کتابگردی ادای احترام به کتاب و فرهنگ و نشر است

به گزارش خبرنگار کتاب آباجان به نقل از ایرنا، در دومین روز از سی‌ودومین دوره هفته کتاب که به نام روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار نامیده شده، طبق عادت سال‌های گذشته، احمد مسجد جامعی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی یازدهمین دوره کتابگردی را از ساعت ۸ و نیم صبح آغاز کرد.

خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا که به دلیل پوشش خبری آیین ملی بزرگداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در تالار وحدت، از ابتدای این برنامه موفق به حضور نشده بود، بخشی از بازدیدهای صبح را از دست داد که شامل صبحانه کاری جمعی از اهالی کتاب و نشر و بیان خاطرات مسجد جامعی درباره سابقه سنت حسنه کتاب‌گردی اهالی فرهنگ بود.

یدالله کابلی خوانساری خوشنویس، ابراهیم کریمی رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان، سهیل محمودی شاعر، اشرف بروجردی رئیس پیشین سازمان اسناد و کتابخانه ملی، مرتضی محجوبی هنرمند نقاش، احمدرضا درویش فیلمساز، رائد فریدزاده معاون سینمایی و غلامرضا امیرخانی رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی در این کتاب گردی حضور یافته و به همراه مسجدجامعی از کافه کتاب ثالث، کتابفروشی زیتون، کتابفروشی اساطیر، کتابفروشی بنفشه، انتشارات جغرافیا و گیتاشناسی ایران، کتابخانه مستقل امید صبا و نشر چشمه بازدید کردند.

این بازدیدها بخش نخست برنامه کتابگردی بود که تا ظهر به طول انجامید و عصر نیز بخش دوم بود که به کتابفروشی های خیابان انقلاب ختم شد. البته سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این روز از کتاب‌فروشی‌های اسلامشهر بازدید می کند.

جمع کتاب‌دوستان روبه‌روی کتابخانه مستقل، با عنوان بامدادان صبا جمع است. این کتابخانه خصوصی در یک ساختمان تجاری فعالیت می‌کند. نخستین بازدید رسمی غلامرضا امیرخانی رئیس جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی از این کتابخانه بود.

چهار نفر در سالن مطالعه کتابخانه حضور دارند و مسئول کتابخانه درباره حضور منظم افراد در این محیط فرهنگی و امانت گرفتن کتاب توضیح می‌دهد. به گفته او شهریه یک سال برای عضویت در این کتابخانه ۴۵۰ هزار تومان است. مسجدجامعی در ادامه به ساختمان شبکه کتاب در خیابان سنایی رفت و گفت که روز کتابگردی یک سنت خوبی است ولی به لحاظ اقتصادی شرایط خوبی در نشر نداریم و این حرکت ادای احترام به نشر، کتاب، فرهنگ و رسانه است. وی با تبریک یازدهمین دوره کتابگردی، این رویداد را بهانه‌ای برای توجه به کتاب اعلام کرد.

امیرخانی در ادامه صحبت‌های وزیر اسبق فرهنگ، به تاریخچه کتابگردی اشاره کرد و گفت: این روز به شکل خودجوش و غیردولتی در پنج شنبه‌های هفته کتاب اجرا می‌شود. می‌دانیم که بازار نشر با چالش مواجه است و در نتیجه فعالیت فضای دیجیتال چالش بیشتر شده است. به گفته او از هزار سال پیش کتاب‌فروشی‌ها پاتوق برای اهل قلم بوده و می‌توان این رویکرد را احیا کرد.

از دیگر افرادی که در جمع کتابگردی حضور دارند، سهیل محمودی است. او با بیان اینکه مسجدجامعی از سال‌ها قبل راه را باز کرده و از سال‌ها در راسته فرهنگی حضور داشته است، ادامه داد: نکته این است که ادبیات بیشترین بخش کتاب کاغذی را تشکیل می‌دهد رمان شعر و آثار ادبی بیشتر توسط آثار کاغذی خوانده می‌شود و می‌توان گفت هنوز کتاب زنده است.

در ادامه بازدید از کتاب‌فروشی‌های راسته کریم‌خان گروه کتابگردها به کتابفروشی چشمه سر زد. مسجد جامعی در هر کتاب‌فروشی با مسئولان آن احوال‌پرسی می‌کرد. البته او همه را به خوبی می‌شناسد و از مسائل آن‌ها نیز آگاه است.

اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، برگزار کننده کتاب‌گردی است که مسجدجامعی بنیان‌گذار آن است. به همین دلیل در میان بازدیدهای صبحگاهی و عصر، گروه کتاب‌گرد در ساختمان اتحادیه تجدید قوا کردند.

مسجد جامعی در جمع ناشرانی که برای کتابگردی حاضر بودند، گفت: باید توجه داشت که در سال‌های قبل و بعد از انقلاب کتاب‌فروشان کتاب‌های درسی هم می‌فروختند. این رویکرد چند دست‌آورد داشت. یکی اینکه مردم با خرید کتاب درسی از کتاب‌فروشی با کتاب‌های غیردرسی آشنا می‌شدند و امکان خرید کتاب بالا می‌رفت؛ همچنین ممکن بود همراه آن لوازم‌التحریر هم خریداری کنند که به اقتصاد و بقای کتاب‌فروشی کمک می‌کرد. این در حالی است که فروش کتاب درسی در کتاب‌فروشی ممنوع شده است.

وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اهمیت پیوستگی در فعالیت ناشران، توضیح داد: معافیت مالیاتی ناشران زمانی اتفاق افتاد که ناشران با هم متحد بودند. در سال‌هایی که علی اکبر ناطق نوری رئیس مجلس بود، تعدادی از ناشران که در فعالیت‌های اقتصادی سررشته داشتند، به دیگر ناشران مشاوره دادند و با هم توانستند مساله مالیات را حل کنند، زیرا برای دولت جمع‌آوری مالیات از آنچه که به این دلیل از ناشران دریافت می‌کرد، هزینه بیشتری داشت.

به گفته او برای رسیدن ناشران به معافیت مالیاتی، گروه‌های مختلف ناشران در شورای شهر گفت‌وگو کردند. کتاب‌فروشان و ناشران همه با آن همراهی و شرایط را فراهم کردند.

تداوم بازدید مسجدجامعی در همه دوره‌های هفته کتاب

نخستین کتابفروشی در کتاب‌گردی عصر، فروشگاه دیدآور بود، در این کتاب‌فروشی مسجد جامعی یاد و خاطر حاج محسن بخشی بنیان‌گذار انتشارات نگاه را گرامی داشت. این کتابفروشی از سال ۱۳۹۹ در محل کتابخانه طهوری در خیابان انقلاب فعالیت می‌کند.

کتابفروشی چتر مکانی بود که مسجد جامعی کتاب «برابری با کمک سیمون دوبوار»نوشته مورین مک کوئری و ترجمه وحید مهمان نواز را که برای حوزه کودک است، بررسی کرد و گفت کتاب قشنگی است.

کتاب‌فروشی‌های علمی و فرهنگی، جادویی، نیلوفر (از قدیمی‌ترین کتاب‌فروشی‌های تهران)، بیدگل و اطلاعات مکان‌های بعدی کتابگردی عصر بود. مسجدجامعی در طول مسیر از بساط‌های کتاب‌فروشی هم بازدید کرد.

یکی از اتفاق‌های متفاوت در کتابگردی عصر، اعلام نارضایتی یکی از کتاب‌فروشان از مسجد جامعی بود. او این پرسش را مطرح کرد که چرا سال گذشته این رسم اجرا نشد، اما مسجد جامعی تاکید کرد که از سال ۹۳ هر سال آن را اجرا کرده و سال گذشته این کتاب‌فروش در ساعت بازدید حضور نداشت.

مسجدجامعی در انتشارات پیشگام از اوضاع و احوال نشر پرسید. کتاب‌فروش با اشاره به برچیده شدن طرح‌های فصلی گفت: با وجود دست‌فروشان چه کار می‌توانیم بکنیم؟

گروه کتابگرد وقتی در خیابان‌های انقلاب به سمت کتاب‌فروشی‌های دیگر می‌رفتند، مسجد جامعی سردیسی از کیومرث صابری دید که به یاد او در خیابان انقلاب کارگزاری شده است.

کتاب‌فروشی که پاساژهای انقلاب را تبدیل به بازار کتاب کرد

مسجد جامعی در دیدار از کتابفروشی امیرکبیر با اشاره به کتاب‌های عبدالحسین زرین‌کوب گفت که برای آن‌ها قرارداد ۲۵ درصد با زرین‌کوب بسته است.

به گفته مسجد جامعی در بازدید از کتاب‌فروشی گوتنبرگ مرحوم محمود کاشی‌چی بنیان‌گذار انتشارات گوتنبرگ در ۸۰ سال پیش این نشر را در مشهد تاسیس کرد. کاشی‌چی در نشر فکرها و ایده‌های خوبی داشت. او پاساژهای راسته انقلاب را تبدیل به بازار کتاب کرد.

نشر دیگری که سال‌ها پیش اهمیت ویژه میان مولفان و مترجمان مشهد داشت، نشر توس است که در ادامه، بازدید کتابگردی از آن انجام شد. این نشر پرتیراژترین کتاب‌های حوزه شعر را منتشر کرده است.  «کوچه باغ‌های نیشابور» نوشته محمدرضا شفیعی کدکنی در سال ۱۳۵۶ در ۱۰۰ هزار نسخه توسط نشر توس منتشر شد.

آخرین کتاب‌فروشی آپ‌آرت‌مان بود این کتابفروشی از زیرمجموعه‌های نشر ثالث است. مسئول آنجا در گفت‌وگو با مسجد جامعی بهتوجه جوانان به کتاب کاغذی اشاره کرد و افزود: در این سه سال استقبال از کتاب بهتر شده، جوانان می‌خواهند از دنیای مجازی فاصله بگیرند برای همین به کتاب روی می‌آورند. همچنین پدر مادرها می‌خواهند فرزندان کتابخوان پرورش دهند در نتیجه توجه به کتاب بیشتر شده است.