صنعت خرما در چنبره مشکلات/ محصولی قابل رقابت با پتروشیمی‌ها در ارزآوری

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، ششمین جشنواره بین المللی خرما و صنایع وابسته به آن در شرایطی از ۲۲ تا ۲۵ آبان ماه در بوشهر برگزار شد که مسوولان حاضر در این آیین و برنامه های جنبی این رویداد ملی وعده کردند با رونق بازار صادرات این محصول به کشورهای مختلف رونق مشکلات موجود بر سر راه فعالان تولید، فرآوری و ورود به بازارهای جهانی آن برطرف خواهد شد؛ وعده هایی که با تحقق آنها کام نخلداران این میوه بهشتی شیرین و سبد اقتصادی کشور را پر خواهد کرد.

مسئولیت برگزاری جشنواره بین المللی خرما که شامل نمایشگاه، میز ملی و همایش ملی است از سال ۹۷ به استان بوشهر واگذار شده و یکی از مصوبه‌های آن برگزاری هر ساله این رویداد مهم است، در همین ارتباط بجز سال ۹۹ که همه فعالیت‌ها به دلیل همه گیری ویروس کرونا تعطیل شد؛ این رویداد مهم هر سال با حضور فعالان این بخش پرشور و تاثیرگذار در این استان برگزار می‌شود.

ششمین نمایشگاه ملی خرما و صنایع وابسته به آن امسال در ۴۶ غرفه متشکل از صنایع بسته بندی، ماشین آلات و محصولات خرمایی با شرکت هفت استان تهران، خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، یزد، خراسان رضوی و فارس و با حضور ۶ هیات خارجی از کشورهای افغانستان، پاکستان، قرقیزستان، عراق، روسیه و بنگلادش با شکوه، قدرتمند و تاثیرگذار برگزار شد.

عرضه محصولات فرآوری شده خرما همچون شکلات، کلوچه، چیپس خرما، رنگینک و حلواهای مختلف با رنگ‌ها و بسته‌بندی‌های متنوع، دست بافته‌های حصیری زنان این سرزمین از برگ‌های نخل، سرکه خرما، پنیز نخل و عرق طارونه که همگی از درخت نخل به دست می‌آید و پاجوش‌های خرما تنوعی خاص به این نمایشگاه داده بود.

افزایش سرانه مصرف خرما، گسترش و شناسایی بازارهای ملی و صادراتی، ترمیم بازار و اقتصاد خرما، ارتقای شاخص بهره‌وری در نخلستان، افزایش ارزش افزوده محصولات، تولید محصولات جدید، مقابله با برخی تهدیدهای نخلستان‌ها، سرعت بخشی در اجرای طرح تحول نخلستان، توسعه بازار هدف، اجرای کشاورزی نوین و مکانیزه در نخلستان‌های کشور از هدف‌های برگزاری نمایشگاه تخصصی خرما در بوشهر تعریف شد و همزمان راهکارهای تحقق این هدف‌ها در قالب میز ملی و همایش ملی خرما از سوی کارشناسان و مقام‌های بلند مرتبه کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

ایران با تولید سالانه بیش از یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن خرما از سطح ۲۸۲ هزار هکتار از نخلستان‌های کشور با بیش از ۹۳ واریته محلی و منطقه‌ای به ارزش ۴۰۰ هزار میلیارد ریال از ۱۵ استان خرما خیز کشور در رتبه سوم تولید جهانی قرار دارد که با توجه به تنوع رقم‌های خرما در کشور می‌توان اعتراف کرد که ایران پاسخگوی ذائقه های مختلف است.

سهم استان بوشهر از نخیلات کشور هفت میلیون اصله در سطح ۳۸ هزار و ۳۰۰ هکتار است که با تولید سالانه ۲۰۰هزار تن محصول خارَک، رطب و خرما رتبه سوم تولید این محصول در کشور را از آن خود کرده است؛ در زمان حاضر اشتغال بیش از ۱۸ هزار نفر به صورت مستقیم و ۷۰ هزار نفر به صورت غیر مستقیم با نخلستان‌های استان مرتبط و ۵۱.۵میلیون دلار ارز حاصل از صادرات ۲۵هزار و ۳۶۴ تن خرما در بوشهر است؛ در یک کلمه این استان یکی از قطب‌های تولید خرمای کشور به شمار می‌رود که برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره خرما نقش مهمی در بررسی مسائل و مشکلات و رونق بازار این محصول دارد.

هرچند طرح نخلستان برای تغییر شیوه آبیاری نخیلات استان بوشهر از شیوه غرقابی و قطره‌ای از سال‌ها قبل در استان کلید خود اما به دلیل تامین نشدن اعتبار لازم این طرح هنوز به طور کامل اجرایی نشده و شیوه آبیاری غالب نخیلات استان به صورت غرقابی است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر رقم‌های کبکاب، زاهدی (قصب)، خاصویی، شکر، مجول و پیارم از مهمترین واریته‌های خرما در این استان عنوان کرد و گفت: رقم کبکاب با ۶۷ درصد و رقم زاهدی با ۱۳ درصد بیشترین سطح زیرکشت را به خود اختصاص داده است.

کبری توکلی شهرستان‌های خرما خیز استان بوشهر را دشتستان، تنگستان، جم، دشتی، گناوه و بوشهر اعلام کرد و افزود: در زمان حاضر ۸۷ واحد سردخانه نگهداری خرما با ظرفیت ۸۰ هزار تن در سال و ۱۱۱ واحد بسته بندی و فرآوری خرما با ظرفیت ۱۳۹هزار تن در سال فعال است.

درآمد ارزی ۶ میلیارد دلاری محصولات کشاورزی

معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی نیز که برای شرکت در این رخداد ملی به بوشهر سفر کرده بوشهر در گفت وگو با آباجان به نقل از ایرنا گفت: با وجود سخت تر شدن فعالیت در بازارهای جهانی هم اینک محصولات کشاورزی ایران به ۲۰۰ کشور صادر می‌شود.

محمد مهدی برومندی معتقدی است: باتوجه به نقش سلامت محصولات باغبانی در اجازه ورود به کشورهای مقصد، کشاورزان باید نسبت به رعایت استانداردهای این بخش اهتمام داشته باشند

وی افزود: هم اینک با کاهش میزان مصرف سموم به ۲.۵ کیلوگرم در هکتار و تلاش برای کاهش این رقم به کمتر از یک کیلوگرم، محصولات کشاورزی سالمی در کشور تولید می شود.

برومندی بیان کرد: محصولات کشاورزی سالانه ۶ میلیارد دلار درآمد ارزی دارند که ۵۰ درصد آن از بخش باغبانی است.

برومندی یادآور شد:تجاری‌سازی و افزایش بهره‌وری در تولید خرما از اولویت‌های معاونت باغبانی است و به دنبال تکمیل زنجیره ارزش و برندسازی این محصول برای حضور در بازارهای جهانی هستیم.

محصول خرما را دریابید

عضو انجمن خرمای استان بوشهر با اشاره به وجود برخی مشکلات خرما در بخش تولید، صنایع بسته‌بندی و صادرات به خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا گفت: مسائل اقلیمی و خشکسالی‌های پی درپی موجب شده تا دور آبیاری نخیلات استان هر ۶ ماه یک بار انجام شود و دراین شرایط به طور حتم کیفیت بار و محصول تولیدی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

ابوالقاسم کاووسی افزود: شرایط کنونی موجب شده تا نخلستان‌ها برای باغدار توجیه اقتصادی نداشته باشد و نخلستانی که با این مشکلات نگهداری می‌شود به فنا می رود.

به اعتقاد کاووسی برای برون رفت از این وضعیت چاره کار این است که با سیستم‌های جدید شامل بهره برداری آب از رودخانه و استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار و همچنین به سرانجام رساندن سد دالکی آب مورد نیاز نخیلات استان تامین شود.

سد دالکی مرهمی بر رفع عطش نخیلات

او یادآور شد: عملیات اجرایی سد دالکی از دولت یازدهم آغاز شد اما روند کار بسیار کُند پیش می‌رود و نیاز است مسوولان اجرایی استان بوشهر شرایط لازم را برای سرعت بخشی در روند اجرای این سد فراهم کنند و با بهره برداری و آبگیری سد نخیلات دشتستان سیراب شوند.

تقویت مکانیزاسیون با تامین ماشین آلات به روز

این عضو انجمن خرمای استان بوشهر معتقد است: در زمان حاضر ماشین آلات مناسب متناسب با فناوری‌های جدید برای برداشت محصول خرما و انجام سایر کارهای مرتبط به داشت و برداشت و بسته بندی این محصول در استان بوشهر وجود ندارد این درحالی است که امروز در دنیا بسیاری از مشکلات نخیلات با استفاده ازمکانیزاسیون برطرف شده است.

تسهیلات ارزان قیمت راه نجات نخلداران بوشهری

به اعتقاد کاووسی امروز باغداران استان بوشهر برای آبیاری، شخم ، گرده افشانی و کود دهی هزینه‌های سنگینی را متحمل می‌شوند اما به دلیل نداشتن سرمایه مناسب همزمان با برداشت محصول به عنوان باغداران بدهکاری هستند که برای تامین هزینه‌های انجام شده توان نگهداری حتی یک روز محصول خود را ندارند و مجبور هستند برای تامین هزینه‌ها محصول خود را به زیر قیمت بفروشند.

تقویت صادرات مهمترین مطالبه فعالان بخش خرما

کاووسی ادامه داد: به جای طرح واردات میوه‌های گرمسیری به ازای صادرات خرما پیشنهاد می‌شود به ازای صادرات این محصول ادوات کشاورزی، کمپرسورهای سردخانه‌ای، ماشین آلات کشاورزی، سموم و بذر کشاورزی وارد شود تا به این صورت تحولی عظیم در صنعت خرما اتفاق افتد.

توسعه صادرات خرما؛ اولویت اصلی اتاق بازرگانی

رئیس اتاق بازرگانی بندر بوشهرگفت: حل مشکلات اقتصادی خرما و گسترش بازار صادراتی آن از مهمترین رویکردهای این اتاق است.

خورشید گزدرازی با اشاره به اینکه اتاق بازرگانی بوشهر و انجمن خرمای استان، نمایشگاه خرما را به‌منظور تقدیر از کشاورزان و فعالان بخش‌های مختلف، به یک رویداد ثابت تبدیل کرده‌اند افزود: از قوای سه‌گانه درخواست می‌شود با هدف کاهش مشکلات نخلداران توجه بیشتری به اقتصاد خرما داشته باشند.

رئیس اتاق بازرگانی بوشهر ادامه داد: کشورهای آسیای جنوب شرقی و اوراسیا بازارهای مناسبی برای صادرات خرما هستند که با برنامه‌ریزی جامع و حمایت مسئولان، می‌توان بازار این محصول استراتژیک را رونق داد.

صادرات مهمترین چالش صنعت خرما در استان بوشهر

مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: یکی از چالش‌های مهم محصول خرما صادرات و ورود به بازارهای جدید است.

مهدی صفوی اضافه کرد: یکی از راهکارهای مهم برای ورود به بازارهای جدید صادراتی استفاده از ظرفیت رایزن‌های بازرگانی کشورهای هدف است که تلاش شد با حضور ۶ هیات و رایزن بازرگانی در این نمایشگاه از دانش این کشورها برای حضور در بازارهای جدید برای صادرات خرما استفاده شود.

تکمیل زنجیره‌های ارزش در اولویت طرح‌های اقتصادی

معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای وزارت کشور گفت: پیاده‌سازی طرح‌های اقتصادی و بویژه تکمیل زنجبره‌های ارزش برای حکمرانی مطلوب در استان‌ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است.

محسن کوشش‌تبار افزود: این طرح، هدفش پوشش دادن به تمامی حلقه‌های زنجیره‌های ارزش در سراسر کشور است.

وی گفت: در استان بوشهر، ۲ زنجیره اصلی شامل خرما و آبزی‌پروری وجود دارد که هم‌اکنون نقشه راه آنها در حال تدوین است.

صادرات ۲۳ هزار تن خرما 

رئیس انجمن خرما استان بوشهر نیز بااشاره به نقش برپایی نمایشگاه در عرصه تولید، صادرات و اقتصاد خرما گفت: سال قبل ۲۳ هزار تن خرما این استان به کشورهای مختلف آسیایی و اروپایی صادر شد که امسال هدف‌گذاری صادرات  این محصول ۴۰ هزار تن  است.

ندیر پورجم از افزایش ۱۵ تا ۲۰ درصد قیمت خرما استان نسبت به سال قبل خبر داد و افزود: استقبال از خرید خرمای استان بوشهر به ویژه گونه کبکاب افزایش یافته و نخلدارن دغدغه کمتری برای فروش محصول خود دارند.

پورجم با اشاره به طرح تهاتر خرما استان بوشهر با میوه‌های گرمسیری تصریح کرد: این مهم در سامانه جامع تجارت بارگذاری و عملیاتی شده است.

وی  یادآور شد: در این طرح  خرمای استان بوشهر با قهوه، ادویه و میوه‌های گرمسیری تهاتر می‌شود.

پورجم  اضافه کرد: صادرکنندگان خرما می‌توانند در قبال صادرات خرما از کشورهای مورد هدف میوه‌های گرمسیری وارد کنند.

رئیس انجمن خرما استان بوشهر گفت: هم اینک خرمای تولیدی استان بوشهر به کشورهای روسیه ، هند، پاکستان، افغانستان ، قطر، اردن، تاجیکستان و عراق صادر می‌شود.

بهبود تولید و صادرات خرما در اولویت برنامه‌های استان بوشهر

استاندار بوشهر گفت: دولت بر پیگیری مطالبات فعالان صنعت خرما، صنایع فرآوری و بسته‌بندی تاکید دارد و در این حوزه هدف، تکمیل حلقه‌های مفقوده و بهبود تولید، عرضه، فروش و صادرات خرما است.

ارسلان زارع معتقد است: دولت و نمایندگان مجلس به ویژه کمیسیون کشاورزی در تلاش‌ هستند تا مشکلات بخش خرما را با اجرا برنامه‌هایی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت حل کنند.

وی یادآور شد: یکی از مطالبات جدی نخلداران بوشهر، به سرانجام رسیدن طرح تحول نخلستان‌ها و اجرای شیوه‌های نوین آبیاری است.

زارع اظهار کرد: علاوه بر نوسازی نخلستان‌ها، تامین منابع مالی برای نخلداران و توسعه زیرساخت‌های آبیاری، در اولویت قرار دارد و این اقدام‌ها می‌تواند به رونق بیشتر صنعت خرما و بهبود وضعیت اقتصادی این بخش کمک کند

او با تاکید بر اهمیت صادرات خرما به بازارهای جهانی افزود: برای موفقیت در این زمینه، باید کیفیت محصول و بسته‌بندی خرما به استانداردهای بین‌المللی نزدیک شود تا بتوان در بازارهای جهانی رقابت کرد.

زارع گفت: در این رودیدادهای خرمایی استان بوشهر تلاش داریم تا با تبادل تجربیات و معرفی آخرین دستاوردها در صنعت خرما، زمینه‌های همکاری و سرمایه‌گذاری در این حوزه را فراهم و از ظرفیت‌های موجود به بهترین نحو استفاده شود.