رد تاریخ در محله ولی عصر تهران؛ دبیرستانی به ماندگاری البرز

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، ته یک کوچه بن‌بست زیر پل کالج و در همسایگی دانشگاه امیرکبیر هنوز برقرار و پابرجاست، پر از شور زندگی، به همان زیبایی و سرزندگی ۱۰۰ سال پیش که مفاخری همچون عبدالله انوار، مصطفی چمران، جمشید مشایخی، داریوش فرهود، کامران وفا و دیگر نام‌آوران ایرانی را به چشم دیده است.

نشست صمیمی احمد قیومی فرماندار تهران با دانش‌آموزان دبیرستان پسرانه البرز بهانه‌ای شد تا سه‌شنبه هفته گذشته راهی این مدرسه شوم، از درب که وارد شدم اولین چیزی که توجهم را به خود جلب کرد درختان سبز و حوض آب پر از مرغابی است که در میان انبوهی از بوته‌های سبز محصور شده است.

آنقدر همه چیز پرعظمت و زیباست که لحظه‌ای مبهوت حیاط زیبای دبیرستان شدم، درختان اینجا تجسم عینی واژه سربلندی است و ناخودآگاه هر فردی را به یاد مردانی می‌اندازند که طلایه‌داران افتخار و نکونامی‌ هستند.

به گوشه راست حیاط چشم می‌چرخانم، تصاویر دانش‌آموزان مدرسه که در کنکور، المپیادهای علمی و مسابقات فرهنگی، ورزشی و هنری کشور خوش درخشیده‌اند، مقابل چشمانم ردیف می‌شود.

دنبال سالن همایش‌های دبیرستان بودم، هر یک از پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم ساختمانی جداگانه و مستقل دارند و در ساختمان مرکزی که البته قدیمی‌ترین بخش مدرسه به شمار می‌آید، دهمی‌ها درس می‌خوانند درست همانجایی که باید مراسم برگزار شود.

از کنار حوض و درختان که می‌گذرم، به ساختمانی می‌رسم که شکوه چندین ساله‌ای را در خود نهفته دارد و بر سردر آن روی کاشی‌های آبی نوشته شده؛ «دبیرستان البرز».

دبیرستان البرز از مشهورترین اماکن آموزشی کشور است

تمام بخش‌های این مدرسه در چند ثانیه جلوی چشمانم خودنمایی می‌کند، از نوع نگاه‌های دانش‌آموزان می‌توان متوجه شد که همه مجذوب بنای زیبای مدرسه می‌شوند.

عظمت این بنای ماندگار است؛ شکوهی که نه تنها به واسطه نوع معماری و وسعت آن، بلکه به دلیل انسان‌هایی است در روح و جان دانش‌آموزان که حتی تا عمق آجرهای این ساختمان نیز نفوذ کرده است.

پیشینه این مدرسه بزرگ به سال ۱۲۵۲ باز می‌گردد، در آن زمان، مدرسه‌ای ایجاد شد که در دهه‌های بعد به یکی از مشهورترین و کامیاب‌ترین مکان‌های آموزشی تبدیل شد.

این مدرسه بعدها به مکان کنونی دبیرستان البرز جابجا شد و نام خود را بر چهارراهی گذاشت که تا امروز نیز نام «کالج» را با خود همراه دارد.

در سال ۱۳۱۹ این مدرسه به نام دبیرستان البرز تغییر نام داده شد، اکنون بنای زیبای آجری، تصویری چشمگیر از این مدرسه مشهور به یادگار گذاشته است، در سالیان طولانی این مدرسه دستخوش تغییرات متعددی شد و افراد مختلفی در تغییر و تحولات این مدرسه نقش ایفا کردند.

این دبیرستان در نهایت در اختیار وزارت فرهنگ ایران قرار گرفت و یه صورت رسمی به نام دبیرستان البرز نامگذاری شد؛ دبیرستانی که اکنون ساختمان مرکزی و ساختمان علوم آن (در شرق دبیرستان) با شماره ثبت ۲ هزار در زمره آثار ملی ثبت شده است.

محمدوحید تنکابنی اولین رییس دبیرستان البرز

نخستین ایرانی که ریاست دبیرستان البرز را برعهده می‌گیرد، «محمدوحید تنکابنی» بود که حدود یکسال ریاست این دبیرستان را برعهده داشت و در ادامه، افراد دیگری این سمت را عهده‌دار شدند؛ اما دوره ۳۴ ساله مدیریت دکتر «محمدعلی مجتهدی»، پنجمین رییس ایرانی دبیرستان البرز، یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخ این دبیرستان محسوب می‌شود.

مجتهدی، پس از اتمام تحصیلات متوسطه خود در سال ۱۳۱۰ و با قبولی در چهارمین دوره امتحانات اعزام محصل به اروپا، جز ۱۰۰ محصل برگزیده، برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و پس از اخذ مدرک دکترا در رشته مکانیک از دانشگاه «سوربن»، به ایران بازگشت و به عنوان استاد در دانشکده فنی دانشگاه تهران مشغول تدریس شد. دکتر مجتهدی از سال ۱۳۲۳، ریاست دبیرستان البرز را برعهده گرفت.

البرز نخستین مرکز علمی پذیرش نوجوانان مستعد و باهوش

دبیرستان البرز نخستین مرکزی بود که از میان نوجوانان و جوانان باهوش و مستعد شهرستان‌ها، دانش‌آموز می‌پذیرفت، شهرت دبیرستان شبانه‌روزی البرز به ویژه در عصر پهلوی دوم به اندازه‌ای بود که رقابتی شدید برای تحصیل در آن وجود داشت.

دبیرستان البرز، با حیاط و باغی بزرگ، مجموعه‌ای از ساختمان‌های قدیمی و نوساز را دربرگرفته است، بسیاری از بزرگان علم و ادب ایران، پس از نسلی که در دارالفنون تربیت شدند، دانش‌آموخته دبیرستان البرز بوده‌اند.

گاهی فقط حضور یا نام یک فرد برای اعتبار بخشیدن به یک مجموعه کافی است، اما داستان دبیرستان ماندگار البرز، حکایت دیگری است. حکایت «نامدارانی» است که برای ماندگاری «ایران» تلاش کرده‌اند و این نام‌هاست که «البرز» را هم نامدار و هم ماندگار نگاه داشته است.

شاید دبیرستان البرز بیشتر به دلیل موفقیت دانش‌آموزان آن در المپیادهای علمی و پذیرفته شدن آنها در رشته‌های پزشکی و مهندسی در کنکور سراسری شناخته شده باشد، اما حوزه مهم علوم انسانی در برنامه آموزشی این دبیرستان مغفول نمانده است و تعداد زیادی از پذیرفته‌شدگان کنکور سراسری در رشته‌های مختلف علوم انسانی از جمله حقوق، دانش‌آموخته رشته علوم انسانی دبیرستان البرز هستند.

دبیرستان البرز مجهز به امکانات ورزشی و علمی

برخورداری از زمین چمن طبیعی و مصنوعی، زمین‌های بسکتبال و والیبال و بدمینتون، سالن‌های ورزشی سرپوشیده برای ایام سرد سال، کتابخانه‌ها و قرائت‌خانه‌ برای داوطلبان کنکور حتی در ایام تعطیلات عید نوروز، آزمایشگاه‌های مختلف، وجود درمانگاه و حضور پزشک مقیم، حضور مشاوران تحصیلی و آموزشی، برگزاری اردوهای علمی، فرهنگی و ورزشی، در فضایی بزرگ و سرسبز به دور از انواع تنش‌ها و آلودگی‌های صوتی و بصری کلانشهر تهران، دبیرستان البرز را با آن معماری زیبا و خیره‌کننده که شایسته حمایت‌های بیشتر از سوی ارگان‌های ذی‌ربط از جمله وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزارت آموزش و پرورش است، به نمونه درخشان و برجسته‌ای در سطح ملی، منطقه و جهان تبدیل کرده است.

دبیرستان البرز که یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی تهران است باعث شد تا بعد از انقلاب اسلامی ایران فیلم‌های بسیاری با پیشینه تاریخی در این محل ضبط شود؛ سریال‌هایی همچون کلاه پهلوی، مدار صفر درجه و شهید رجایی در این مدرسه فیلمبرداری شد.