میراث فرهنگی باید بافت‌های تاریخی با مالکیت شخصی را احیا کند

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا، شهاب طلایی شکری روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ در نخستین گردهمایی معماری و شهرسازی خاکی و نقش آن در توسعه پایدار معماری معاصر ایران افزود: قانون حفظ آثار ملی که در سال ۱۳۰۹ تصویب شده است از اولین قوانین مصوب برای حفظ میراث‌فرهنگی در کشور ما بوده است.

وی اظهار داشت: در زمانی که بسیاری از کشورها فهمی از میراث‌فرهنگی نداشتند، در مجلس شورای ملی ما این قانون تصویب شد و هنوز بعد از ۱۰۰ سال این قانون در حال اجراست. در گذشته، قبل از ثبت آثار تاریخی به این موضوع فکر می‌کردند که پس از ثبت چه کارهایی برای حفظ بنا انجام شود. حفظ بنا را محدود به نگاه تک‌بعدیِ ثبت نمی‌دانستند و به مراحل پس از این ثبت نیز فکر می‌کردند.

طلایی افزود: در گذشته شاهد بودیم که طی پنجاه سال، صد بنا ثبت شد، اما ‌از سال پنجاه و هفت تا امروز بیش از چند هزار بنا ثبت شده است.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیای بناهای تاریخی تصریح کرد: مسئله امروز ما این است که ۱۶۸ شهر دارای بافت تاریخی هستند و نگاهِ غالبِ کسانی که با آن درگیر هستند این است که بافت تاریخی، نه فرصت بلکه تهدید است. یکی از دلایل این نگاه آن است که ما حکمرانی میراث را فقط محدود به ثبت دانسته‌ایم.

وی با اشاره به نقش قوانین در حکمرانی میراث فرهنگی گفت: ما در خیلی از موضوعات کشور دچار تورم قانون هستیم، در حوزه میراث فرهنگی نیز با ضعف قوانین مواجه هستیم و بخش کمی از ذی‌نفعان این حوزه از حوزه کاری خود باخبر هستند و مسئولیت خود را انجام می‌دهند.

طلایی تاکید کرد: یکی از موضوعات ما در صندوق این است که تاکنون درگیر تعدادی از تک بناهای تاریخی دولتی بوده‌ایم. ما بیش از ۱۰ هزار بنا داریم که مالک خصوصی دارند و امروز باید برای احیا و مرمت بناهای دارای مالکیت خصوصی قانونگذاری کنیم. با قانونگذاری در این زمینه می‌توانیم کمک کنیم که مردم که حافظِ شهر هستند، خودشان بنا را احیا کنند.

وی افزود: بافت تاریخی شهر گرگان، هشتاد سال پیش ثبت شده است و جزو اولین بافت‌های ثبت شده کشور است. میراث فرهنگی باید از احیای صرف بناهای دولتی، عبور کند و سراغ بافت‌های تاریخی دارای مالکیت شخصی برود.

طلایی ادامه داد: مسئله ما، حکمرانی میراث در آینده است و امروز شاهدیم که شهردارهای خیلی از شهرهای کوچک اما دارای قدمت، با قوانین میراث آشنا نیستند. در سطح کلان هم ما باید بین ارزش‌های تاریخی و میراثی، ارزش‌های اجتماعی و ارزش‌های اقتصادی بناهای تاریخی تعادل ایجاد کنیم.

مدیرعامل صندوق توسعه و احیا اظهار داشت: باید به مراحل بعد از ثبت هم فکر کنیم و باور من این است که اگر منتظر بمانیم که دستگاه دیگر، میراث‌فرهنگی را در اولویت بگذارند، هرگز این اتفاق نخواهد افتاد. ما در دولت چهاردهم، تمرکز خود را بر احیای بناهای تاریخی خصوصی گذاشته‌ایم.

وی تصریح کرد: ما امروز به جای احیای تک بنا، به سمت احیای بافت می‌رویم و نمونه آن را در قالب یک طرح ملی و به صورت آزمایشی از یک شهر شروع می‌کنیم.

طلایی گفت: نقش آینده صندوق این است که علاوه بر احیا، در برگزاری رویدادهای ترویجی مشابه این گردهمایی مشارکت کرده و زمینه فرهنگی لازم را برای حفظ و احیای بناهای تاریخی فراهم کند، ما این آمادگی را داریم که یک بنا را در بافت تاریخی یزد در اختیار این نوع رویدادها و فعالیت‌ها قرار دهیم.

گردهمایی نخستین معماری و شهرسازی خاکی و نقش آن در توسعه پایدار معماری معاصر ایران ۲۴ و ۲۵ مهر ۱۴۰۳ از ساعت ۸ تا ۱۶ در موزه ملی برگزار می‌شود.

در حاشیه این گردهمایی، عکس‌های تاریخی جرج استیونس در قالب نمایشگاه ارائه می‌شود.

از مهم‌ترین سخنرانان و استادان این گردهمایی می‌توان به آلوندو آسامو لازار مدیر مرکز میراث جهانی یونسکو، ماددالنا اکنزا رئیس کمیته علمی بین‌المللی معماری خاکی ایکوموس جهانی، رسول وطن دوست، محمد منصور فلامکی، سید محمد بهشتی، مهدی مجابی، فرامرز پارسی و اسکندر مختاری اشاره کرد.