر باغات و تله های نصب شده ، توصیه های لازم به همکاران و بهره برداران شهرستان جهت اطلاع رسانی، پایش و مبارزه انجام شد.

وی ادامه داد: به منظور جلوگیری از استقرار آفت در منطقه، پایش ها با جدیت بیشتری صورت می گیرد و نیاز است بهداشت محیط باغ، دفن میوه های آلوده کف باغ و بیل زدن پای درختان  به عنوان یکی از مهمترین روش های مبارزه توسط باغداران انجام گیرد. 

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان یادآور شد: هم اکنون در مرحله مشاهده هستیم و پایش ها با جدیت بیشتری صورت می گیرد که توجه به بهداشت محیط باغ یکی از مهمترین روش های مبارزه است.

پیرزادی ادامه داد: سال جاری موارد مختلفی از مگس میوه مدیترانه ای در مناطقی از خرم آباد، چگنی و دورود در تله های نصب شده مشاهده و مبارزه شد، اما باغات کوهدشت به دلیل گستردگی، تراکم و اهمیت اقتصادی بالا، به صورت ویژه نظارت و پایش می شوند.

وی با اشاره به انجام بازدیدهای هفتگی افزود: اگر تعداد شکار روزانه به ۲ تا سه مورد افزایش یابد، باید وارد فاز مبارزه شویم که روش های مبارزه شیمیایی و غیرشیمیایی بسته به شرایط و تعداد شکار بکار گرفته می شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به استفاده از ۷۰ تا ۱۰۰ تله فرمونی در هر هکتار گفت: در صورت عدم پاسخ دهی مناسب این روش غیرشیمیایی، باید روش های شیمیایی شامل ۲ مرحله طعمه پاشی محدود و سم پاشی کامل بکار گرفته شود.

پیرزادی تاکید کرد: این مگس با توجه به قدرت پروازی، با یک بار مبارزه و سم پاشی از بین نمی رود.

پایش حدود ۱۲ هزار هکتار اراضی و باغات

وی ادامه داد: شبکه مراقبت و پایش در ۵۷ مرکز حفظ نباتات استان فعال و امکانات خوبی در خصوص انواع تله و سم های مورد نیاز خریداری و توزیع شده است، همچنین باغداران باید با رصد و مشاهده علائم، علاوه بر اطلاع به مراکز حفظ نباتات، همکاری لازم را برای انجام مبارزه داشته باشند.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی لرستان بیان کرد: خرید و توزیع تجهیزات و لوازم پایش، برگزاری کارگاه های آموزشی در شهرستان ها به ویژه مناطق حساس مانند چگنی، پلدختر، کوهدشت، دورود و پلدختر، تدوین و انتشار مطالب آموزنده تصویری برای کارشناسان و بهره برداران نیز به صورت مستمر در دستور کار قرار دارد.

پیرزادی افزود: سال گذشته ۲۰ هزار هکتار اراضی و باغات استان پایش و رصد و نیمه نخست امسال نیز پایش فرمونی و مشاهده ای در ۱۱ هزار و ۸۳۶ هکتار انجام شده است.