سینمای دفاع مقدس؛ مرگ تدریجی یک ژانر محبوب

روزگاری فیلم‌های دفاع مقدس گل سر سبد سینمایی ایران بودند و آثار تحسین برانگیزی مانند «عقابها» و «کانی مانگا» چه از نظر محتوا و چه در گیشه رکوردها را جابجا کردند اما به نظر می رسد فیم های این ژانر طی ۱۰ سال گذشته چه از نظر تعداد، محتوا و فروش رونق خود را از دست داده است.

بر اساس داده‌های سینماتیکت از سال ابتدای سال ۱۳۹۳ تا ۲۰ شهریور ۱۴۰۳، ۶۱۲ فیلم در سینماهای سراسر کشور اکران شده اند که فقط ۲۰ فیلم شامل «شیار ۱۴۳» نرگس آبیار، «چ» ابراهیم حاتمی کیا، «پنجاه قدم آخر» کیومرث پوراحمد، «زیباتر از زندگی» انسیه شاه حسینی، «تا آمدن احمد» صادق صادق ‌دقیقی، «اروند» پوریا آذربایجانی، «ایستاده در غبار» محمد حسن مهدویان، «ویلایی ها» منیره قیدی، «اشنوگل» علی سلیمانی سرندی، هادی حاجتمند، «تنگه ابوقریب» بهرام کاظمی، «سرو زیر آب» محمدعلی باشه آهنگر، «ماجرای نیم روز۲؛ رد خون» محمدحسین مهدویان، «۲۳ نفر» مهدی جعفری، «آبادان یازده ۶۰» مهرداد خوشبخت، «تک تیرانداز» علی غفاری، «موقعیت مهدی» هادی حجازی فر، «غریب» محمدحسین لطیفی، «شماره ۱۰» حمید زرگرنژاد و «آسمان غرب» محمد عسگری و «روزی روزگاری آبادان» حمیدرضا آذرنگ در ژانر دفاع مقدس بوده اند!

سال ۱۳۹۳، سال پر باری برای دفاع مقدس بوده و در مجموع چهار فیلم «شیار ۱۴۳»، «چ»، «پنجاه قدم آخر»، «زیباتر از زندگی» تولید و نیز سال ۱۳۹۴، ۱۳۹۹، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ فقط یک فیلم ساخته و اکران شده است.

به عبارتی سال ۱۳۹۴ «تا آمدن احمد»، سال ۱۳۹۵ «اروند» و «ایستاده در غبار»، سال ۱۳۹۶ «ویلایی ها» و «اشنوگل»، ۱۳۹۷ «تنگه ابوقریب» و «سرو زیر آب»، ۱۳۹۸ «ماجرای نیم روز۲؛ رد خون» و «۲۳ نفر»، ۱۳۹۹ «آبادان یازده ۶۰»، ۱۴۰۰ «تک تیرانداز»، ۱۴۰۱ «موقعیت مهدی»، ۱۴۰۲ «غریب» و «شماره ۱۰» و ۱۴۰۳ «آسمان غرب» و «روزی روزگاری آبادان» ساخته است.

محمد حسین مهدویان با دو فیلم «ایستاده در غبار» و «ماجرای نیم روز۲؛ رد خون» پر کارترین کارگردان از سال ۱۳۹۳ تا شهریور ۱۴۰۳ در سینمای دفاع مقدس بوده است.

«موقعیت مهدی» به کارگردانی هادی حجازی فر با ۱۲ میلیارد و ۵۹۶ میلیون و ۲۹۱ هزار و ۷۵۰ تومان پروفروش ترین و «تا آمدن احمد» ساخته صادق صادق دقیقی یک میلیون و ۷۴ هزار تومان کم فروش ترین فیلم های دفاع مقدس طی ۱۰ سال گذشته هستند.

بر اثر آمار منتشر شده در سینماتیکت، مجموع فروش ۲۰ فیلم دفاع مقدسی ساخته شده در ۱۰ سال گذشته، ۵۸ میلیارد و ۵۸ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۶۰۰ تومان بوده است!

این درحالیست که با افول تولید فیلم های دفاع مقدسی، تولید فیلم کمدی و طنز رونق فراوانی یافته اند و فیلم های مانند «فسیل» با فروش ۳۲۴ میلیارد و «تگزاس۳» با ۲۱۴ میلیارد تومان فروش به تنهایی چندین برابر مجموع فروش ۲۰ فیلم دفاع مقدسی در سال های گذشته بوده است!

به هر روی و بر اساس این آمار، سهم ۲۰ فیلم دفاع مقدسی از ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۳ نشان می دهد، ژانر دفاع مقدس به تدریج جایگاه خود را در سینمایی ایران از دست داده است.

بی انگیزی مسولان سینمایی، عدم تمایل تهیه کنندگان و کارگردانان، هزینه بالای تولید، رواج فیلم های کمدی و اقبال مردم به فیلم های دفاع مقدس را می توان از جمله دلایل مرگ تدریجی این ژانر سینمایی برشمرد.