سوژه‌های روایت پیشرفت، ملی هستند نه سلیقه‌ای/ کتاب‌ها و آثار رشد کیفی داشتند

به گزارش آباجان به نقل از ایرنا سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت، با هدف بررسی و معرفی آثار برتر روایت پیشرفت و تقدیر از پدیدآورندگان آن‌ها در حال برگزاری است. این جایزه، در مردادماه ۱۴۰۳، فراخوانی را برای ارسال آثار منتشر کرد. شورای سیاست‌گذاری این جایزه، آثار ارسال شده را برای ورود به مرحله‌ی داوری مورد بررسی قرار داده است و فرآیند داوری و انتخاب اثر برگزیده در حال انجام است.

روایت پیشرفت، یک پدیده‌ نوظهور است

سیدحمیدرضا میری دبیر سومین جایزه کتاب روایت پیشرفت، در گفت وگو با خبرنگار فرهنگی آباجان به نقل از ایرنا، اظهار داشت: روایت پیشرفت، یک پدیده‌ نوظهور است که عمرش شاید به ۵ یا ۶ سال هم نرسد. یکی از اهداف مهم ما، رونق بازار نشر روایت پیشرفت است. بازار و استقبال مخاطب، برای ناشران، نویسنده‌ها و تمام کسانی که در حوزه کتاب فعالیت می‌کنند مثل پخش و فروش، یک مساله جدی است. ما می‌خواهیم از راه‌های مختلف مثل گفتمان‌سازی، تبلیغات، معرفی و…، ناشران را برای ورود به حوزه‌ روایت پیشرفت تشویق کنیم. وقتی ناشر به این سمت ترغیب شود، طبیعتا نویسندگان بیشتری هم وارد این حوزه خواهند شد و بازار نشر روایت پیشرفت رونق خواهد گرفت.

جایزه کتاب در وهله‌ اول می‌خواهد انگیزه‌ لازم را جهت تولید آثار روایت پیشرفت ایجاد کند و بعد از آن فرصت را برای علاقمندان کار اولی فراهم کند

هدف دیگر ما ورود افراد تازه در عرصه‌ روایت پیشرفت است. همین ظرفیت کمی که ناشران، الآن برای روایت پیشرفت در نظر می‌گیرند، برای حفظ کیفیت و تضمین فروش، در اختیار نویسندگان باتجربه قرار می‌گیرد. به تجربه عرض می‌کنم افراد زیادی با سلایق و عقاید مختلف وجود دارند که هنر و مهارت کافی را دارند و علاقمند حضور در این حوزه هستند، اما چون شناخته شده نیستند، فرصت لازم را پیدا نمی‌کنند. جایزه کتاب در وهله‌ اول می‌خواهد انگیزه‌ لازم را جهت تولید آثار روایت پیشرفت ایجاد کند و بعد از آن فرصت را برای علاقمندان کار اولی فراهم کند.

کتاب‌های پیشرفت، تجربه‌های موفق با تفکر و مبانی انقلاب اسلامی را روایت می‌کنند. خیلی از کشورهای دنیا دنبال این تجربیات ما هستند. برای مثال کتاب «امواج اراده‌ها» با نام «امواج الهمم» در لبنان به چاپ رسید و پرفروش شد. یکی از چشم‌اندازهای ما، ترجمه و صدور آثار روایت پیشرفت به کشورهای دیگر است.

اختتامیه‌ جایزه، چه تاریخی برگزار خواهد شد؟

این جایزه به صورت مردمی برگزار می‌شود و با توجه به حمایت‌ها و امکانات محدود، اختتامیه‌ دوره‌های قبلی در تاریخ‌های متفاوتی برگزار شد. در سومین دوره تصمیم گرفتیم که یک زمان ثابتی را برای برگزاری اختتامیه سالانه مشخص کنیم. هدف‌مان هم این بود که ناشران و نویسندگان بتوانند به راحتی برنامه‌ریزی کنند. زمانی هم که برای این کار انتخاب شد، مهرماه است که برای ما معنادار است، چراکه مهرماه، آغاز سال تحصیلی است و در واقع مخاطب اصلی روایت پیشرفت هم قشر جوان است که اغلب دانش‌آموز و دانشجو هستند.

ادبیات داستانی پیشرفت در کشورهای غربی بسیار مورد توجه است

گروه‌بندی کتاب‌ها، به چه صورت شکل گرفت؟ چرا گروه‌بندی این دوره با دوره‌های گذشته متفاوت است؟

افراد متخصصی در شورای سیاست‌گذاری این جایزه حضور دارند که هر سال درباره‌ جایزه کتاب تصمیم‌گیری می‌کنند. گروه‌بندی کتاب‌ها نیز بر اساس همین تصمیمات است. دوره‌ اول، ورودی جایزه بسیار زیاد بود ولی دوره‌ دوم به دلیل فاصله‌ زمانی کمی که با دوره‌ قبلی داشت و فرصت تولید آثار محدود بود، ورودی کمتری داشت. به همین خاطر، دوره‌ دوم دو بخش داشت. در دوره‌ سوم، خوشبختانه دوباره ورودی زیادی داشتیم و تصمیم بر این شد که جایزه به شکل جامع‌تری برگزار شود. به همین دلیل، پنج بخش برای جایزه‌ امسال تعریف شد: حکمرانی و مدیریت، علمی و فناوری، فرهنگی و اجتماعی، ادبیات داستانی و خانواده و کودک و نوجوان.

ادبیات داستانی پیشرفت در کشورهای غربی بسیار مورد توجه است و آثار پرتعدادی در این زمینه تولید می‌شوند. کشور ما هم نیاز دارد تا آثار ادبیات داستانی پیشرفت، به صورت پررنگ‌تری تولید شوند، چراکه امروزه جریان غالب در ادبیات داستانی ما سیاه‌نمایی است. نسبت تولیدات روایت پیشرفت به آثار سیاه‌نمایی، در کشور ما شاید یک به صد است. لذا بخش ادبیات داستانی را هم ما با این هدف به جایزه‌ی امسال اضافه کردیم تا نویسندگان بیشتری به این حوزه وارد شوند.

روند انتخاب داوان جایزه، چگونه بود؟ چه کسانی داوری آثار را به عهده دارند؟

ما تلاش کردیم از خبره‌ترین افراد برای داوری هر بخش استفاده کنیم. در جلسات شورای سیاست‌گذاری جایزه، افراد مختلفی برای داوری مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت، کسانی برای داوری هر بخش انتخاب شدند که در موضوعات آن بخش، متخصص هستند و وجه علمی و سابقه‌ روشنی دارند. هم‌چنین ذوق و قریهه‌ ادبی و هنری دارند.

محمد بازرگان، سیدحمزه حسنی و سید حبیب‌اله طباطبائیان، داوران بخش علمی و فناوری، روح‌اله ایزدخواه، مازیار عطاری و روح‌اله ابوجعفری، داوران بخش حکمرانی و مدیریت، زهرا ابوالحسنی، مهدی تکلو و فاطمه گیتی‌پسند، داوران بخش خانواده و کودک و نوجوان، سجاد صفار هرندی و حمید آقانوری، داوران بخش فرهنگی و اجتماعی و مهدی کاموس و خسرو باباخانی، داوران بخش ادبیات داستانی هستند.

برای داوران جایزه، روند خاصی را جهت ارزیابی و انتخاب اثر برگزیده، مشخص کردید؟

بله؛ ما ۶ معیار اصلی را در نظر گرفتیم که عبارتند از: روایت عمیق مبتنی بر پژوهش و بر پایه‌ی داده‌های معتبر، روایت منصفانه با بیان فراز و فرودهای تجربه، روایت تجربه با قابلیت یادگیری، روایت امیدبخش از حرکت در مسیر پیشرفت، روایت تجربه‌ی جریان‌ساز در مسیر پیشرفت و روایت با ادبیات قوی و مخاطب‌پسند. هر معیار از صفر تا ده امتیاز دارد. داوران محترم می‌بایست بر اساس این معیارها به هر اثر امتیاز دهند و مجموع امتیازات، اثر برگزیده را مشخص خواهد کرد.

سوژه‌های پیشرفت، ملی هستند

مخاطب جایزه کتاب روایت پیشرفت چه کسانی هستند؟

مخاطب اصلی روایت پیشرفت، قشر جوان، دانشجو و دانش‌آموز است. اما همه‌ مردم می‌توانند مخاطب روایت پیشرفت باشند. هر کسی که احساس می‌کند به یک امید و انگیزه نیاز دارد و احساس می‌کند در این کشور نمی‌تواند موفق شود، مخاطب کتاب‌های روایت پیشرفت است. این آثار مملو از الگوهایی هستند که در شرایط برابر و حتی بدتر از ما، توانشتند کارهای بزرگی انجام دهند.

مطلوب این است که برای هر قشری، چه دانشجو، چه مهندس، چه دولتمرد، چه صنعتگر و چه مادر خانه‌دار، آثار روایت پیشرفت، تولید شده باشد و الگوهای موفق را در آن حوزه به خوبی معرفی و تبیین کرده باشند. این الگوسازی بومی باعث می‌شود عزم و اراده‌ی جمعی ایجاد شود و خیلی از مشکلات کشور حل شود.

امروز آثار روایت پیشرفت، چقدر جای خود در سبد کتابخوان‌ها باز کرده‌اند؟

وقتی به تیراژ و نوبت چاپ چند عنوان خاص از کتاب‌های روایت پیشرفت مراجعه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که مخاطب خوبی برای این حوزه پیدا شده است. سوژه‌های پیشرفت، ملی هستند و سلیقه‌ای نیستند و همه‌ی مردم با آن‌ها ارتباط می‌گیرند. از طرفی این سوژه‌ها از دل مردم هستند و مخاطب به راحتی به آن‌ها ارتباط برقرار می‌گیرند. به قول معروف این روایت از دل برمی‌آید و بر دل می‌نشیند. لذا اگر استقبالی از سمت مخاطبان وجود نداشت، تعداد تولیدات روایت پیشرفت تا این حد رشد نمی‌کرد.

چرا یک نویسنده یا ناشر باید از میان موضوعات مختلف، باید روایت پیشرفت را انتخاب کند؟

اگر از نگاه بازار بخواهیم به مسئله نگاه کنیم، روایت پیشرفت، تعداد مخاطب قابل توجهی دارد. اگر اثر با کیفیت مطلوبی تولید شود، به خوبی می‌فروشد. اما از نگاه دیگر، برای هر نویسنده و ناشری که دغدغه‌ پیشرفت کشور را دارد، روایت پیشرفت، بهترین ابزار است. اولین قدم برای پیشرفت ملی، این است که این باور را در جامعه به وجود آوریم که می‌توان در این کشور موفق شد.

از نظر کیفی هم کتاب‌های روایت پیشرفت رشد کردند

آیا جایزه کتاب روایت پیشرفت توانسته باعث رشد کیفی و کمی آثار حوزه‌ی روایت پیشرفت شود؟

ورودی‌های امسال جایزه کتاب روایت پیشرفت، چند برابر اولین دوره است. همین امر نشان می‌دهد که جایزه از نظر کمی توانسته باعث رشد روایت پیشرفت شود. البته جایزه کتاب تنها یک ابزار در کنار ابزارهای دیگر برای توسعه روایت پیشرفت است. ما ادعا نمی‌کنیم که تنها عامل انگیزه هستیم اما همین دو دوره جایزه کتاب تلاش کرده و تا حدودی موفق شده انگیزه تولید و تعداد تولیدات را افزایش دهد.

در جایزه کتاب روایت پیشرفت، آثار با معیارهای شاخص ارزیابی و داوری می‌شوند. لذا آثار برگزیده این جایزه می‌توانند الگوی بسیار خوبی برای نویسندگان دیگر باشند. همین امر باعث شده، از نظر کیفی هم کتاب‌های روایت پیشرفت رشد کنند. یک مقایسه ساده بین آثار امسال، با دوره اول گواه این قضیه است.

چند اثر برای شما ارسال شد و چه آثاری وارد بخش داوری شدند؟

۸۱ اثر بعد از رصد اولیه شناسایی شدند و ۲۳ اثر هم توسط ناشران و نویسندگان برای ما ارسال شد. این آثار در شورای سیاست‌گذاری مورد ارزیابی اولیه قرار گرفتند تا آثار ورودی به بخش داوری مشخص شوند. کتاب‌های به توان هایتک، آرزو، امیر و بابک، شهریار سرزمین من، تویی که نشناختمت، از مود تا لاهه، داستان واکسن، دانش حاصلخیز و از شریف تا لس‌آنجلس، در بخش علمی و فناوری، کتاب‌های خانه‌ای برای همه، مادر ایران، مادران میدان جمهوری، بادبان‌ها را بکشید، هدیه‌ای باشد برای تو، آزاده در سرزمین رویان ۱ و ۲، راهی برای رفتن، قهرمانی به شکل خودم و سیب آخر در بخش خانواده و کودک و نوجوان، کتاب‌های زاده زابل، جولان جوانمرد، عملیات احیا، چوکان حمینی، رسم جهاد ۲ و سامانه فارس من در بخش حکمرانی و مدیریت، کتاب‌های تجربه‌نگاری حلقه‌های میانی، زنان جبهه جنوبی، ترش شیرین و دایکه‌کان ایستاده‌اند در بخش فرهنگی و اجتماعی و کتاب‌های فادیا، ایذا، آلزایمر و معشوقه آهنی در بخش ادبیات داستانی به مرحله داوری راه یافتند.