اداره هیات امنایی اماکن شاخص گردشگری فارس؛ مطالبه‌ای برزمین مانده

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، فارس همواره در روزهای پرسفر مانند عید نوروز، در صدر مقاصد گردشگری کشور قرار داشته است؛ مانند نوروز ۱۴۰۳ که بیش از ۲۰ میلیون تردد به این استان ثبت شد و ۱۰ میلیون نفر از اماکن مذهبی، تاریخی و طبیعی با تکرار بازدید کردند.

رتبه نخست فارس در گردشگری‌ پذیری بیش از همه برآمده از استقبال پرشمار گردشگران و جهانگردان از چهار سایت شاخص آرامگاه حافظ، آرامگاه سعدی، تخت جمشید و پاسارگاد است.

طی ۱۷ روز تعطیلات نوروزی ۱۴۰۳، بر اساس اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بیشترین بازدیدها از اماکن تاریخی و میراثی کشور، به ترتیب از آرامگاه‌حافظ، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید و آرامگاه سعدی شده و فین کاشان و چهلستون اصفهان در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

روند بازدید از این اماکن شاخص گردشگری در طی سال نیز تداوم دارد و همواره حافظیه، تخت جمشید و پاسارگاد در میان پربازدیدترین سایت‌های توریستی ایران بوده که مورد استقبال گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.

با این حال نحوه مدیریت و اختصاص اعتبار به این چهار مجموعه گردشگری سالها است که مورد مطالبه فعالان و چهره های شاخص میراث فرهنگی فارس بوده است و معتقدند که هیات امنایی شدن، کمک می‌کند بسیاری از ظرفیت‌های بالقوه این میراث پر مخاطب، به فعل درآید و گردشگری این استان را بیش از همیشه رونق بخشد.

این مطالبه ۲ بار در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم تا یک قدمی تحقق نیز رفت و مورد تصویب هیات دولت قرار گرفت اما در پایان دولت دوازدهم به دلیل کمبود وقت اجازه اجرای آن را نداد و در دولت سیزدهم نیز با اینکه از مطالبات رییس جمهور شهید و استاندار فارس هم بود و به گفته معاون استاندار مکاتبات متعددی هم در سطوح مختلف انجام شد اما برخی مخالفت‌ها از سوی وزارت میراث فرهنگی، مانع از به سرانجام رسیدن آن شد.

گره هیات امنایی شدن چهار سایت گردشگری شاخص فارس پس از ۲ بار تصویب

معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس در این ارتباط به خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا گفت: بر اساس قانون همه درآمدهای دولتی باید به حساب خزانه واریز شود و تنها در یک صورت امکان اختصاص درآمدهای حاصل از اماکن تاریخی و فرهنگی به استان، امکان‌پذیر است ، آن هم این است که این اماکن به صورت هیات امنایی اداره شوند.

یکبار در پایان دولت دوازدهم هیات امنایی شدن چهار مجموعه حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پارسارگاد فارس تصویب و از سوی محمد جهانگیری ابلاغ شد اما در زمان محدود پایان دولت امکان اجرایی شدن آن میسر نشد، این مطالبه دانشگاهیان و نخبگان ادبی و فرهنگی فارس در دولت سیزدهم نیز با مکاتبه رسمی استاندار، دوباره به جریان افتاد که با مخالفت وزارت میراث فرهنگی مواجه شد.

محمد فرخ‌زاده ادامه داد: فرض مخالفت با هیات امنایی شدن اماکن شاخص گردشگری فارس، برای آن بود که با اداره این اماکن مهم گردشگری کشور به صورت هیات امنایی، اختیار مدیریت و اداره آن از دست وزارت میراث فرهنگی خارج می‌شود؛ هر چند پیشنهادهای ارائه شده از استان این فرض و نگرانی را پاسخ می‌داد.

معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس عنوان کرد: پیشنهاد شد تا مدیران میراث نیز با رای کافی در ترکیب هیات امنا قرار بگیرند تا این دل‌نگرانی رفع شود و نخبگانی در حوزه ادبیات، هنر، گردشگری و صنایع دستی یاریگر وزارت میراث باشند.

او اضافه کرد: پیشنهاد شد نخبگان و سرآمدان کشوری حوزه میراث فرهنگی کشور در این هیات‌ها عضویت داشته باشند و در صورت لزوم برای حفظ حاکمیت، تصمیمات و مصوبات هیات امنای این چهار مکان شاخص فارس در پایان به تایید وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز برسد و یا با تایید وی تفویض اختیار شود.

به اعتقاد فرخ‌زاده این پیشنهادها نگرانی وزارت میراث فرهنگی از اداره پرمخاطب‌ترین سایت‌های گردشگری کشور را برطرف می‌کرد و از سویی به فعال‌تر شدن ظرفیت‌های بالقوه آن کمک می‌کند.

تصمیم اداره هیات امنایی حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پاسارگاد، مورد تایید رییس جمهور دولت دوازدهم و سیزدهم نیز قرار گرفت و رئیس جمهور شهید نیز در دومین سفرخود به فارس در جلسه جمع بندی پایان سفر بصورت ویژه بر این مهم مساله تاکید کرد.

او بیان کرد: تصمیم برای اداره هیات امنایی حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پاسارگاد، مورد تایید رییس جمهور دولت دوازدهم و سیزدهم نیز قرار گرفت و رئیس جمهور شهید نیز در دومین سفرخود به فارس در جلسه جمع بندی پایان سفر بصورت ویژه بر این مهم تاکید کرد.

معاون استاندار فارس با این توصیه که علاقه مندان می‌توانند متن سخنرانی رئیس جمهور شهید در این ارتباط را مطالعه کنند، ادامه داد: آیت‌الله رئیسی در سخنرانی مفصل خود در نشست جمع بندی دومین سفر استانی به فارس، اظهار کرد: این تصمیم تنها مربوط به درآمدهای اندک این اماکن نیست بلکه هیاتی از امینان به مدیریت و معرفی این ظرفیت ملی و فرا ملی می‌پردازند و این سکویی برای انتشار داشته های ناب فرهنگی ایران به جهان است.

به گفته فرخ‌زاده مطالبه و تصمیم هیات امنایی اداره شدن چهار مکان شاخص گردشگری فارس ۲ بار تصویب، تایید و بر آن تاکید شد اما به رغم مکاتبات پرشمار استان و استدلال‌های اقناعی و حقوقی، با مخالفت‌هایی در مجموعه وزارت میراث فرهنگی بر زمین ماند.

معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس در این ارتباط گفت: اکنون هر یک از این سایت‌های شاخص از سوی کارشناسانی به عنوان مدیران مجموعه در ۲ نوبت صبح و عصر اداره می‌شود و تعدد وظایف و مسئولیت‌ها آنها در نظم بخشی و نگهداری سبب می شود تا آنها فرصت لازم را برای رسیدگی به نیازهای فرهنگی، نشست‌های علمی، تلاش برای معرفی مجموعه در سطح جهان و کشور و تلاش دوچندان برای جذب گردشگر و پیگیری امور توسعه ای و ساماندهی آن داشته باشند.

به عقیده فرخ‌زاده مدیریت هیات امنایی حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پارسارگاد، این امکان را فراهم می‌کند تا هیاتی از امینان متخصص، نخبگان، دانشگاهیان و چهره‌های شاخص میراث فرهنگی کشور و استان به اداره بهتر این مجموعه‌های سرآمد کشور کمک کنند.

هر چند مصوبه اداره هیات امنایی چهار میراث شاخص فارس در نگاه نخست ذهن را به سوی مباحث مالی سوق دهد اما این موضوع در اولویت آخر قرار دارد و بسیاری از خیرین داخلی و خارجی و علاقمند به شعر و ادبیات فارسی تنها با یک مساعدت می‌توانند چندین برابر فروش بلیط در یکسال را برای هزینه‌های این اماکن تامین کنند.

او این را هم گفت که اختصاص درآمد حاصل از این اماکن گردشگری در سال از ۵۰۰ میلیارد ریال فراتر نمی‌رود و هزینه‌های نگهداری، تعمیر و مرمت و توسعه این سایت‌ها به دلیل بازدید پرشمار علاقه‌مندان بسیار بیش از این رقم است؛ بنابراین هدف از این خواسته تنها بحث اختصاص درآمد نیست و تنها توجه به ادبیات فاخر تمدنی، فرهنگی و ادبی است.

معاون استاندار فارس اظهار کرد: به همین میزان که حافظیه، تخت جمشید و سعدیه شیراز در صدر بازدیدهای گردشگری در نوروزها و ایام تعطیل سال قرار می گیرد، آسیب‌های فیزیکی و زیر ساختی هم متوجه این اماکن است که رفع آنها هزینه‌هایی بالا دارد و در سالهای اخیر هم به شدت افزایش یافته است؛ پس درآمدهای این اماکن برای نگهداری و توسعه آنها کافی نیست.

از نظر فرخ‌زاده، مدیریت هیات امنایی اماکن گردشگری شاخص فارس، منجر به مدیریت بهینه آنها، پیگیری بهتر امور رفاهی و فعال کردن بسیار بیشتر ظرفیت‌ها برای معرفی جهانی آنها و رونق اقتصاد گردشگری می‌شود.

او گفت: به عنوان نمونه پشت حافظیه، موزه مشاهیر فارس با پیشرفت فیزیکی بیش از ۷۰ درصد، در حال ساخت است، این پروژه به ازای واگذاری عرصه حافظیه و اماکنی مانند فروشگاه صنایع دستی و کافی‌شاپ حافظیه به پیمانکار واگذار شد تا تکمیل شود که تکمیل این پروژه بعد از سالها هنوز تکمیل نشده است، در صورتی که اگر هیات امنایی وجود داشت، با تلاش مضاعف آنها، علاوه بر تخصیص اعتبارات دولتی، تدابیر اقتصادی و جذب کمک‌ها و درآمدهای حاصل از فعالیت‌های فرهنگی و آموزشی نیز شکل می‌گرفت.

فرخ‌زاده اضافه کرد: در سفر دوم رئیس جمهور شهید به فارس، حدود ۳ هزار میلیارد ریال اعتبار از محل مسئولیت‌های اجتماعی وزارت نفت به موزه منطقه‌ای فارس اختصاص یافت، اعتباری که با کمک کارشناسان میراث استان پیشنهاد شده بود، اما تا کنون جذب نشده است و شنیده ها و جداول دریافتی حاکی از توزیع این نقدینگی به ریز پروژه‌ است.

او گفت: اعتبارات مسئولیت‌های اجتماعی کاملا اجرایی، عملیاتی و در زمان کوتاه قابل جذب هستند.

معاون استاندار فارس ادامه داد: با انجام این پروژه‌ها و دیگر پروژه‌های برنامه‌ریزی شده سایت گردشگری حافظیه تا نزدیک زون هفت تنان توسعه می‌یابد.

از نظر او با اداره هیات امنایی این اماکن گردشگری امکان پیگیری مداوم و روزانه امور فراهم و نگهداری، ساماندهی و توسعه آنها تسهیل می‌شود.

توانمندی هیاتی از امینان میراث فارس

به اعتقاد معاون استاندار فارس مطالبه هیات امنایی شدن چهار مکان شاخص گردشگری این استان، تنها جنبه مالی و اقتصادی ندارد بلکه کمک شایانی به معرفی هرچه بیشتر ادبیات و زبان فارسی به عنوان مطالبه رهبر معظم انقلاب و جامعه فرهیختگان می‌کند.

فرخ‌زاده گفت: علاوه بر این، تحقق این مصوبه و مدیریت هیات امنایی حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پاسارگاد، باعث معرفی بیشتر این سایت‌های گردشگری و جذب توریست می‌شود و به استفاده از ظرفیت همه دستگاه‌ها برای حفاظت، توسعه و ساماندهی بهینه و شایسته‌تر این اماکن کمک می‌کند.

به گفته او امروز در دنیا علاوه بر گردشگری تاریخی، گردشگری ادبی، فرهنگی و گردشگری خلاق ادبی در حال رشد است و بسیاری از شهرهای دنیا می‌کوشند تا خود را در قالب یکی از این گونه‌های صنعت توریسم به جهان معرفی کنند.

فرخ‌زاده عنوان کرد: فارس با برخورداری از آرامگاه‌های حافظ و سعدی قابلیت بزرگی در رونق گردشگری ادبی و فرهنگی دارد و با وجود مجموعه‌های جهانی پاسارگاد و تخت جمشید در گردشگری تاریخی و تمدنی سرآمد است، اما قطعاً نیازمند معرفی بیشتر است.

به عقیده او این معرفی با برگزاری سمینارها، نشست‌های علمی، سمپوزیم‌های هنری، نمایشگاه‌های آثار هنری و صنایع دستی و دیگر اقدامات و برنامه‌ها امکان‌پذیر است، در حالی که در شرایط کنونی این رویدادها غیر از آیین تحویل سال نو، به چند برنامه شاخص در مناسبت‌ها محدود مانده است.

با همه فواید و مزایای مدیریت هیات امنایی چهار میراث پر مخاطب فارس یعنی حافظیه، سعدیه، تخت جمشید و پاسارگاد، اکنون این خواسته اثرگذار پس از ۲ بار تصویب، تایید و تاکید و البته مخالفت در سطوح پایین‌تر، به دولت چهاردهم منتقل شده و دوستداران میراث فرهنگی به تحقق آن امیدوارند.

معاون هماهنگی امور گردشگری و زیارت استانداری فارس گفت: تغییر شیوه مدیریت این اماکن لزوما به معنای کم شدن ترکیب حاکمیت دولتی و نظارت بر مدیریت اماکن تاریخی به عنوان ماموریت ذاتی وزارت میراث نیست بلکه می‌توان در عین حفظ این حاکمیت و نظارت، از ظرفیت‌های پرشمار فرهیختگان، نخبگان و امینان متخصص و نخبه میراثی بهره مضاعف برد.