بایسته‌های ابعاد مفهومی وفاق ملی

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، در پی طرح وفاق ملی توسط دکتر مسعود پزشکیان و دولت چهاردهم، معاونت راهبردی ریاست جمهوری با همکاری شعبه کرمان انجمن علوم سیاسی ایران و انجمن علمی علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، نسبت به برگزاری همایش بایسته‌ها و ابعاد مفهومی وفاق ملی در تالار اندیشه دانشکده ادبیات و علوم انسانی اقدام کرد.

تعدادی از اساتید دانشگاه شهید باهنر کرمان در این همایش به واکاوی موضوع وفاق پرداختند و ضمن اینکه از این طرح استقبال کردند، نسبت به اجرا، روش و چالش های پیش روی وفاق در سطح داخل و خارجیگ نکاتی را بیان کردند.

نیازمند تبعیض مثبت به نفع اقوام و مذاهب هستیم

حسین معین آبادی دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان، در سخنرانی خود با موضوع نگاه تمدنی و گذار به وفاق ملی با اشاره به تنوع فرهنگی، قومیتی و زبانی در کشور بیان کرد: مفهوم وفاق را نمی توانیم رها کنیم، زیرا موجب تبعیض بین اقوام مناطق و الگوهای زندگی و استانداردهایی که گریبانگیر زندگی ایرانی است، خواهد شد.

وی افزود: ما همانطور که نگاه تاریخی داریم که حکمران باید عادل باشد که موجب حکمرانی خوب شود بنابراین شفافیت، پاسخگویی، مسئولیت پذیری و حساب پذیری نیز از ویژگی های حکمرانی خوب قلمداد می شود که باید لحاظ کرد.

استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان ادامه داد: ما نیازمند تبعیض مثبت به نفع مناطق کمتر توسعه یافته کشور و به نفع جنسیتی که مورد توجه قرار نگرفته هستیم تا دین خود را به آنها ادا کنیم، زیرا یک عذاب وجدان تاریخی برای فقدان توسعه یافتگی مناطق داریم که باید حل شود.

وفاق به بهبود شکاف دولت و جامعه کمک می کند

وی تصریح کرد: وفاق ملی می تواند به بهبود شکاف بین جامعه و دولت کمک کند، البته منظور ما این نیست که در کنار تدریس زبان مادری، انسجام ما در زبان فارسی از بین برود، بلکه به این انسجام فرصت دهیم.

معین آبادی خاطر نشان کرد: مردم باید حس کنند دولت نگران آنها است و دولت نسبت به زندگی و شرایط آنها توجه داشته باشد؛ معتقدم باید نسبت به زندگی خصوصی شهروندان یک نوع شرم داشته باشیم و ورود به زندگی خصوصی با دقت باشد.

وی با اشاره به کاهش مشارکت در انتخابات بیان کرد: باید از شکل گیری مجلس های چند درصدی جلوگیری کنیم و مستلزم این هستیم که مشارکت را بالا ببریم تا تصویب قانون در مجلس با مشارکت بالا اتفاق بیافتد.

استاد دانشگاه شهید باهنر تاکید کرد: نیازمند جذب حداکثری هستیم، باید نوع گفتمان ما طوری باشد که همه ایرانیان را جذب کنیم، تا از ظرفیت های ادیان، مذاهب و سایر اقوام استفاده شود؛ همچنین نیازمند توجه به ظرفیت سازی تمدنی در لایه های مختلف هستیم.

وی ادامه داد: ما وقتی در قانون اساسی ادیان مختلف را می پذیریم باید به پذیرش عمومی هم منجر شود و کشور را به ریل تمدن و توسعه برگرداند، در غیر اینصورت خیلی از مشکلات را می تواند به جامعه برگرداند.

معین آبادی با اشاره به اهمیت مباحث اقتصادی در جامعه گفت: شاید مردم خیلی ایدئولوژیک نباشند، اما حق حیات دارند، بنابراین باید تاکید ما بر مباحث اقتصادی باشد؛ همچنین باید نگاه ایرانشهری داشته باشیم، زیرا منافع ملی ما را حتی در حوزه های تمدنی خارج از کشور نیز تامین می کند.

وی افزود: وقتی نگاه ایرانشهری داشته باشیم، به طور مثال یک کتاب فارسی با ۲ هزار نسخه می تواند به خارج از کشور برود و تولیدات فرهنگی در آسیای میانه، شبه قاره هند و حتی حوزه حاشیه جنوبی خلیج فارس گسترش پیدا کند.

خروج جامعه از تک صدایی

استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید باهنر کرمان با بیان اینکه جامعه ما باید از تک صدایی بیرون بیاید تصریح کرد: رسانه ها و صدا و سیما باید نماد چندصدایی باشند و فرصت برای تمام افراد جامعه به وجود بیاید، خوشبختانه این را امروز می بینیم، زیرا برای نخستین بار معاون رییس جمهور و استاندار اهل سنت داریم، البته در گذشته هم معاون استاندار اهل سنت در گلستان داشتیم.

معین آبادی بیان کرد: نیازمند سیاستی هستیم که فرصت ها و رانت ها را به یک گروه و جریان خاص بدهد، باید به دمکراسی گذار کنیم و هرکسی که به این کشور می تواند کمک کند به او فرصت دهیم که به شایسته سالاری منجر خواهد شد.

وی اظهار کرد: باید نسبت به زنان، اقوام و زبان ها تبعیض مثبت قائل شویم تا افزایش رضایت عمومی داشته باشیم و نیازهای مردم نیز بشناسیم.

معین آبادی افزود: ما نیازمند اعتماد سازی مجدد هستیم و پژوهش ها نشان می دهد شکاف ها وجود دارد؛ همین که رییس جمهور این موضوع را پذیرفته و در صحن عمومی مطرح شده است، واقعیت را نشان می دهد، زیرا نظام سیاسی و تمامیت ارضی مال ما است و اگر اتفاقی بیافتد همه ضرر خواهیم کرد.

باید به سمت کاهش اصطکاک در جامعه برویم

یحیی کمالی دانشیار رشته سیاستگذاری عمومی دانشگاه باهنر کرمان نیز با موضوع الزامات سیاستگذاری عمومی در الگوهای وفاق ملی گفت: مفهوم وفاق در متن سیاست وجود دارد، زیرا مهمترین ویژگی سیاست منازعه و هنر سیاست مصالحه است؛ سیاستمدار باید دعاوی را حل و فصل کند و دکتر پزشکیان از این منظر مفهوم وفاق و آشتی ملی را مطرح کرد.

وی تاکید کرد: البته این ایده شاید به صورت اتفاقی مطرح شده و از سازماندهی و پشتیبانی برخوردار نباشد، البته مصالحه برای منافع است که بر سر آن دعوا است؛ بخش بزرگی از وفاق برای توضیح هدف آن است.

این استاد دانشگاه شهید باهنر افزود: وفاق به مثابه یک راه و روش برای سیاست گذاری در بخش های رفاه، آموزش، بهداشت و غیره است، از نظر من وفاق ملی گفتمان و نظریه نیست و نیاز به نظریه پردازی ندارد، اما نیاز به پیشبرد در دستگاه سیاست گذاری دارد.

وی خاطر نشان کرد: ما باید درک کنیم که نگاه ها و اندیشه های مختلف و متکثری در جامعه داریم، اضطرار و فضاسازی هایی که پیرامون کشور ما در منطقه وجود دارد باید آسیب شناسی و در گفتمان آقای پزشکیان تحلیل شود.

کمالی ادامه داد: ناسازگاری ها در عرصه سیاست ما را به سمت اصطکاک می برد که برای کاهش آن به سمت مصالحه برویم و کسانی که در عرصه سیاست کار می کنند ناترازی ها را درک کنند و بپذیرند.

وفاق در درون حکومت اتفاق بیافتد

وی تاکید کرد: باید گفت و گو در جامعه را بپذیریم، در حال حاضر در سطح شبکه های اجتماعی گفت و گو وجود دارد و بر سر ارزش هایی به وفاق رسیده ایم، اما در درون حکومت این اتفاق نیافتاده است همانطور که دولت مجبور شده در تعامل با بخش خصوصی گفت و گو را بپذیرد باید درون جامعه نیز قبول کند.

استاد سیاست گذاری عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان بیان کرد: در سخنان رییس جمهور آمده که باید از اختلافات عبور و بر اشتراکات تاکید کنیم، البته بخش دوم درست است، اما در بخش اول این جمله نقد داریم، زیرا نباید از اختلافات عبور کنیم بلکه اختلافات حل و فصل شود و پیامدهای تعویق اختلافات چند سال بعد خود را به شکل بحران نشان می دهد.

وی اظهار کرد: تجربه های بشری در وفاق و مصالحه وجود دارد، البته ترکیب بسیاری از کمیسیون ها و شوراهای کشور در جهت وفاق نیست، به طور مثال صدای جامعه در شورای عالی فضای مجاز کم است، زیرا ترکیب شوراها سه سطح رفاه را در خود ندارد.

کمالی افزود: ما هر کاری بخواهیم در سیاست گذاری انجام دهیم نیاز به استاندارد سازی دارد و باید ببینیم که استاندارد وفاق چیست؟؛ استاندارد وفاق در سطح افراد، ارزش ها و اهداف باید تعریف شود.

وی ادامه داد: در عملکرد ۱۰۰ روزه رییس جمهور نگاه کنیم دولت دکتر پزشکیان در چیدمان افراد موفق و در مورد شوراهایی با ترکیب نامناسب ضعیف بوده است.

استاد دانشگاه شهید باهنر با اشاره به وفاق در سطح منطقه ای بیان کرد: ما چالش ها و ناسازگاری هایی در سطح منطقه ای داریم و باید ببینیم چقدر این ناسازگاری ها می تواند رفاه ما را تامین کند؛ البته در حمله دوم رژیم صهیونیستی به ایران، کشورهای منطقه این حمله را گسترده محکوم کردند که تاثیر وفاق در سطح فرماندهان و دیپلمات های دولت بود.

وی گفت: شعار وفاق را باید یک سطح بالاتر ببریم و نظام سیاسی ما بپذیرد دیدگاه های مختلفی در حکومت وجود دارد ؛ در انتخابات ۱۴۰۳ پذیرفته شد که نگاه های دیگری هم می تواند رقابت و مشکلات را حل کند، البته شعار وفاق باید دارای ساختار و نهادینه باشد.

وفاق ملی سابقه قبلی در جامعه دارد

محمود بابایی استادیار روابط بین الملل دانشگاه شهید باهنر کرمان نیز در سخنان خود با عنوان تأثیر وفاق ملی بر جامعه گفت: وفاق بر اکثر واژه های مطرح شده، نیاز به ادبیات شناسی دارد، زیرا وفاق کلیدواژه ای خنثی نیست و بودن آن از نبودن بهتر است؛ جامعه ای که می خواهد حرکت به جلو داشته باشد و موفق شود، به وفاق نیاز دارد.

وی با بیان اینکه وفاق در جامعه ما پیشینه با سابقه ای دارد افزود: قبلا در جامعه در مسائل مختلف وفاق داشتیم، حتی در سال های گذشته و در دولت های مختلف، فرمانده نظامی و استاندار از اقلیت های مذهبی و قومی مختلف منصوب شده اند.

نیاز وفاق به نگاه علمی

بابایی بیان کرد: اگر به وفاقی که در جامعه بیان می شود، نگاه علمی صورت نپذیرد، به وفاق های قبلی که مطرح شده بود، دچار خواهد شد؛ در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ و در مراسم تنفیذ شهید رییسی، رهبر معظم انقلاب بیان داشتند که کشور نیاز به وفاق دارد و الان شعار وفاق شنیده می شود.

وی ادامه داد: وفاق بحث جدیدی نیست، مساله این است که آیا نگاه دقیق تری به وفاق صورت گرفته یا خیر؟، البته قبلا هم در بحث وفاق طرح های مشابهی ارائه شده بود، به طور مثال در بهمن سال ۱۴۰۰ حجت الاسلام محمد خاتمی(رییس جمهور اسبق) در نشست خصوصی موضوع آشتی ملی را مطرح کرد، البته آشتی ملی تفاوت هایی با وفاق داشت.

وفاق ملی تنها با نگاه سیاسی نباشد

استادیار روابط بین الملل دانشگاه شهید باهنر کرمان تاکید کرد: یکی از اشکالاتی که نباید وفاق ملی به آن دچار شود و آن را با مشکل مواجه کند، نگاه صرفا سیاسی است، وفاق باید محور داشته باشد و مشخص باشد حول چه محوری صورت بگیرد و بین چه کسانی باشد.

وی افزود: رهبر معظم انقلاب وفاق را همدلی، همراهی و درک کردن مردم معنی کردند و اگر وفاق اشتباه برداشت شود، جامعه دچار مشکل خواهد شد.

بابایی تصریح کرد: جامعه و دولت به صورت دوسویه به وفاق نیاز دارند، زیرا جامعه وفاق را فریاد می زند و دولت وفاق را مطالبه می کند؛ دولت موضوع وفاق را مطرح کرده و جامعه باید به دولت اعتماد کند و این وفاق باید واقعی باشد.

وی تاکید کرد: اعتماد لازمه وفاق و همدلی و صداقت نیاز این واژه است که اگر دقیق اتفاق بیافتد اعتماد به دولت باز خواهد گشت تا جامعه دچار چالش هایی مثل کاهش مشارکت در انتخابات نشود.