آسمان تماشایی مازندران با خودنمایی تک درنای سیبری

به گزارش خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا، اواسط شهریور ماه سال جاری اولین گروه از پرندگان مهاجر وارد تالاب های مازندران شدند و تا کنون پیش قراولان پرندگان مهاجر در گونه های مختلف وارد این استان شده و یا اینکه در اقامتگاه های شمال دریای خزر در حال مهیا شدن جهت پرواز به سمت جنوب دریای خزر هستند.

کارشناسان حیات وحش در ۲ سال گذشته بحث های بسیار جدی در خصوص تک درنای سیبری مطرح کردند و همه آنها نظر قطعی که آیا این گونه نادر در سال جاری به مازندران سفر خواهد کرد و یا دوستداران حیات وحش را همچنان چشم انتظار خواهد گذاشت ارائه نکردند.

صاحبنظران در حوزه پرنده شناسی و حیات وحش تا کنون شواهدی که دلالت بر تلف یا زنده بودن تک درنای سیبری امید وجود داشته باشد مطرح نکردند.

برخی از این پرنده شناسان بر این باورند این امکان وجود دارد که امید برای زمستان گذرانی به تالاب فریدونکنار سفر کند و یا اینکه شرایط آب و هوایی به گونه ای باشد که در اقامتگاه های بالاتر از تالاب فریدونکنار در شمال دریای خزر فرود آید.

اما این روزها همه دوستداران حیات وحش همچنان امیدوارند که مسافر آنها در آسمان مازندران به پرواز درآید و درتالاب فریدونکنار زمستان گذرانی کند.

آنچه که شهروندان مازندرانی را برای ورود امید بی تاب کرد چشم انتظاری رویا است که در آب بندانی حفاظت شده در فریدونکنار چشم انتظار حضور تک درنای سیبری به این تالاب است.

امید تک درنای سیبری ۱۵ سال متوالی به تنهایی از سیبری به ایران و منطقه فریدونکنار می آمد تا زمستان خود را در این تالاب زیبا و پر از خوراکی بگذراند، ۲ سال قبل دارای یک یار از بلژیک شد؛ در واقع یکی از نگرانی های مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست این بود که با تلف شدن امید، مسیر پروازی غربی که به ایران ختم می شود از بین برود و کور شود از این رو با رایزنی های صورت گرفته با یک مرکز بین المللی پرورش درنا در بلژیک، موفق شدند یک درنای ماده را به ایران منتقل کنند که رویا نام گرفت.

رویا با رعایت پروتکل های بین المللی ۶ بهمن ماه ۱۴۰۱ وارد منطقه فریدونکنار شد، بعد از آن مراسم آشنایی رویا با امید آغاز و در مدت زمان کوتاهی با هم جفت و جور شدند، با گذشت چند روز رفتارها و آواهای مخصوصی از سوی این ۲ پرنده به گوش رسید که نشان می داد این ۲ با هم آشنا شده اند، بعد از آن با مشاوره های بین المللی تصمیم بر رهاسازی رویا گرفته شد بر این اساس رهاسازی به طور تدریجی انجام و باعث شد تا امید بعد از ۱۵ سال دوباره رقص و آواز را از سر بگیرد تا توجه رویا را به خود جلب کند، سپس هر ۲ به رقص درآمدند، این نزدیکی باعث شد تا مسوولان سازمان حفاظت محیط زیست به زنده ماندن مسیر پروازی غربی امیدوار شوند.

روزها گذشت و این ۲ پرنده در کنار هم به گشت و گذار در منطقه پرداختند، امید تلاش می کرد تا رویا را برای مهاجرت آماده کند، کم کم زمان مهاجرت نزدیک شد و همه امیدوار بودند که رویا در این مسیر طولانی امید را همراهی کند، بالاخره در ۱۴ اسفند ۱۴۰۱ یعنی بعد از گذشت ۳۴ روز از روزهای در کنار هم بودن این ۲ پرنده، سفرشان را آغاز کردند و هر دو به قصد سیبری، تالاب فریدونکنار را پشت سر گذاشتند، روزها گذشت اما خبری از آنها نبود تا اینکه در ۲۱ اسفند همان سال یعنی هفت روز بعد از شروع مهاجرت، خبر رسید که رویا به تنهایی در تنکابن – یکی از شهرهای غربی مازندران – دیده شده است؛ این یعنی اینکه تلاش‌ها نتیجه نداد و امید دوباره تنها رفت؛ حالا رویا ماند و یک سال دیگر انتظار که شاید امید بیاید اما بعد از آن امید نیامد و رویا در فریدونکنار تنها ماند.

خدا می‌داند

کارشناس حیات وحش در گفت وگو با خبرنگار آباجان به نقل از ایرنا اظهار کرد: اینکه آیا تک درنای سیبری امید زنده است یا تلف شده این سوال را فقط خدا می‌داند و هیچ شواهد مشخصی در دسترس نیست.

جواد یعقوب‌زاده گفت: با توجه به شواهد موجود به طور قطعی نمی‌توان ادعا کرد که در سال جاری امید به مازندران سفر خواهد کرد.

وی افزود: این احتمال وجود دارد در سال جاری شرایط آب و هوایی به گونه‌ای رقم بخورد که این پرنده در اقامتگاه‌های بالاتر فرود آمده و از بال زدن بیشتر به تالاب فریدونکنار منصرف شود.

این کارشناس حیات وحش با اشاره به این مطلب که همه ما همانند بسیاری از شهروندان چشم انتظار حضور امید به مازندران هستیم، اظهار کرد: در سال جاری چه امید به مازندران سفر کند یا این اتفاق رخ ندهد تاثیری بر اکولوژیک این گونه جانوری برای مازندران نخواهد داشت.

یعقوب‌زاده تصریح کرد: همه ما باید این واقعیت را بپذیریم که دسته های ارزشمند درنای سیبری تا حد زیادی برای مازندران دست رفته است.

درنای سیبری به سه جمعیت اصلی شرقی، غربی و مرکزی تقسیم می‌شود که جمعیت مرکزی آن به هند مهاجرت می‌کرد که منقرض شد، جمعیت غربی به ایران می‌آمد که الان فقط یک درنای نر با نام امید از آن باقی مانده که با تلف شدن آن این جمعیت نیز کامل منقرض می‌شود اما جمعیت شرقی آن هنوز وجود دارد و می‌گویند که سه هزار درنا از آن همچنان به چین مهاجرت می‌کند.

امید تک درنای سیبری پرنده‌ای برای زمستان گذرانی به تنهایی از سیبری به ایران می‌آمد و با این مهاجرت مسیر پروازی غربی به ایران را حفظ کرده بود امسال برای شانزدهمین سال به خاطر کاهش سوز سرما به آخرین استراحتگاه خود در تالاب فریدونکنار این خط پروازی با تهدید تعطیلی روبروشد

البته برای حفظ این گونه از انقراض اقدامات ملی و بین المللی زیادی انجام شده است، بنیاد جهانی درناها در دهه ۷۰ شمسی طرح احیای درناها را در ایران آغاز کرد، در واقع یک کار بین المللی با بودجه صندوق جهانی محیط زیست و حضور کارشناسان خارجی و همکاری سازمان حفاظت محیط زیست، روسیه و بنیاد جهانی درناها انجام شد و می‌خواستند جمعیت این پرنده را احیا کنند که شواهد نشان می‌دهد با وجود هزینه بسیار، موفق نشدند.

جمعیت گله غربی درناهای سفید سیبری در سال ۱۹۳۰ بیش از ۲۰۰ قطعه برآورد شده بود که به دلایلی تعداد آن‌ها در سال ۱۳۸۵ به ۲ قطعه درنای امید و آرزو کاهش یافت و با مرگ آرزو، «امید» آخرین بازمانده جمعیت غربی درناهای سفید سیبری شد و در این سال‌ها به تنهایی به ایران مهاجرت می‌کند.